از قدرت هوش و خلاقیت‌تان چه می‌دانید؟ فکر می‌کنید تا چه اندازه باهوش یا خلاق هستید؟ به نظر شما هوش و خلاقیت را می‌توان رشد و یا بهبود بخشید؟ ما در ادامه برای پاسخ به این سؤالات، کتاب قدرت هوش خلاق، نوشته‌ٔ تونی بوزان که ما را به دنیای شگفت‌انگیز مغز انسان می‌برد، معرفی کرده‌ایم. با ما همراه باشید.
شناسنامه کتاب
- عنوان کتاب: قدرت هوش خلاق؛ ده روش به کارگیری نبوغ خلاقه‌تان (the power of creative intelligence)
- نویسنده: تونی بوزان (Tony Buzan)
درباره کتاب قدرت هوش خلاق
باورهای غلط و نداشتن اطلاعات کافی همواره مانع بزرگی برای پیشرفت و رشد انسان‌ها بوده است، اما می‌دانیم که ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است. از این رو، مطالعهٔ این کتاب، پایانی بر تمام باورهای نادرستی است که در مورد هوش، عملکرد مغز و خلاقیت‌مان داریم. همچنین ما را تشویق می‌کند تا باردیگر هوش و خلاقیت‌مان را کشف کنیم و از توانایی‌هایمان لذت ببریم.
چه کسی میزان هوش آدم‌ها را تعیین می‌کند؟ کدام مرجع ماهیت هوش را تعریف می‌کند؟ آیا IQ قابلیت بهتر شدن را دارد؟ سؤالات مطرح‌شده از جمله رایج‌ترین پرسش‌ها در زمینهٔ هوش است. تونی بوزان در این‌باره می‌گوید: «تلاش من برای پاسخ به این سؤالات به شغل اصلی‌ام در زندگی تبدیل شد و وادارم کرد ۳۰ سالِ بعدیِ زندگی‌ام را به کاوش در مغز و فرایند هوش و اختراع مفهوم نقشهٔ ذهنی اختصاص دهم». او همچنین در مورد اینکه چه کسی باهوش است، می‌گوید: «یک فردِ واقعا باهوش کسی نیست که فقط کلمات و اعداد را به بیرون پرتاب کند؛ بلکه کسی است که بتواند به تمام وقایع، اتفاق‌ها و مشکلات دوروبرش هوشمندانه واکنش نشان دهد. هوش واقعی به‌معنای درگیری مغز در تمام جنبه‌های زندگی است؛ درست مثل اینکه با مغزتان ورزش کنید.»
کتاب در ده فصل و بر اساس تحقیقات نویسنده که حاصل سال‌ها مطالعهٔ او در مورد مغز و عملکرد آن است، تألیف شده که ده روش برای بازیابی خلاقیت و هوش را دربر دارد. در فصل‌های ابتدایی، بعد از آنکه مخاطب با موضوع کتاب بیشتر آشنا می‌شود، نویسنده به یکی از رایج‌ترین موضوعات در زمینهٔ مغز یعنی تقسیم‌بندی آن به دو نیمکرهٔ چپ و راست و نسبت دادن فعالیت‌های خاصی به هر قسمت می‌پردازد. آنچه که مطالعهٔ این بخش را جالب‌تر کرده، تحلیل‌هایی است که در مورد نحوه‌ٔ عملکرد مغز نوابغی مانند داوینچی، انیشتین و… صورت گرفته است. به عنوان مثال نویسنده نشان می‌دهد، آنچه که داوینچی را تا این حد در زمینهٔ هنر، خاص و منحصربه‌فرد ساخته فقط ناشی از عملکرد نیمکرهٔ راست مغز او نبوده، بلکه او با به کارگیری هر دو نیمکره از ظرفیت حداکثری مغزش استفاده کرده تا دست به خلق آثار ارزشمندی بزند.
در ادامه و در فصل‌های بعدی کتاب، نویسنده تلاش می‌کند تا باور نادرست هنرمند نبودن را که اعتقاد اغلب مردم است، در دید مخاطب تغییر دهد. تونی بوزان کودکان را خلاق‌ترین افراد می‌داند و در فصل دهم با نگاهی به رویکرد خلاقانهٔ کودکان، توصیه‌هایی برای بهبود و رشد خلاقیت بزرگسالان ارائه می‌کند.
سرفصل‌های این کتاب به شرح زیر است:
- فصل اول: مقدمه، آغاز سفر خلاقیت
- فصل دوم: قابلیت‌های جادویی سمت راست و چپ مغز
- فصل سوم: خلاقیت بی‌پایان، به تصویر کشیدن ذهن با نقشه ذهنی
- فصل چهارم: شما در مقام هنرمند خلاق
- فصل پنج: شما در مقام آهنگ‌ساز خلاق
- فصل ششم: بهره‌وری خلاقانه، قدرتِ شدت و سرعت
- فصل هفتم: انعطاف‌پذیری و اصالت در خلاقیت
- فصل هشتم: مغزشما، دستگاه بی‌مانند تداعیات ذهنی- تفکر گسترده و انشعابی
- فصل نهم: شما و شکسپیر، هر دو شاعر
- فصل دهم: فقط کودکی
نویسنده در پایان هر فصل، تمریناتی برای عملی کردن توانایی‌های یادشده به مخاطبان ارائه کرده است.
درباره نویسنده
تونی بوزان نویسندهٔ کتاب‌های پرفروشی مانند «از هر دو نیمکرهٔ مغزتان استفاده کنید» و «از مغز و نقشهٔ ذهنی استفاده کنید» است. او همچنین به‌عنوان سخنران و مشاور شرکت‌های بین‌المللی، دولت‌ها و ورزشکاران فعالیت می‌کند. از دیگر آثار این نویسنده می‌توان به «روش رسیدن به نابغهٔ ذاتی درون»، «مغز قوی: چطور تناسب فیزیکی و روانی داشته باشیم»، «قدرت هوش ماورایی» و «قدرت هوش کلامی» اشاره کرد.
چرا باید این کتاب را مطالعه کنیم؟
اگر فکر می‌کنید باهوش و یا خلاق نیستید، مطالعهٔ این کتاب همه‌ی تصورات شما در مورد هوش و خلاقیت را به چالش می‌کشد و نظرتان را تغییر می‌دهد. همچنین تونی بوزان با تمرین‌هایی که در هر فصل قرار داده به بهبود توانایی‌های مغزتان کمک می‌کند.
بخش‌هایی از کتاب
بخش‌های مختلف بدن شما برای کار با یکدیگر ساخته شده‌اند و بر این اساس، هر بخش، هزاران برابر روی کارایی بخش دیگر اثر می‌گذارد. این مسئله در مورد مغزتان هم صدق می‌کند. وقتی تنها مهارت‌های یک بخش از نیمکرهٔ مغزتان را به کار می‌گیرید، خلاقیت‌تان در مقایسه با چیزی که در اصل باید باشد، ناچیز است. وقتی هر دو بخش را استفاده می‌کنید، پتانسیل‌های خلاقیت‌تان تمامی ندارد.
