همه‌جا صحبت از روش‌های راه اندازی کسب و کار و توسعهٔ آن است. اما اگر لازم شد، باید این را هم بدانیم که شیوهٔ صحیحِ خروج از کسبوکار چگونه است. به دلایل فراوانی، واگذاری کسب و کار می‌تواند نقطهٔ عطفی در مسیر کارآفرینی شما باشد. شما زمان و منابع فراوانی را صرف رشد و توسعه کسب و کار خود کرده‌اید و دوست ندارید آن را به دیگران واگذار کنید. اما گاهی خارج‌شدن از کسبوکار سود‌آور‌ترین فرصت شما در بازار است. واگذار کردنِ یک شرکت موفق شهرت شما در بازار را هم افزایش می‌دهد. البته شما باید رزومه موفقی داشته باشید. بنابراین باید سعی کنید شرکت‌تان حتی پس از رفتن شما نیز موفق بماند. در ادامه، با دلایل و شیوهٔ واگذاری کسبوکار آشنا می‌شوید.
به اصل موضوع برگردیم. اصلا چرا باید کسبوکار سود‌آور خود را ترک کنید؟ شاید برای پروژهٔ دیگری به منابع مالی نیاز دارید. شاید به اهداف کسبوکار خود رسیده‌اید و تمایل دارید کاری جدید را شروع کنید. شاید غریزهٔ شما حکم می‌کند که وقتِ رفتن است! یا شاید حتی در فکر بازنشستگی هستید.
فارغ از این که دلیل شما چیست، باید کسب‌و‌کار‌تان را به بهترین شیوه واگذار کنید. روش متداول برای واگذاری یک شرکت، جانشینی مستقیم است. در جانشینی مستقیم شما مالکیت شرکت را به اعضای خانواده، شرکای تجاری یا کارمندان خود واگذار می‌کنید. شاید هم شرکت خود را به دیگران (حتی رقبا) بفروشید. برای شرکت‌هایی با پتانسیل رشد بالا نیز ممکن است از عرضه اولیه سهام (IPO) استفاده شود.
اجرای صحیح، درست مانند شروع کسب و کار، کلید موفقیت خروج از کسبوکار است. برای خروج موفق (و همچنین ادامهٔ موفقیت شرکت) باید بر موارد خاصی تمرکز کنید که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید.
۱. فرایند حفظ مشتریان را بررسی کنید
یکی از حیاتی‌ترین دغدغه‌های هر کسبوکار، حفظ مشتریان است. پیش از واگذاری شرکت، فرایند حفظ مشتریان را دقیق و عمیق بررسی کنید. حفظ مشتریان به دلایل فراوانی، ضروری است.
اولین دلیل این است که هزینهٔ جذب مشتری جدید ۵ تا ۲۵ برابر بیشتر از هزینهٔ حفظ مشتریان کنونی است. پایگاه قابل‌اتکای مشتریان برنامه ریزی بودجه را بسیار آسان‌تر می‌کند. در نتیجه، تمایل خریداران بالقوه به خرید شرکت قطعا افزایش می‌یابد. مشتریان وفا‌دارْ جذب مشتریان جدید را نیز تسهیل می‌کنند. این مدافعانِ برند برای شما معتبر‌ترین شیوهٔ بازاریابی [یعنی بازاریابی دهان به دهان] را اجرا می‌کنند. پژوهشی که دربارهٔ این موضوع انجام شده است نشان می‌دهد ۹۲ درصد از مردم توصیهٔ دوستان خود را از هر نوع بازاریابی دیگری معتبر‌تر می‌دانند.
حفظ مشتریان را با ترویج فرهنگ مشتری مداری در شرکت تضمین کنید و هر جا که ممکن بود این فرایند را با فناوری روز تجهیز کنید. «مک دونالد» الگوی مناسبی برای این موضوع است. این شرکت با پایه‌ریزیِ سیستم مدیریت شبکه های اجتماعی، هر بازخوردی را که در فضای مجازی از مشتریان دریافت می‌کند به‌دقت جمع‌آوری، تحلیل و رسیدگی می‌کند. شما نیز می‌توانید تنبیه و پاداش کارمندان خود را با تجربه و نظرات مشتریان مرتبط کنید. همهٔ این تلاش‌ها نهایتا تضمین‌کنندهٔ حفظ مشتریان پیش و پس از خروج شما از شرکت است.
۲. حسابرسی مالی را فراموش نکنید
پیش از خروج، حتما سلامت مالی شرکت خود را بررسی کنید. تری لمرز یکی از اعضای هیئت‌مدیرهٔ شرکت مشاورهٔ «Innovative Business Advisors» است. او معتقد است: «همان‌طور که برای بررسی سلامتی خود به پزشک مراجعه می‌کنید، برای بررسی سلامت شرکت‌تان نیز باید نظر متخصصان را جویا شوید.»
ارزیابیِ تحلیل‌گر مالی معتبر (CVA) بینش‌های ارزشمندی دربارهٔ وضعیت مالی عمومی شرکت شما فراهم می‌کند. عموم مالکان، پیش از ترک شرکت، محاسبات مالی اشتباهی انجام می‌دهند. به همین دلیل، مرحلهٔ حسابرسی مالی بسیار ضروری است. اشتباهات مالی متداول عبارت‌اند از: گزارش غیردقیق انبار‌گردانی (ممکن است تبعات مالیاتی نا‌خواسته داشته باشد)، نداشتن سیستم حسابداری مناسب و کم‌اظهاری دربارهٔ فروش نقدی. کم‌اظهاری دربارهٔ فروشِ نقدی مالیات شما را کم می‌کند، اما جریان مالی شرکت شما را نیز ضعیف جلوه می‌دهد. بعید است این وضعیت مطلوب کسی باشد که قصد فروش شرکت خود را دارد!
۳. تیم مدیریتی شرکت را آماده کنید
تیم مدیریتی قوی تضمین‌کنندهٔ واگذاری موفقیت‌آمیز شرکت به مالکان جدید است. این تیم اعتماد خریداران بالقوه به شرکت را هم تقویت می‌کند. در واقع، اگر تیم مدیریتی شرکت شما طراز اول نباشد، فروش شرکت بدون تخفیف بالا ممکن نیست.
واگذاری اختیارات خود به دیگر مدیران را به دقیقهٔ ۹۰ موکول نکنید. زمان کافی را در اختیار آنها قرار دهید تا بتوانند با مسئولیت‌های جدید سازگار شوند و مسائل‌شان دربارهٔ نقش جدید را با شما طرح کنند. پیش از آماده کردن تیم باید در مقابل وسوسهٔ شدید خود برای مطرح کردن اخبار واگذاری مقاومت کنید.
اخبار واگذاری را در ابتدا فقط با مدیران ارشد خود در میان بگذارید. این مدیران می‌توانند در تهیهٔ اسناد مورد‌نیاز و تعامل با بانک سرمایه‌گذار یا واسطه‌های تجاری با شما همکاری کنند. اجازه دهید فروش شرکت قطعی شود و سپس آن را با کل تیم مطرح کنید. اگر پیش از موعد اطلاع‌رسانی کنید، ممکن است تیم مدیریتی دچار دستپاچگی شوند. همین مسئله تأثیراتی منفی بر عملکرد شرکت خواهد داشت.
سخن آخر
واگذاری شرکت تنها زمانی آسان و موفقیت‌آمیز خواهد بود که به‌درستی مدیریت شود. به این سه مورد دقت کنید و مطمئن باشید تمام توان خود را برای رسیدن به بهترین قیمت فروش به کار گرفته‌اید. بدین ترتیب، شما بهترین فرصت‌های رشد شرکت پس از ترک آن را فراهم کرده‌اید. مطمئن باشید آوازهٔ عملکرد درخشان شما در همه‌جا می‌پیچد.
به مدت محدود با تخفیف ۵۰٪
