چطور باید با گربه‌های خیابانی و حیوانات شهری برخورد کنیم؟

صدای میومیوی این کوچولوهای ناز دل بسیاری از ما را می‌بَرد، مخصوصا اگر عاشق این حیوانات بامزه هم باشیم. اگر در خانه هستیم، مثل برق به آشپزخانه می‌پریم تا نان، باقی‌ماندهٔ غذا، ماهی یا هرچه دم‌دست‌مان است برای‌شان بریزیم. اگر هم در خیابان هستیم، اگر چیز خوردنی همراه‌مان است به آنها می‌دهیم. باور کنید خیلی‌ها هستند که همان لحظه وارد مغازه‌ای می‌شوند و سوسیس یا کالباس برای آنها می‌خرند! فکر می‌کنید کار خداپسندانه‌ای است، این‌طور نیست؟ مسلما هست، اما در این مطلب به شما خواهیم گفت که این کار نه‌تنها به نفع گربه‌ها که به نفع جامعه هم نیست. البته نفسِ این عمل را بد نمی‌دانیم اما راهِ انجام‌دادنِ آن نادرست است. با ما همراه باشید تا با مشکلات گربه‌های ولگرد و مشکلاتی که خودشان در محیط شهری ایجاد می کنند و سپس با نحوه برخورد صحیح با این حیوانات آشنا شوید.

مشکلاتی که گربه‌های خیابانی با آن روبه‌رو هستند

گربه‌های خیابانی به‌خواستِ خودشان در خیابان‌ها زندگی نمی‌کنند. بعضی از این گربه‌ها فرزندان همان گربه‌هایی هستند که صاحبان‌شان به دلایلی آنها را رها کرده‌اند یا اینکه به‌دلیل بی‌مسئولیتی یا به‌طورِ اتفاقی گم شده‌اند. آنها در جست‌وجوی غذا و سرپناه به هر جایی سرک می‌کشند. متأسفانه بیشتر گربه‌های ولگرد معمولا غذای‌شان را از سطل زباله به دست می‌آورند. شاید هرازگاهی موشی هم پیدا کنند اما بیشتر گربه‌ها، مخصوصا در زمستان، از گرسنگی می‌میرند.

اما گربه‌ها مقصر نیستند. اتفاقا آنها مانند هر حیوان دیگری باهوش و بااحساس هستند. بنابراین، بی‌رحمانه است که اجازه دهیم این حیواناتِ دوست‌داشتنی از گرسنگی و سرما تلف شوند. اما این کار شرط‌هایی دارد و باید درست انجام شود، در غیراین‌صورت، هم به آنها و هم به خودمان و جامعه آسیب وارد خواهیم کرد.

مشکلاتی که گربه‌های خیابانی ایجاد می‌کنند

برای اینکه بدانیم چطور باید از گربه‌های خیابانی حمایت کنیم، قبل از هر چیز باید مشکلاتی را که این گربه‌ها ایجاد می‌کنند بشناسیم:

۱. شکار سایر حیوانات شهری

گربه‌ها ذاتا شکارچی هستند و در این کار مهارت زیادی دارند. نمی‌توانیم انکار کنیم که آنها پرنده‌ها و سایر موجودات پستاندار را شکار می‌کنند. هرچند وجود آنها سبب کاهش چشمگیر موش‌ها می‌شود، اما یک مطالعه نشان داده است که گربه‌ها سالانه حدود ۲٫۴ میلیارد پرنده و حدود ۱۲٫۳ میلیارد پستاندار را هم از بین می‌برند که خیلی بیشتر از انتظار است. شاید موش‌های فاضلاب هیچ نفعی نداشته باشند، اما بدون وجود جوجه‌ها و پرنده‌ها باید منتظر افزایش چشمگیر حشرات باشیم.

۲. انتشار بیماری

گربه‌های خیابانی اغلب با بیماری ها و امراض مختلف روبه‌رو هستند. بدن آنها محیط مناسبی برای رشد انگل‌ها است. بسیاری از آنها پر از کک هستند و حتی ممکن است هاری داشته باشند.

کک‌ها به رشد کرم نواری در بدن کمک می‌کنند و حتی گاهی (البته به‌ندرت) ممکن است سبب شیوع طاعون شوند. گربه‌ها می‌توانند ناقل هاری و بیماری‌های دیگری هم باشند.

یکی دیگر از مشکلاتی که گربه‌ها ایجاد می‌کنند مشکل آلودگی‌های شهری است که با پاره‌کردن کیسه‌های زباله ایجاد می‌شود. متأسفانه بسیاری از ما زباله‌ها را در کیسه‌هایی در کنار خیابان یا جلوی درب منازل رها می‌کنیم و یا در محفظه‌های فلزی توری قرار می‌دهیم که اغلب اوقات درشان باز است و برای گربه‌ها پریدن به‌درون آن‌ها کاری ندارد. به همین دلیل، زباله‌های پخش‌شده محل مناسبی برای تجمع حشرات و موش خواهد شد.

۳. ازدیاد جمعیت

به گفتهٔ نشنال جئوگرافیک، تعداد گربه‌های ولگرد در جهان بسیار زیاد است (فقط در آمریکا آمار به ۷۰ میلیون رسیده است). آن‌طور که در وب‌سایت WebMD آمده است، یک گربهٔ ماده که فقط ۱۶ هفته از عمرش می‌گذرد می‌تواند باردار شود و هر سال می‌تواند دو یا سه‌بار زایمان کند. بنابراین، در عرض ۷ سال، یک گربه‌ٔ ماده و بچه‌هایش می‌توانند ۴۲۰,۰۰۰ گربهٔ دیگر به وجود آورند.

چطور می‌توانیم این مشکل را حل کنیم؟

ما نمی‌توانیم گربه‌های خیابانی را به حال خودشان رها کنیم. این حیوانات از حیات‌وحش جدا شده‌اند و به زندگی با انسان‌ها عادت کرده‌اند، بنابراین، در قبال آنها مسئول هستیم. برای حل مشکل گربه‌های خیابانی چند راهکار بسیار مهم وجود دارد:

• برای آنها در خیابان یا جلوی درب منزل غذا نریزیم. این کار سبب وابستگی آنها به ما می‌شود؛
• زباله‌ها را رها نکنیم. سطل‌های زباله جلوی درِ منازل یا در سطح شهر باید طوری باشند که گربه نتواند پنجه‌اش را در آنها فرو کند و کیسهٔ زباله را پاره کند. درِ آنها باید محکم باشد تا گربه‌ها نتوانند به درون آن بپرند؛
• عقیم‌سازی گربه‌ها به کنترل جمعیت آنها کمک می‌کند. ازآنجاکه هزینهٔ این کار بالاست، بهتر است شهرداری‌ها این کار را تقبل کنند اما ما هم می‌توانیم در این مورد کمکی یکنیم؛
• اگر امکانش را داریم به‌شکل داوطلبانه با گروه‌های ناجی حیوانات و انجمن‌های حمایت از گربه‌های خیابانی همکاری کنیم.

همکاری در طرح‌های جمع‌آوری گربه‌ها

طرحی که برای رفع مشکل گربه‌های خیابانی اجرا می‌شود TNR نام دارد که مخفف Trap-Neuter-Return و به‌معنای به‌دام‌انداختن، عقیم‌سازی و برگرداندن آنها به محل زندگی‌شان است. پس از اینکه برای کمک به یکی از گروه‌های حمایت از حیوانات داوطلب شدید، آنها به شما کمک می‌کنند تا یاد بگیرید چطور گربه‌های خیابانی را به دام بیندازید. این دام‌ها شبیه قفس‌اند و خطری برای گربه‌ها ندارند. مسلما می‌دانید که بدون دانستن شیوه‌های این کار نمی‌توانید گربه‌ها را بگیرید، زیرا آنها بسیار زیرک هستند و به‌سادگی نمی‌توان نزدیک‌شان شد.

پس از به‌دام‌انداختن گربه‌ها باید ابتدا مشکلات بهداشتی آنها را برطرف کرد. یکی از مهم‌ترینِ آنها استفاده از قرص‌های ضدِّکک است. این قرص‌ها را خرد می‌کنند و روی غذای گربه می‌پاشند و طی چند ساعت همهٔ کک‌های آنها نابود خواهد شد. این قرص‌ها برای همهٔ گربه‌هایی که بیشتر از چهار هفته دارند بی‌خطر است.

گام بعدی واکسینه‌کردن گربه‌ها برای مقابله با هاری است. همهٔ گربه‌ها باید واکسن هاری بزنند. این بیماری بین حیوان و انسان مشترک است و بسیار خطرناک است.

درنهایت، گربه‌ها باید عقیم شوند. این کار به کنترل جمعیت آنها کمک می‌کند. گربه‌هایی که درموردِ آنها اقدامات بهداشتی صورت گرفته است نشان‌دار می‌شوند تا با سایر گربه‌ها اشتباه نشوند. به این ترتیب که، با جراحی، نوک یکی از گوش‌های گربه بریده می‌شود.

پس از انجام این کارها می‌توان آنها را به همان جایی که بودند برگرداند. درهرصورت، گربه‌ها می‌توانند کمک بزرگی برای مقابله با موش‌ها باشند و شهرداری می‌تواند از این مزیت بهره ببرد.

سپردن گربه‌ها به افراد واجدشرایط

با اینکه برگرداندن گربه‌ها به محل زندگی‌شان برای مقابله با موش‌ها مفید است، اما نمی‌توان همۀ آنها را دوباره به سطح شهر برگرداند. راه دیگر این است که برخی از افرادِ جامعه که امکانش را دارند در نگهداری از این گربه‌ها همکاری کنند. انجمن‌های مبارزه با آزار حیوانات، پس از جمع‌آوری گربه‌ها، به افراد واجدشرایط اجازه می‌دهند، پس از انجام اقدامات بهداشتی گفته‌شده، سرپرستی گربه‌ها را به عهده بگیرند. خود آنها می‌گویند اگر افراد به‌جای خرید گربه‌های گران‌قیمتی مثل گربهٔ پرشین در نگهداری از گربه‌های خیابانی کمک کنند، هم هزینهٔ کمتری برای‌شان دارد و هم اینکه در این امر مهم شریک شده‌اند.

این طرح به تثبیت جمعیت یا کاهش آن کمک می‌کند و گربه‌ها می‌توانند از بیماری‌ها، حوادث شهری مانند تصادف با اتومبیل و انسان‌هایی که ممکن است به آنها آزار برسانند نجات یابند. علاوه‌برآن، جامعه هم از خطراتی که گفتیم در امان می‌ماند.

شما به‌عنوان داوطلب می‌توانید برای این گربه‌ها غذا و سرپناه فراهم کنید. البته فراموش نکنید که این انجمن‌ها قوانینی دارند و باید اطمینان پیدا کنند که شما به گربه‌هایی که سرپرستی‌شان را قبول کرده‌اید آسیب نمی‌زنید و رهاشان نمی‌کنید.

چطور همسایگان را قانع کنیم؟

گاهی افراد در محله ها با برخی از همسایه‌ها مشکل پیدا خواهند کرد. ممکن است برخی از همسایه‌ها دوست نداشته باشند که گربه دوروبر خانه‌ها پرسه بزند.

برای اینکه مشکلی پیش نیاید، گربه‌ها را در حیاط منزل خودتان نگه‌دارید و امکانات موردنیازشان را فراهم کنید تا برای جای خواب و غذا به حریم دیگران وارد نشوند. به همسایگان بگویید گربه‌هایی که نگه می‌دارید بچه‌دار نمی‌شوند و واکسینه شده‌اند.

گربه‌ها باید سرپناه داشته باشند. سرپناهی که درست می‌کنید باید عایق‌بندی شده باشد و بتواند گربه‌ها را در روزهای سرد بارانی یا برفی گرم و خشک نگه‌دارد. سرپناه را زیاد بزرگ درست نکنید تا گرمای بدن خود گربه او را گرم نگه‌دارد. کف سرپناه باید طوری باشد که رطوبت به آن نفوذ نکند. یکی از چیزهایی که گربه واقعا با نبودِ آن مشکل دارد خاکی است که مدفوعش را زیر آن پنهان کند. اگر این امکان را نداشته باشد، به‌شدت سراسیمه می‌شود. به همین دلیل، باید حتما لیترباکس (جای مخصوص برای انجام عمل دفع) را برایش فراهم کنید تا به کوچه و خیابان فرار نکند.

آیا شما هم از آن دسته افرادی هستید که با دیدن یک گربهٔ ملوس و دوست‌داشتنی سعی می‌کنید به او غذا بدهید؟ حالا که این مطلب را خوانده‌اید تصمیم‌تان چیست؟ اگر عضو یکی از انجمن‌های حمایت از حیوانات هستید یا قصد دارید در آنها داوطلب شوید، از تجربیات‌تان با گربه‌ها یا نگهداری از حیوانات برای‌مان در دیدگاه‌ها بنویسید. ما حتما نظرات شما را می‌خوانیم.