سمعک نامرئی در کلینیک شنوایی سمعک ساعی
سمعک
سمعک وسیلهای است که با تقویت صدا به بهبود شنوایی افراد مبتلا به کم شنوایی کمک میکند. سمعکها در بیشتر کشورها بهعنوان وسایل پزشکی طبقهبندی میشوند و طبق مقررات مربوطه تجویز میشوند. تقویتکنندههای صوتی کوچک مانند تقویتکننده صدای شخصی (PSAP) یا سایر سیستمهای تقویت صدا ساده را نمیتوان به عنوان “سمعک” فروخت.
در وسایل اولیهای مانند شیپور شنوایی یا شیپور گوش تقویت و پالایش صدا وجود نداشت و شیپور شنوایی نمیتوانست کاری بیش از جمعآوری صدا و رساندن آن به گوش انجام دهد.
اما دستگاههای مدرن امروزی سیستمهای الکتروآکوستیکی و کامپیوتری هستند که صداها را بر اساس نتایج آزمونهای شنوایی و شناختی تغییر میدهند تا آنها شنیده شوند. این سمعکهای مدرن همچنین از پردازش سیگنال پیشرفته دیجیتال برای بهبود درک گفتار و راحتی کاربر استفاده میکنند. پردازش سیگنال در این سمعکها شامل حذف فیدبک (سوت سمعک)، تراکم محدوده پویایی وسیع، جهتداری میکروفونها، تنزل فرکانسی و کاهش نویز محیطی است.
سمعکهای دیجیتال برای مطابقت با نوع و میزان کم شنوایی، سبک زندگی و سایر ویژگیهای کاربر نیاز به تنظیم دارند. این سمعکها متناسب با جدیدترین نتیجه آزمون شنواییسنجی و از طریق کامپیوتر تنظیم و برنامهریزی میشوند. این فرآیند “تجویز” نامیده میشود و توسط شنواییشناس (ادیولوژیست) انجام میشود.
بهرهمندی و رضایتمندی از سمعک به میزان زیادی به فرآیند تجویز بستگی دارد. هرچه فرآیند تجویز دقیقتر انجام شود، کارآیی سمعک بیشتر و کاربر سمعک احساس رضایت بهتری دارد.
اکنون بیشتر سمعکهای مورد استفاده در ایران سمعکهای دیجیتال هستند. سایر دستگاههای مشابه سمعک که به بهبود شنوایی کمک میکنند، پروتزهای شنوایی استخوانی (که قبلا BAHA نامیده میشد) و کاشت حلزون میباشند.
سمعکها برای انواع کم شنواییها از جمله کم شنوایی حسیعصبی، انتقالی و آمیخته و ناشنوایی یکطرفه مورد استفاده قرار میگیرند. کاندیداتوری سمعک معمولاً توسط پزشک گوش و حلق و بینی و شنواییشناس تعیین میشود، سپس در صورت نیاز شنواییشناس آن را بر اساس نوع و میزان کم شنوایی تجویز میکند.
میزان بهرهای که کاربر سمعک تجربه میکند به چند عامل بستگی دارد، از جمله نوع، شدت و علت کم شنوایی، فنآوری سمعک و تجویز آن و همچنین انگیزه، شخصیت، سبک زندگی و سلامت عمومی کاربر.
سمعکها باعث بهبود شنوایی میشوند، اما شنوایی طبیعی را به فرد برنمیگردانند. شایعترین نوع کم شنوایی که به دنبال آن سمعک برای فرد تجویز میشود، کم شنوایی حسیعصبی است که در اثر آسیب به سلولهای موئی و سیناپسهای حلزون و عصب شنوایی ایجاد میشود.
در کم شنواييهای انتقالی كه منجر به آسيب حلزون نمیشود، میزان بهرهمندی از سمعک بیشتر است. در این نوع کم شنوایی سمعک قادر است صدا را به اندازه کافی تقویت کند تا بتواند کاهش ناشی از قسمت انتقالی را به خوبی جبران کند. هنگامی که صدا در سطح طبیعی یا تقریباً طبیعی به حلزون برسد، حلزون و عصب شنوایی قادر به انتقال عادی سیگنالها به مغز هستند.
سمعک نامرئی
به سمعک «کاملا داخل مجرا» (completely in canal) و سمعک «نامرئی داخل مجرا» (invisible in canal) سمعک نامرئی میگویند. همچنین بصورت مخفف به این سمعکها CIC و IIC نیز گفته میشود.
سمعک نامرئی IIC از سمعک CIC کمی کوچکتر و مخفیتر است، بنابراین استفاده از واژه نامرئی برای این سمعک صحیحتر است. قبل از تولید IIC، سمعک CIC کوچکترین سمعک بود، به همین دلیل به سمعک کاملا داخل مجرا (CIC) هم سمعک نامرئی میگویند، اما این مدل به اندازه سمعک IIC مخفی و پنهان نیست.
سمعک نامرئی CIC قابلمشاهده نیست، مگر اینکه بیننده مستقیم به گوش کاربر سمعک نگاه کند. این سمعک برای کم شنواییهای متوسط و شدید تا عمیق تجویز میشود. سمعک نامرئی CIC معمولاً برای افرادی که شنوایی خوبی در فرکانسهای پایین دارند، توصیه نمیشود، زیرا “اثر انسداد” در این موارد بسیار قابلتوجه است.
سمعکهای کاملاً درون مجرا (CIC) کاملاً در گوش قرار میگیرند و به سختی قابلمشاهده هستند. به علت کوچک بودن میکروفون جهتدار ندارند و باتریهای کوچک آنها عمر کوتاهی دارند. طرز قرارگیری آن در گوش مانع از سر و صدای ناراحتکننده باد میشود و استفاده از تلفن بدون فیدبک (سوت) آسانتر میشود.
سمعک نامرئی داخل مجرا (IIC) کاملا داخل مجرای گوش قرار میگیرد و هیچ اثری از سمعک قابلمشاهده نیست. به دلیل اینکه نسبت به سایر مدلها در قسمتهای داخلتر مجرای گوش قرار میگیرد، بهطوریکه حتی هنگام نگاه مستقیم به لاله گوش نیز دیده نمیشود.
سمعکهای نامرئی در عمق مجرای گوش قرار میگیرند تا شنوایی طبیعیتری برای فرد ایجاد کنند. بر خلاف سایر مدلها، هنگام استفاده از سمعک نامرئی IIC بیشتر قسمتهای لاله گوش با پوسته سمعک مسدود نمیشود. این بدان معناست که صدا توسط لاله گوش بهطور طبیعیتری جمعآوری میشود.
در برخی از برندها، میتوان از تلفن همراه به عنوان ریموت کنترل استفاده کرد و میزان صدا یا برنامه سمعک نامرئی را تغییر داد. سمعک نامرئی IIC برای کاربران جوان و میانسال مناسب است، اما برای افراد مسن انتخاب مناسبی نیست.
بهطورکلی قیمت سمعک بستگی به سطح تکنولوژی به کار رفته در آن دارد و اندازه آن خیلی در قیمت تاثیرگذار نیست. قیمت سمعک نامرئی هم بر اساس سطح تکنولوژی به کار رفته در آن تعیین میشود، هرچه سطح تکنولوژی پیشرفتهتر باشد، قیمت بیشتر میشود.
سمعک ویدکس
ویدکس ششمین تولیدکننده سمعک در جهان است. این کمپانی با همکاری محققان و متخصصان شنوایی بینالمللی طیف گستردهای از سمعکهای نامرئی را تولید میکند. آنها نخستین سمعک 100% دیجیتال داخل گوشی را در سال 1995 بر اساس مدل تحقیقاتی که در همان سال توسط کمپانی اتیکن تهیه شده بود، معرفی کردند.
این کمپانی دانمارکی توسط خانوادههای Tøpholm و Westermann در سال 1956 تأسیس شد و هنوز هم متعلق به بستگان بنیانگذاران اصلی این شرکت است. سمعکهای ویدکس در 100 کشور عرضه میشود و در سراسر جهان حدود 3800 نفر برای این کمپانی کار میکنند.
دفتر مرکزی جدید ویدکس در شمال کپنهاگ واقع شده است. این دفتر از آبهای زیرزمینی برای سرمایش در تابستان و گرمایش در زمستان استفاده میکند. ویدکس همچنین از توربین بادی برای تولید انرژی استفاده میکند.
در سال 2018، ویدکس و سیوانتوس (Sivantos) (مالک برندهای سیگنیا، رکستون و اِیاِم) از ادغام خبر دادند و سومین تولیدکننده بزرگ تجهیزات شنوایی در دنیا به نام WS Audiology را ایجاد کردند. ویدکس همچنین در همین سال جدیدترین محصول خود به نام Evoke را به بازار عرضه کرد. این محصول جدید ویدکس اولین سمعک با فنآوری یادگیری ماشین (machine learning) است.
از اول مارس سال 2019، ویدکس بخشی از WS Audiology است، این شرکت از ادغام کمپانی سیوانتوس (که تا سال 2015 زیمنس نام داشت) با کمپانی ویدکس تشکیل شده است.