معرفی بهترین نویسندگان زن ایرانی و آثار آنها

تاریخ ادبیات ایران پر از زن‌هایی است که برای خلق آثارشان و کسب جایگاه ادبی سرسختانه جنگیده‌اند. در این میان، زنانی بوده‌اند که به‌خاطر شعرهای فوق‌العاده، رمان‌ها و داستان‌هایشان درخشیده و کتاب‌هایشان جوایز زیادی را از آن خود کرده‌اند. در این مقاله، ما بهترین شاعران و نویسندگان زن ایرانی و معروف‌ترین آثار آنها را بررسی کرده‌ایم.

۱. فروغ فرخزاد

معرفی

فروغ‌الزمان فرخزاد عراقی معروف به فروغ فرخزاد شاعر معاصر ایرانی است. او در سال ۱۳۱۳ متولد شد و در بهمن ۱۳۴۵ بر اثر سانحه رانندگی درگذشت.

زندگی فروغ به دو قسمت تقسیم می‌شود: مرحله اول که دفتر شعرهایی مانند عصیان، اسیر و دیوار را منتشر کرد و مرحله دوم که باعث تحول شگرفی در تاریخ شعر ایران شد: انتشار دفتر شعرهای تولدی دیگر و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد.

بهترین اثر

اشعار فروغ، با ظریف‌ترین کلمات ممکن، عمق احساسات شاعرانه و زنانه او را در خود پنهان کرده‌اند. مخاطب شعرهای فروغ تمام انسان‌هایی‌اند که احساسات و عواطف را در خود نکشته‌اند و خاطرات کودکی، عشق‌های ازدست‌رفته و یأس‌های زندگی‌شان را روبه‌روی خود مثل آیینه‌ای در دست دارند. خواه این افراد ایرانی، انگلیسی، ترکی، عربی، چینی، فرانسوی، اسپانیایی یا کرد باشند؛ زیرا تمام اشعار او به این زبان‌ها برگردانده شده‌اند.

فروغ فرخزاد با تولدی دیگرش، پیله شعر را شکافت و همان مفاهیم را با چنان زبان و احساساتی در هم آمیخت تا نگاه و فکر مخاطب را خیره کند. این شاعر بزرگ معاصر، در آثار و نگاه دیگر بزرگان ادبیات نیز جاودانه شده است. در ستایش از اشعار او همین کافی است که احمد شاملو شعری زیبا به‌نام «مرثیه» را برای درگذشت فروغ سروده است.

۲. سیمین دانشور

معرفی

سیمین دانشور متولد اردیبهشت ۱۳۰۰ بود و در اسفند ۱۳۹۰ در تهران درگذشت.

در معرفی نویسندگان زن ایرانی موفق، همیشه یکی از اولین گزینه‌ها سیمین دانشور است؛ زیرا او اولین زنی بود که در ایران به‌طور حرفه‌ای داستان نوشت و اولین اثر او، یعنی کتاب سووشون، تاکنون به ۱۷ زبان مختلف دنیا ترجمه شده است. جالب است بدانید این نویسنده توانا اولین رئیس کانون نویسندگان ایران است.

بهترین اثر

سووشون داستان پرسوزوگداز «زری» و «یوسف» است؛ زوجی روشنفکر و رعیت‌دوست که در دوران جنگ جهانی دوم در شیراز زندگی می‌کنند و در خلال اتفاقات متعدد آن زمان، صحنه مرگ سیاوشان را ترسیم می‌کنند. سیمین در طول روایت داستان این خانواده، اوضاع شیراز آن سال‌ها را نیز به تصویر می‌کشد.

---

حتما بخوانید: بهترین رمان های عاشقانه ایرانی؛ ۲۰ داستان عاشقانه زیبا و پرفروش از دل ادبیات ایران

---

۳. پروین اعتصامی

معرفی

«داروی بیماری مزمن شرق منحصر به تربیت و تعلیم است؛ تربیت و تعلیم حقیقی که شامل زن و مرد باشد و تمام طبقات را از خوان گستردۀ معرفت مستفید نماید. ایرانی باید ضعف و ملالت را از خود دور کرده، تند و چالاک این پرتگاه‌ها را عبور نماید. امیدواریم به‌همت دانشمندان و متفکرین، روح فضیلت در ملت ایجاد شود و با تربیت نسوان اصلاحات مهمۀ اجتماعی در ایران فراهم گردد. در این صورت، بنای تربیت حقیقی استوار خواهد شد و فرشتۀ اقبال در فضای مملکت سیروس و داریوش بال‌گشایی خواهد کرد.»

جملات قدرتمند و تأثیرگذار بالا فقط بخشی از سخنان پروین اعتصامی بود، زمانی که ۱۸ سال داشت و در جشن دانش‌آموختگی مدرسه‌اش سخنرانی می‌کرد. این سخنان، که درباره حق تحصیل برابر زن و مرد در آن زمان است، چنان تأثیرگذار بود که به اعلامیه «زن و تاریخ» معروف شد.

پروین اعتصامی متولد سال ۱۲۸۵ در شهر تبریز بود و در سال ۱۳۲۰، یعنی زمانی که تنها ۳۵ سال داشت، درگذشت.

پروین اعتصامی یکی از پرآوازه‌ترین شاعران زن ایرانی است. این شاعر تبریزی در خانواده‌ای فرهنگی متولد شد. او از همان کودکی شعر می‌گفت و استادانی چون ملک‌الشعرا بهار، دهخدا و پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی داشت. این شاعر چنان تأثیر عمیقی بر ادبیات و شعر ایران داشت که زادروزش، یعنی ۲۵ اسفند را «روز بزرگداشت پروین اعتصامی» نام نهاده‌اند و «جایزه پروین اعتصامی» و «جشنواره فیلم پروین اعتصامی» را نیز به‌خاطر تقدیر از نام بزرگ او برپا کرده‌اند.

بهترین اثر

تنها اثر منتشرشده از پروین اعتصامی دیوان شعر اوست؛ ۶۰۶ شعر با موضوعات مختلف و بعضی مناظره‌وار که استادانه در قالب‌های مثنوی، قطعه و قصیده سروده شده‌اند.

۴. سیمین بهبهانی

معرفی

سیمین بهبهانی در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد و در سال ۱۳۹۳ در همان شهر درگذشت.

او سال‌ها معلمی می‌کرد و در کنار آن می‌نوشت. سیمین از معدود زنانی بود که عضو انجمن ادبی ایران بود و در کنار شاعران بزرگی چون مهدی اخوان ثالث، فریدون مشیری و نادر نادرپور در این انجمن فعالیت می‌کرد. سیمین بهبهانی را «نیمای غزل» نام نهاده‌اند. علت این لقب این است که او غزل‌های فارسی را در اوزان بی‌سابقه‌ای سروده است. ۶۰۰ غزل در ۲۰ کتاب مختلف با مضامینی مانند فقر، عشق به وطن، زلزله و آزادی بیان او را به شاعری تمام‌عیار و متعهد به حقیقت‌جویی تبدیل کرده است.

بهترین اثر

در مجموعه اشعار سیمین بهبهانی، تمام اشعار فوق‌العاده او را خواهید خواند.

۵. غزاله علیزاده

معرفی

غزاله علیزاده یکی دیگر از نویسندگان زن ایرانی است. او در سال ۱۳۲۷ در مشهد به دنیا آمد و در اردیبهشت ۱۳۷۵ به زندگی‌اش پایان داد.

مشهورترین اثرش «خانه ادریسیها» است. جایزه قلم طلایی مجله ادبی گردون در سال ۱۹۹۹ میلادی و جایزه بیست سال داستان‌نویسی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جوایزی‌اند که این نویسنده در طول عمر کوتاهش آنها را از آن خود کرده است؛ البته دومین جایزه ۳ سال بعد از مرگش به او تعلق گرفت.

بهترین اثر

خانه ادریسیها داستان خانواده‌ای است که پس از انقلاب بلشویکی، دچار تحولات و تغییرات زیادی می‌شوند. در این کتاب، جهان ذهنی نویسنده چنان دقیق به نمایش گذاشته شده است که مخاطب را با خودش همراه می‌کند تا به حسرت‌ها و دردهای مشترک انسانی سرک بکشد.

---

حتما بخوانید: بهترین رمان های تاریخی ایران؛ ۱۱ داستان خواندنی از دل حوادث این مرز و بوم

---

۶. شهرنوش پارسی‌پور

معرفی

شهرنوش پارسی‌پور داستان‌نویس و مترجم ایرانی است که در سال ۱۳۲۴ در شهر تهران متولد شد. او اکنون ساکن آمریکاست.

داستان‌های او به زبان‌های متعددی ترجمه شده‌اند. معروف‌ترین آثار پارسی‌پور کتاب «طوبا و معنای شب» و «سگ و زمستان بلند» نام دارد.

بهترین اثر

کتاب طوبا و معنای شب درباره دختری به‌نام طوباست؛ دختری که از همان کودکی تحت تعلیم پدر ادیبش قرار می‌گیرد و بعدها با سختی‌ها و ناملایمات زندگی مواجه می‌شود.

۷. بلقیس سلیمانی

معرفی

بلقیس سلیمانی پژوهشگر، منتقد و نویسنده معاصر ایرانی است. این نویسنده فعال در سال ۱۳۴۲ در کرمان به دنیا آمده است.

سلیمانی که فلسفه خوانده است، بیش از ۸۰ مقاله نوشته و داستان‌هایش بیش از ۵ بار تجدیدچاپ شده‌اند. «بازی آخر بانو» یکی از رمان‌های اوست که برنده «جایزه ادبی مهرگان» و «جایزه ادبی اصفهان» شده است. دیگر اثر مطرح او کتاب سگ‌سالی است.

بهترین اثر

در کتاب بازی آخر بانو، داستان‌هایی را با محوریت زنان می‌خوانیم؛ ماجراهایی که در سال ۱۳۶۰ رخ می‌دهند و اتفاقات سیاسی آن زمان را نیز دربرمی‌گیرند. در این کتاب، سلیمانی انسان را در مواجهه با شرایط حیاتی و سخت به تصویر می‌کشد، در مواجهه با مرگ، قتل و انتخاب‌ها. «گل بانو» شخصیت اول این کتاب است و داستان حول او روایت می‌شود.

۸. فریبا وفی

معرفی

فریبا وفی، نویسنده موفق ایرانی متولد بهمن‌ماه سال ۱۳۴۱ در شهر تبریز است.

او تاکنون جوایز زیادی را از آن خود کرده است؛ جوایزی مانند جایزه ادبی هوشنگ گلشیری، جایزه ادبی یلدا و جایزه ادبی مهرگان. رمان‌ها و قصه‌های او تا‌کنون به زبان‌های روسی، سوئدی، انگلیسی و آلمانی ترجمه شده‌اند.

بهترین اثر

شاید یکی از علت‌های محبوبیت کتاب «رویای تبت» شیوه‌ روایت آن باشد. این کتاب برای دوم شخص مفرد روایت می‌شود و درباره زندگی ۳ زن با نام‌های شعله، فروغ و شیواست.

۹. زویا پیرزاد

معرفی

زویا پیرزاد نویسنده ارمنی‌تبار ایرانی است که در سال ۱۳۳۱ و در شهر آبادان متولد شد.

آثار این نویسنده طرفداران زیادی دارد و بارها تجدیدچاپ شده‌اند. او تاکنون مجموعه داستان‌های کوتاه و رمان‌های متعددی نوشته است که هرکدام به زبان‌های دیگر نیز ترجمه شده‌اند.

بهترین اثر

کتاب «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم» جوایز متعددی را از آن خود کرده است؛ جوایز معتبری مثل بهترین رمان سال پکا، جایزه بنیاد هوشنگ گلشیری، جایزه ادبی یلدا و کتاب سال وزارت ارشاد جمهوری اسلامی. مشکلات و گرفتاری زن‌ها، که از زبان شخصیتی ارمنی در آبادان بیان می‌شود، جان‌مایه این کتاب است.

۱۰. گلی ترقی

معرفی

گلی ترقی زاده ۱۷ مهر ۱۳۱۸ در تهران است.

او نویسنده و رمان‌نویس ایرانی است که آثار ارزشمند زیادی دارد؛ مثلا کتاب «بزرگ بانوی روح من» او در سال ۱۹۸۵ در فرانسه به‌عنوان بهترین داستان سال برگزیده شد. گلی ترقی همچنین برنده دومین دوره جایزه معتبر بیتا در سال ۲۰۰۹ است. آثار این نویسنده، که از سال ۱۳۴۸ چاپ شده‌اند، به نمونه‌های برجسته ادبیات داستانی ایران تبدیل شده‌اند.

بهترین اثر

یکی دیگر از آثار مهم او کتاب «خواب زمستانی» نام دارد. این اثر روان‌شناختی ۴۲هزار کلمه دارد و داستانی نسبتا بلند محسوب می‌شود.

شما بگویید

در این مقاله، سعی کردیم شاخص‌ترین نویسندگان زن ایرانی را به شما معرفی کنیم. به‌نظر شما جای کدام نویسنده زن در این فهرست خالی است؟ آیا نویسنده معروف دیگری را می‌شناسید که ما در این مقاله معرفی نکرده باشیم؟