برگ مو همان برگ درخت انگور است که فواید بسیاری دارد و برای آشپزی هم از آن استفاده می‌شود. مثلا می‌توان با استفاده از آن غذاهایی مانند دلمه برگ مو درست کرد یا از خواصش برای درمان بیماری‌های مختلف بهره برد. در این مقاله هرآنچه را که لازم است درباره خواص برگ مو بدانید، گفته‌ایم.
برگ مو چیست؟
برگ‌های مو متوسط تا بزرگ و قلبی‌شکل هستند و لبه‌هایشان دندانه‌دندانه است. این برگ‌ها روی درختان انگور می‌رویند، درختانی که ارتفاعشان گاهی به ۱۷ متر هم می‌رسد. برگ مو معمولا سبز روشن است و طعمی تند دارد. از برگ مو خشک‌شده و تازه استفاده‌های فراوانی می‌شود و این گیاه ارزش غذایی زیادی دارد.
ارزش غذایی برگ مو
برگ مو منبع خوبی از مواد مغذی همچون ویتامین C، ویتامین E، ویتامین A ، ویتامین K و ویتامین B6 است. علاوه بر اینها، نیاسین، آهن، فیبر رژیمی، ریبوفلاوین، فولات، کلسیم، منیزیم، مس و منگنز دارد. این گیاه برای افرادی که مراقب وزنشان هستند هم عالی است، زیرا برگ مو کالری بسیار کمی دارد و هر ۵ عدد برگ مو حدود ۱۴ کالری انرژی دارد. چربی، سدیم و قند این گیاه بسیار ناچیز است.
فواید برگ مو
۱. کاهش التهاب
برگ مو خواص ضدالتهابی دارد. افرادی که به ورم لوزه، التهاب مفاصل و ورم مزمن معده مبتلا هستند می‌توانند از فواید برگ مو بهره‌مند شوند. اسیدهای چرب امگا ۳ و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در برگ مو از التهاب و این بیماری‌های مزمن می‌کاهند.
۲. تنظیم قد خون
از خواص برگ مو برای دیابت، شاخص گلیسمی پایین آن است. بنابراین این گیاه برای تنظیم قند خون افراد دیابتی عالی است. همچنین به‌علت فیبر رژیمی زیادی که در این برگ وجود دارد، قند خون کاهش می‌یابد.
۳. بهبود گوارش
فیبر رژیمی فراوان برگ مو، این گیاه را برای عملکرد دستگاه گوارش و جذب مواد مغذی عالی می‌کند.
۴. پیشگیری از یبوست
برگ مو با فیبر زیادش از احتمال ابتلا به یبوست می‌کاهد. فیبر به هضم غذا و عبور آسان مواد زائد از بدن کمک می‌کند.
۵. محافظت از مخاط روده
برگ مو حاوی موادی معدنی مانند روی است که برای ترمیم و محافظت از مخاط روده مفیدند. این مواد معدنی صدمات واردشده به مخاط روده ناشی از اسهال را به‌سرعت درمان می‌کنند.
۶. پیشگیری از کم‌خونی
برگ مو سرشار از ماده معدنی آهن است و از ابتلا به کم‌خونی پیشگیری می‌کند. آهن نقش مهمی در تشکیل هموگلوبین گلبول‌های قرمز خون دارد. همچنین این گیاه حاوی ویتامین C است و به جذب آهن کمک می‌کند و جلوی کم‌خونی را می‌گیرد.
۷. تقویت سیستم ایمنی بدن
برگ مو سرشار از ویتامین C است و به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این ویتامین پادتن‌های بدن را در برابر باکتری‌ها و ویروس‌ها هوشیار نگه می‌دارد.
۸. مبارزه با رادیکال‌های آزاد
ویتامین C موجود در برگ مو با رادیکال‌های آزاد بدن مبارزه می‌کند. این ویتامین مانند آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و از بدن در برابر بیماری‌های مختلف محافظت می‌کند.
۹. پیشگیری از سرطان
برگ مو از جهش سلول‌های سرطانی پیشگیری می‌کند و جلوی رشد تومور را می‌گیرد. در واقع این مکانیسم نتیجه مبارزه با رادیکال‌های آزاد است.
۱۰. سلامت مفاصل
برگ مو سرشار از منگنز است و این ماده معدنی نقش مهمی در ساخت غضروف دارد. غضروف‌ها موجب نرم‌شدن مفاصل و در نتیجه کاهش اصطکاک می‌شوند و بدین ترتیب از ابتلا به آرتروز پیشگیری می‌کنند.
۱۱. سلامت قلب
برگ مو حاوی مقدار زیادی پتاسیم است. پتاسیم برای انقباض‌های طبیعی قلب ضروری است. این انقباض‌ها خون را به تمام بدن پمپاژ می‌کنند.
۱۲. سلامت استخوان‌ها
برگ مو کلسیم هم دارد که برای تراکم استخوان و استحکام و سلامت استخوان‌ها ضروری است.
۱۳. سلامت دندان‌ها
کلسیم در محکم‌کردن دندان‌ها و حفظ سلامت آنها نقش بسزایی دارد. در ضمن استفاده از برگ مو به صورت دهانشویه (با تهی چای برگ مو) از التهاب لثه می‌کاهد.
۱۴. کاهش گرفتگی عضلانی
منیزیم موجود در برگ مو مانند شل‌کننده عضلات عمل می‌کند و موجب کاهش گرفتگی عضلات می‌شود.
۱۵. ساخت کلاژن
یکی از خواص برگ مو برای پوست صورت و بدن داشتن مس است. مس برای تشکیل کلاژن که برای جوان و سالم نگه‌داشتن پوست ضروری است به مس نیاز دارد و برگ مو بخشی از مس لازم را تأمین می‌کند. در ضمن از جوش‌های صورت نیز کم می‌شود.
۱۶. سلامت پوست
یکی دیگر از خواص برگ مو برای پوست صورت و بدن داشتن مقدار زیادی ویتامین E است. ویتامین E یکی از مواد مغذی ضروری برای پوست است. با مصرف مرتب چای برگ مو می‌توانید پوستی جوان و شفاف‌تر داشته باشید.
۱۷. حفاظت از دستگاه عصبی
برگ مو حاوی ویتامین B و محافظ دستگاه عصبی است. این ویتامین از انتهای رشته‌های عصب در برابر هر نوع صدمه‌ای محافظت می‌کند. بنابراین از احساس کرختی یا مورمورشدن بدن کاسته می‌شود.
۱۸. بهبود توانایی شناختی
برگ مو حاوی ویتامین B6 است و این ویتامین نقش بسیار مهمی در عملکرد دستگاه عصبی مرکزی دارد. ویتامین B6 از مغز محافظت می‌کند و عملکرد شناختی آن را افزایش می‌دهد. همچنین این ویتامین احتمال ابتلا به زوال عقل را می‌کاهد.
۱۹. بهبود وضعیت نارسایی مزمن وریدی
این نارسایی نوعی بیماری است که در آن وریدهای بدن نمی‌توانند عمل پمپاژ را به‌خوبی انجام دهند و خون را به قلب بازگردانند. در نتیجه پاها باد می‌کنند و دچار ورم یا اِدِم (Edem) می‌شوند. عصاره برگ مو می‌تواند از این تورم بکاهد.
همچنین بر اساس بررسی‌ها، برگ مو با بهبود عملکرد دستگاه گردش خون می‌تواند با رگ‌های واریسی مبارزه کند و از خستگی، درد و تورم بدن بکاهد.
۲۰. سرعت‌بخشیدن به بهبود جراحت‌ها
سرعت درمان بریدگی‌ها و زخم‌های بدن را می‌توانید با استفاده از چای برگ مو افزایش دهید. در واقع آنتی‌اکسیدان‌های برگ مو روند درمان و بهبود جای زخم را سریع‌تر می‌کنند. این گیاه ویژگی‌های ضدعفونی‌کنندگی هم دارد.
۲۱. بارداری سالم
از خواص برگ مو در دوره بارداری می‌توان به وجود مواد غذایی فراوان در این گیاه اشاره کرد که تمام آنها برای بارداری و سلامت جنین ضروری‌اند. بااین‌حال اگر باردار هستید و به انگور حساسیت دارید یا به اسهال و مشکلات مربوط به روده مبتلا شده‌اید، نه‌تنها از برگ مو، بلکه از مصرف خود انگور هم باید اجتناب کنید.
نحوه استفاده و نگهداری برگ مو
۱. چیدن برگ مو
برگ مو را معمولا اواخر بهار می‌چینند. موقع چیدن برگ‌ها باید برگ‌های سالم و آنهایی را چید که سمپاشی نشده‌اند. رنگ برگ‌ها باید سبز روشن باشد و برگ بافتی انعطاف‌پذیر داشته باشد. بیشتر برگ‌های بالای درخت و آنهایی را بچینید که نزدیک انگورها قرار دارند. پهنای برگ‌ها باید اندازه کف دست‌تان باشد تا موقع درست‌کردن غذاهایی مانند دلمه بتوانید مواد را درون آنها بگذارید و برگ‌ها را به‌راحتی دور مواد بپیچید.
۲. بلانچینگ
برای تازه نگه‌داشتن برگ موها بهتر است آنها را بلانچ کنید. برای این کار ابتدا ساقه برگ‌ها را با استفاده از چاقوی تیز یا قیچی از برگ‌ها جدا کنید. بعد برگ‌ها را زیر آب سرد بشویید.
برگ‌ها را درون قابلمه‌ای پر از آب جوش بریزید و بگذارید ۲ دقیقه بجوشند تا کمی نرم شوند. مراقب باشید برگ‌ها خیلی نرم نشوند. پس از ۲ دقیقه، برگ‌ها را از آب جوش درآورید و بلافاصله درون ظرف پر از آب یخ قرار دهید. بعد از اینکه برگ‌ها خنک شدند، آنها را بگذارید که خشک شوند و هر زمان که خواستید، با آنها غذای موردعلاقه‌تان را درست کنید.
۳. انجماد
منجمدکردن هم یکی از روش‌های نگهداری برگ مو برای استفاده‌های بعدی است. در این روش نباید برگ‌ها را بشویید. فقط رطوبت و خاک روی برگ‌های چیده‌شده را تمیز کنید و برگ‌ها را روی هم قرار دهید و در کیسه‌ای پلاستیکی بسته‌بندی کنید. تا می‌توانید هوای درون کیسه را خارج کنید. در کیسه را ببندید و روی کیسه تاریخ و تعداد برگ‌ها را یادداشت کنید. برگ‌های مو را می‌توان تا ۲ ماه در فریزر نگه داشت. موقع استفاده از برگ‌های یخ‌زده، فقط کافی است آنها را زیر آب بشویید و نیازی نیست که برگ‌ها را بلانچ کنید.
۴. نگهداری برگ مو در آب‌نمک
برگ‌های مو را می‌توان مانند ترشی یا شور در آب‌نمک نگه داشت. حدود نیم کیلو نمک کوشر را در ۴ لیتر آب حل کنید. سپس ظرفی شیشه‌ای بردارید و دوسوم آن را از آب نمک پر کنید. هر یک از برگ‌های مو را لوله کنید و درون ظرف قرار دهید. وقتی تمام برگ‌ها را محکم کنار هم گذاشتید، در ظرف را ببندید. مراقب باشید تمام برگ‌ها درون آب‌نمک غوطه‌ور شده باشند. تاریخ و تعداد برگ‌ها را روی ظرف بنویسید. سپس ظرف را در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید. موقع استفاده، برگ‌ها را زیر آب سرد بشویید و پیش از استفاده، آنها را بلانچ کنید.
۵. خشک‌کردن
برای خشک‌کردن برگ مو، ابتدا آنها را بشویید و سپس خشک کنید. با استفاده از یک سوزن، نخ را از محل اتصال ساقه به برگ رد کنید. با این کار ریسه‌ای از برگ مو آماده می‌شود. سپس برگ‌ها را در مکانی تاریک و خنک آویزان کنید تا خشک شوند. وقتی برگ‌ها خشک شدند، مراقب باشید خرد نشوند و موقع استفاده ساقه برگ‌ها را از نخ جدا کنید و برگ‌ها را ۲ تا ۳ دقیقه درون آب جوش بگذارید. وقتی برگ‌ها نرم شدند، آماده استفاده هستند.
چند نکته مهم درباره مصرف برگ مو
- تمام برگ‌ها را پیش از مصرف حتما بشویید. اگر از برگ‌های ذخیره‌شده در آب نمک استفاده می‌کنید، کاملا آبکشی کنید و آنها را چند دقیقه در آب قرار دهید تا نمک اضافی‌شان گرفته شود.
- در صورتی که قصد تغییر رژیم غذایی خود را دارید و می‌خواهید برگ مو را بیشتر در برنامه غذایی‌تان بگنجانید، ابتدا با متخصص تغذیه یا پزشک مشورت کنید تا سلامت خود را به خطر نیندازید.
- اگر با مصرف برگ مو متوجه واکنش‌های حساسیتی شدید، از مصرف آن پرهیز کنید.
طرز تهیه چای برگ مو
برای بهره‌بردن از خواص برگ مو خشک شده می‌توانید چای برگ مو را بنوشید. برای تهیه چای برگ مو کافی است ۱۵ تا ۲۰ گرم برگ موی خشک را در ۲ لیوان آب جوش بریزید و ۱۰ دقیقه دم کنید تا چای آماده شود.
کلام آخر
با تهیه دمنوش و غذاهای مختلف با برگ مو، می‌توانید از فواید آن بهره‌مند شوید.
منابع دیگر: healthbenefitstimes.com و thespruceeats.com
