شکستگی بینی یکی از شایع‌ترین شکستگی‌های صورت است. جالب است بدانید که مردان ۲ برابر زنان دچار این شکستگی می‌شوند. بینی شکسته بسیار دردناک است و می‌تواند تنفس از طریق بینی را دشوار کند، به همین دلیل به مراقبت و توجه سریع نیاز دارد. اگر احساس می‌کنید بینی شما شکسته است، باید سریع به پزشک مراجعه کنید. برای آشنایی با علائم این شکستگی، کمک‌های اولیه و مراقبت‌های آن با ما همراه باشید.
شکستگی بینی چیست؟
معمولا شکستگی بینی ناشی از ضربه به صورت است. با شکستن بینی، علائمی مانند درد، تغییر شکل مشخص، خونریزی از بینی بروز می‌کنند و در موارد شدید، فرد دچار تنفس دشوار و کبودی اطراف چشم هم می‌شود. ممکن است شکستگی دماغ باعث انحنای سپتوم (قسمت میانی) بینی هم بشود.
وقتی بینی می‌شکند، چه اتفاقی می‌افتد؟
بینی زمانی می‌شکند که پل بینی (قسمت استخوانی بالای بینی) آسیب شدید دیده باشد. همچنین ممکن است این آسیب در غضروفی که حفره بینی را به ۲ قسمت تقسیم میکند یا غشای مخاطی بینی نیز دیده شود. هنگامی که بینی می‌شکند، ممکن است:
- پل بینی از جا در رفته باشد، یعنی از مرکز صورت به یک سمت جابه‌جا شود.
- غشایی که بینی را می‌پوشاند پاره شده باشد که باعث خونریزی از بینی می‌شود.
- سپتوم از جای خود در رفته باشد که باعث می‌شود خون زیر غضروف جمع شود. این عارضه هماتوم سپتوم نام دارد و می‌تواند باعث مرگ بافت غضروف شود. در این صورت، در یک‌سوم پایانی بینی فروفتگی ایجاد می‌شود.
- استخوانی که بینی را به صورت وصل میکند آسیب دیده باشد. این آسیب می‌تواند باعث نشت مایعات از مغز و ستون فقرات شود. همچنین مغز را در برابر ورود باکتری آسیب‌پذیر میکند و احتمال عفونت شدید را افزایش می‌دهد.
چرا بینی می‌شکند؟
با توجه به اینکه بینی از مرکز صورت بیرون زده است، برای شکستنش نیروی زیادی لازم نیست. بنابراین عجیب نیست که برخورد صورت با جسمی سخت سبب شکستگی بینی شود. معمولا افراد به‌سبب این حوادث بینی خود را می‌شکنند:
- برخورد با دیوار؛
- افتادن؛
- ضربه به صورت هنگام ورزش؛
- ضربه به صورت هنگام درگیری فیزیکی؛
- تصادف رانندگی.
علائم شکستگی بینی
شکستگی دماغ بسیار دردناک است و سایر علائم آن عبارت‌اند از:
- تغییرشکل بینی طوری که انگار به یک سمت صورت کشیده شده است.
- التهاب بینی.
- کبودی اطراف چشم و بینی.
- دشواری تنفس از طریق بینی.
- احساس گرفتگی بینی.
مراقبت‌های اولیه شکستگی بینی
پس از شکستگی بینی، باید این اقدامات را انجام دهید:
- از طریق دهان نفس بکشید.
- اگر احتمال آسیب به گردن و ستون فقرات وجود دارد، سعی کنید تکان نخورید و با اورژانس تماس بگیرید.
- اگر می‌توانید گردن خود را حرکت دهید، آن را به جلو خم کنید و به‌آرامی سوراخ‌های بینی را با دست ببندید. این کار به جلوگیری از خونریزی کمک میکند و باعث می‌شود که خون به حلق نریزد و بلعیده نشود.
- برای کاهش درد و التهاب از کمپرس سرد استفاده کنید.
- می‌توانید برای تسکین درد از استامینوفن استفاده کنید یا پزشک مسکن قوی‌تری برایتان تجویز کند. اگر پیش از مراجعه به اورژانس از مسکن‌های بدون نسخه دیگری استفاده کرده‌اید، به پزشک اطلاع دهید.
تشخیص شکستگی بینی
برای تشخیص این عارضه، پزشک درباره حادثه سؤال و بینی‌تان را معاینه میکند. جالب است که عکس‌برداری با اشعه ایکس برای تشخیص شکستگی بینی مؤثر نیست. تشخیص این عارضه معمولا بر اساس ظاهر و دشواری تنفس انجام می‌شود. عکس‌برداری اشعه ایکس یا سی‌تی برای ردکردن سایر شکستگی‌های صورت و گردن انجام می‌شود.
شکستگی بینی چه زمانی اورژانسی است؟
بینی شکسته زمانی اورژانس پزشکی محسوب می‌شود که:
- نتوانید خونریزی را مهار کنید.
- تنفس برای شما دشوار باشد.
- احتمال جراحت‌های دیگر وجود داشته باشد، از جمله آسیب به گردن و ستون فقرات.
- مقدار زیادی مایع شفاف از بینی خارج شود.
- درون بینی التهابی مانند انگور وجود داشته باشد.
- لخته‌های خونی بزرگی دیده شوند.
- دچار سردرد شدید شوید.
- بافت بینی سیاه شود.
شکستگی بینی چه زمان به درمان نیاز دارد؟
ممکن است با شکستن بینی، غضروف بینی نیز آسیب ببیند. گاهی نیز پزشک تشخیص می‌دهد که استخوان و غضروف هر دو به درمان نیاز دارند. در این صورت، جراحی سپتورینوپلاستی انجام می‌شود. این جراحی باعث بهبود ظاهر بینی (رینوپلاستی) و بهبود تنفس از طریق بینی (سپتوپلاستی) می‌شود.
درمان شکستگی بینی
بسیاری از شکستگی‌ها به مداخله درمانی نیاز ندارند و با گذر زمان بهبود می‌یابند. اصلی‌ترین درمان دماغ شکسته، استفاده از مسکن و کمپرس یخ است. پزشک پیشنهاد میکند سر خود را هنگام خواب بالاتر قرار دهید تا درد و التهاب بینی کاهش یابد. همچنین ممکن است پزشک برای درمان‌های دیگر منتظر کاهش التهاب بماند تا بتواند نیاز به جاانداختن بینی را ارزیابی کند.
پزشک پیشنهاد میکند که در دوره بهبودی کمتر فعالیت کنید و تا ۶ هفته از فعالیت‌هایی که ممکن است به آسیب صورت منجر شوند خودداری کنید. باید در دوره بهبودی مراقب باشید که چیزی به بینی‌تان برخورد نکند.
اگر استخوان دچار بدفرمی فیزیکی واضح شود یا شکستگی تنفس را مختل کند، باید جا انداخته شود. اگر استخوان به جاانداختن نیاز داشته باشد، بسته به شرایط، روش‌های مختلفی وجود دارد. گاهی استخوان‌ها در مطب پزشک و با بی‌حسی موضعی جا انداخته می‌شوند. استخوان‌ها با آتلی که ۱ هفته روی بینی می‌ماند، سر جای خود ثابت می‌شوند.
بینی شکسته می‌تواند به عارضه‌های خطرناکی منجر شود. مثلا هماتوم سپتوم، که باعث تجمع خون می‌شود، معمولا ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از شکستگی به وجود می‌آید. اگر این هماتوم فوری تخلیه نشود، ممکن است به مرگ بافت و افتادن بینی منجر شود. گاهی نیز ممکن است برای جاانداختن بینی یا درمان انحراف سپتوم، جراحی لازم باشد.
درمان دررفتگی بینی
پزشک می‌تواند با بلندکردن و فشار وارد کردن به بینی استخوان را به جای خود برگرداند. به این کار جاانداختن بسته می‌گویند. جاانداختن بسته در ۶۰ تا ۹۰درصد موارد موفقیت‌آمیز است. زمانی که بینی به جای خود برمی‌گردد، ممکن است پزشک با آتل‌های خارجی بینی را ثابت کند تا در دوره بهبودی از جایش تکان نخورد.
سخن پایانی
شکستن بینی جراحتی شایع اما بسیار دردناک است. معمولا تشخیص دماغ شکسته کار دشواری نیست، زیرا علاوه بر درد شدید، خونریزی، تغییر ظاهر بینی و مشکلات تنفسی بروز می‌کنند که علائم واضحی هستند. در این صورت، بهتر است سریع به پزشک مراجعه و درمان مناسب برای این عارضه را دریافت کنید. ممکن است شکستگی بینی اورژانس پزشکی باشد و به مرگ بافت منجر شود، اما به‌سادگی و با جاانداختن بسته یا جراحی درمان می‌شود.
