خم‌شدن آلت تناسلی مردانه هنگام نعوظ مسئله عجیبی نیست. تا چند درجه انحنا کاملا طبیعی و قابل‌درک است اما اگر این کج‌شدگی به‌مرور بیشتر شود، طول آلت را کوتاه‌تر کند و چنان دردناک باشد که اجازه برقراری ارتباط جنسی به فرد ندهد، دیگر طبیعی نیست. اینها زنگ خطر بیماری پیرونی یا کجی آلت تناسلی مردان هستند که قصد داریم در این راهنما سیر تا پیازش را بررسی کنیم.
بیماری پیرونی چیست؟
بیماری پیرونی (Peyronie’s Disease) یک عارضه اکتسابی است که موجب خم یا کج یا کوتاه و کم‌قطرشدن آلت تناسلی مردانه می‌شود: همان طور که در عکس بیماری پیرونی (تصویر بالا) می‌بینید. در این شرایط بافت اسکار زیر پوست آلت تناسلی تشکیل می‌شود و آلت را هنگام نعوظ دردناک و خمیده می‌کند. بسته به محل اسکار، جهت خم‌شدن آلت می‌تواند به‌سمت بالا، پایین یا به طرفین باشد.
اکثر مردان نعوظ کاملا مستقیم ندارند. انحنای جزئی هم نشانه بیماری پیرونی نیست اما اگر چنین باشد، با وجود اختلال نعوظ امکان برقراری رابطه جنسی وجود ندارد. به همین خاطر بسیاری از مردان علاوه بر خود بیماری، با استرس و اضطراب جنسی ناشی از آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند.
تحقیقات نشان می‌دهند حدود ۶ تا ۱۰ درصد مردان بین ۴۰ تا ۷۰ساله به بیماری پیرونی مبتلا هستند. این بیماری به‌خودی‌خود از بین نمی‌رود. اگر فکری برای درمانش نکنید، به همان شکل ادامه می‌یابد و حتی بدتر هم می‌شود.
بیماری پیرونی چه نشانه‌هایی دارد؟
اولین و بارزترین علامت بیماری پیرونی انحنا و خمیدگی قابل‌توجه آلت است. اگر مطمئن نیستید این خمیدگی ناشی از پیرونی باشد، دنبال نشانه‌های دیگر این بیماری بگردید:
- کوتاه‌شدن آلت تناسلی مردان؛
- کوچک‌شدن قطر آلت؛
- احساس توده و بافت اسکار زیر آلت؛
- نعوظ دردناک؛
- نرمی آلت هنگام نعوظ؛
- دشواری رابطه جنسی.
این علائم یک‌شبه ظاهر نمی‌شوند؛ یکی‌یکی به‌مرور زمان ظاهر می‌شوند و احتمال بیماری را قوی‌تر می‌کنند. درد ناشی از پیرونی معمولا خفیف است و اغلب نیازی به درمان ندارد، اما به‌خودی‌خود برطرف نمی‌شود ولی حتی اگر فرد درد جسمی را تحمل کند، درد روانی ناشی از تغییرات ناخوشایند آلت تناسلی باقی مانده و باعث اضطراب یا حتی افسردگی فرد خواهد شد.
عوامل خطر ابتلا به بیماری پیرونی چیست؟
بیماری پیرونی قشر خاصی را هدف قرار نمی‌دهد اما برخی افراد به‌دلایلی بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند، برای مثال:
- با افزایش سن احتمال بروز بیماری پیرونی بیشتر می‌شود. بین ۱۰ تا ۱۵ درصد مردان میان‌سال به این عارضه دچارند.
- بیماری پیرونی می‌تواند ژنتیکی باشد. اگر یکی از بستگان نزدیک شما مثل پدر یا برادرتان پیرونی داشته باشد، احتمال آنکه شما هم مبتلا شوید بسیار زیاد است.
- افراد مبتلا به بیماری‌های بافت همبند مثل دوپویترن، فاسیای کف پا (پلانتار فاشئیت) و اسکلرودرمی در معرض رشد اسکار زیر آلت و ابتلا به بیماری پیرونی قرار دارند.
- افراد مبتلا به اختلال نعوظ مرتبط با دیابت چهار تا پنج برابر بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پیرونی هستند. اختلال نعوظ هم می‌تواند عامل پیرونی باشد، هم پیامد آن.
- احتمال ابتلا به پیرونی در آن دسته از افرادی که سابقه جراحی سرطان پروستات را دارند بیشتر است.
- اختلالات خودایمنی مانند لوپوس یک عامل خطر جدی برای بیماری پیرونی محسوب می‌شوند.
علت کج شدن دستگاه تناسلی مردان چیست؟
پیرونی دلیل واضح و مشخصی ندارد. اگرچه گاهی اوقات بر اثر آسیب‌دیدگی و خم‌شدن شدید آلت (به‌خصوص هنگام رابطه جنسی) اتفاق می‌افتد، هستند کسانی که ادعا می‌کنند بی هیچ دلیلی با این تغییر ناراحت‌کننده مواجه شده‌اند.
این بیماری ذاتا اکتسابی است، اما ژنتیک هم بی‌تأثیر نیست. اگر یکی از اعضای نزدیک خانواده مثل پدر یا برادرتان به این بیماری مبتلاست، احتمال دارد شما هم دچار این عارضه شوید. همچنین به نظر می‌رسد برخی مشکلات مربوط به سلامتی مثل قند خون بالا، ترومای لگن، بدزخمی، اختلالات بافت همبند و بیماری‌های خودایمنی با پیرونی در ارتباط باشند.
مراحل پیشرفت بیماری پیرونی در مردان
یکی از نگرانی‌های اصلی افراد مبتلا این است آیا بیماری پیرونی خطرناک است یا خیر. در پاسخ باید بگوییم این بیماری ۲ مرحله دارد: حاد و مزمن.
- در مرحله مزمن بافت اسکار بیشتر از حد خاصی رشد نمی‌کند و انحنای آلت تناسلی بدتر نمی‌شود. درد آلت آرام می‌گیرد و بیمار با اختلال نعوظ و سفت‌نماندن آلت مواجه است.
- مرحله حاد بیماری بین ۶ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد. در این دوره اسکار زیر پوست آلت تناسلی شکل می‌گیرد و ظاهر آن را تغییر می‌دهد. ممکن است فرد هنگام نعوظ درد شدیدی در ناحیه آلت احساس کند. طبیعتا این مرحله از بیماری پیرونی برای فرد مبتلا خطرناک‌تر و آزار‌دهنده‌تر است.
روش‌های تشخیص بیماری پیرونی
در بیشتر موارد معاینه فیزیکی برای تشخیص بافت اسکار زیر پوست آلت کافی است. سایر آزمایش‌هایی که پزشک تجویز می‌کند، برای درک علت شکل‌گیری اسکار و ریشه بیماری است.
- معاینه بدنی: پزشک با لمس و معاینه آلت بیمار در حالت عادی (غیر نعوظ)، محل اسکار، حجم بافت زخمی زیر پوست، درجه انحنا و سایر جزئیات را بررسی می‌کند.
- انواع تست‌ها: سونوگرافی رایج‌ترین آزمایش برای تشخیص ناهنجاری‌های آلت تناسلی مردانه است. در این آزمایش امواج صوتی تصاویری از بافت نرم آلت ثبت می‌کنند که وجود بافت اسکار، میزان جریان خون در آلت تناسلی و انواع ناهنجاری‌ها را نشان می‌دهد.
همچنین ممکن است پزشک این چند سؤال مرتبط را از بیمار بپرسد:
- چند وقت است متوجه انحنای آلت تناسلی خود شده‌اید؟
- احساس می‌کنید قد آلت تناسلی کوتاه‌تر شده باشد؟
- برقراری رابطه جنسی برایتان سخت است؟
- انحنای آلت در کدام جهت و تقریبا چند درجه است؟
- در حالت عادی درد می‌کشید؟ حین رابطه جنسی چطور؟
- آیا همسرتان حین رابطه جنسی درد و فشار احساس می‌کند؟
- قدرت نعوظ شما چقدر است؟ از اختلال نعوظ رنج می‌برید؟
- آیا کسی از اعضای خانواده به بیماری پیرونی یا انقباض دوپویترن مبتلا است؟
- چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
- مشکل یا شرایط پزشکی دیگری مثل دیابت یا اختلال خودایمنی دارید؟
درمان بیماری پیرونی
درمان بیماری پیرونی بسته به حاد یا مزمن بودن بیماری متفاوت است. در مراحل اولیه استفاده از دستگاه کشش آلت تناسلی از کاهش طول آلت جلوگیری می‌کند و انحنای آن را به حداقل می‌رساند. مصرف قرص و دارو اختیاری است و جراحی تا زمان تثبیت بیماری توصیه نمی‌شود اما زمانی که بیماری مزمن می‌شود، دیگر مصرف قرص برای بیماری پیرونی چاره‌ساز نیست؛ به‌جای آن کشش‌درمانی، درمان‌های تزریقی، عمل جراحی و مراقبت توصیه می‌شود.
بهترین دارو برای بیماری پیرونی
مصرف دارو به‌ندرت موجب صاف‌شدن آلت تناسلی می‌شود و هیچ داروی خوراکی تضمینی برای کمک به بیماری پیرونی وجود ندارد اما به هر حال برخی پزشکان این داروهای خوراکی را برای بیماران پیرونی تجویز می‌کنند:
- داروهای ضددرد مثل ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب؛
- تادالافیل، ال آرژنین و پنتوکسی فیلین برای تقویت جریان خون در آلت و جلوگیری از وخامت بافت اسکار؛
- کلشی‌سین برای تسکین ورم آلت؛
- آمینو بنزوات پتاسیم برای کوچک‌شدن بافت اسکار.
در برخی موارد پزشک تصمیم می‌گیرد با تجویز داروهای تزریقی بافت اسکار را بشکند و انحنای آلت را بهبود ببخشد. برخی از این داروها عبارت‌اند از:
- تزریق کلاژناز برای درمان انحنای بین ۳۰ تا ۹۰ درجه با شکستن بافت اسکار. در حال حاضر این مؤثرترین داروی تزریقی پیرونی است.
- تزریق اینترفرون برای کنترل تورم و جای زخم.
- تزریق وراپامیل برای تسکین درد و انحنای آلت تناسلی.
درمان بیماری پیرونی با جراحی
اگر بدشکلی آلت تناسلی شدید و آزاردهنده باشد، چاره‌ای جز درمان با عمل جراحی نیست. البته باید حداقل ۹ الی ۱۲ ماه از شروع عارضه گذشته باشد.
در جراحی پیرونی پزشک با توجه به محل بافت اسکار، شدت علائم و عوامل دیگر، یکی از این تکنیک‌ها را اجرا می‌کند:
- بخیه‌زدن سمت سالم آلت: پزشک تلاش می‌کند با بخیه‌زدن روی قسمت‌های سالم آلت تناسلی، انحنا را از بین ببرد و آن را صاف کند؛
- برش آلت، برداشتن بافت اسکار و پیوند: پزشک برشی در بافت اسکار ایجاد می‌کند تا پوست آلت کشیده و آلت صاف شود. ممکن است مقداری از بافت اسکار را بردارد و قسمت‌های خالی را با بافت انسانی، حیوانی یا مواد مصنوعی پیوند بزند؛
- کاشت آلت تناسلی: جراح ایمپلنت‌های نیمه‌سفت آلت تناسلی را روی بدن بیمار می‌گذارد. هنگام نعوظ خون در ایمپلنت جریان می‌یابد و آن را به‌سمت بالا خم می‌کند.
عوارض جراحی برای درمان پیرونی
هر عمل جراحی با عوارض جانبی همراه است و بهتر است قبل از عمل این عوارض را بشناسیم. در جراحی‌های بیماری پیرونی بریدن آلت می‌تواند باعث کوتاه‌شدن آن، درد موقت یا حتی تشکیل توده زیر پوست آلت شود. برداشتن بافت اسکار خطرات مشابه و دوره نقاهت طولانی‌تری دارد. درمورد کاشت ایمپلنت نیز نباید خطراتی مثل عفونت ایمپلنت (کمتر از ۲ درصد) یا نقص و خرابی دستگاه (۱۵ درصد تا ۱۰ سال بعد از جراحی) را نادیده گرفت.
چطور از بیماری پیرونی جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از آنکه ضربات نادرست و آسیب‌های حین رابطه جنسی باعث بیماری پیرونی شوند، این نکات پیشگیرانه را مدنظر داشته باشید:
- اگر اختلال نعوظ دارید و مقاربت جنسی برایتان دشوار یا غیرممکن است، به تجویز پزشک، داروهای خوراکی سیالیس، لویترا یا ویاگرا را مصرف کنید. این عوامل اجازه نمی‌دهند آلت تناسلی حین مقاربت جنسی آسیب ببیند.
- حین رابطه جنسی ژل لوبریکانت را فراموش نکنید.
- در پوزیشن‌های مختلف رابطه جنسی مراقب خم‌شدن آلت باشید.
- دخول را مستقیم به‌سمت جلو و عقب انجام دهید. آلت را به طرفین خم نکنید و نچرخانید.
لازم به یادآوری است که اگر ریشه این بیماری دلایل ژنتیکی یا شرایطی مثل اختلالات خودایمنی باشد، راهی برای جلوگیری از آن نیست. در چنین شرایطی باید از پزشک متخصص کمک بگیرید.
شما چه تجربه‌ای دارید؟
وقتی پای سلامتی در میان است، مصرف داروهای تجویزی، هرقدر مفید و مؤثر، به‌اندازه شنیدن تجربه‌های مشابه دیگران آرامش‌بخش نیست. اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید و راهی برای کنار‌آمدن با این عارضه می‌شناسید، لطفا آن را با ما و همراهانمان در میان بگذارید.
