کلاژن پروتئینی طبیعی در بدن است که بافت‌ها را کنار هم نگه می‌دارد و سبب سلامت پوست، استخوان‌ها و عضلات می‌شود. با افزایش سن، بدن کلاژن کمتری تولید می‌کند و به همین دلیل است که مکمل‌های کلاژن مایع خوراکی طرف‌داران زیادی دارد. تولیدکنندگان مکمل‌های کلاژن ادعا می‌کنند که با مصرف محصولاتشان پوستی صاف‌تر، موهایی درخشان‌تر، ناخن‌هایی قوی‌تر و مفاصلی سالم‌تر خواهید داشت. در این مقاله، بررسی می‌کنیم که این ادعاها تا چه حد درست هستند و تحقیقات علمی چه نتایجی داشته‌اند. با ما همراه باشید.
مکمل کلاژن مایع خوراکی چیست؟
کلاژن یک‌سوم پروتئین بدن انسان را تشکیل می‌دهد و جزئی حیاتی از پوست، بافت همبند، غضروف و استخوان است. کلاژن مایع خوراکی حاوی پپتید کلاژن است که به عناصر کوچک‌تری تجزیه می‌شود و جذب آن برای بدن آسان‌تر است.
وقتی پروتئین می‌خوریم، بدن ما آن را به اسیدهای آمینه‌اش تجزیه می‌کند. مزیت بیشتر کلاژن‌های مایع این است که هیدرولیز می‌شوند، یعنی پروتئین‌های بزرگ آنها قبلا تجزیه شده‌اند و جذبشان برای بدن آسان‌تر است. علاوه بر این، در مایعاتی مانند اسموتی و قهوه بهتر حل شوند.
مکمل‌های کلاژن از کلاژن موجود در بافت همبند حیواناتی مانند گاو، خوک، ماهی و مرغ تولید می‌شوند. کلاژن وگان آزمایشگاهی هم وجود دارد. می‌توانید مکمل‌های کلاژن را به‌شکل پودر یا مایع بخرید و آنها را به غذاهایی مانند سوپ، اسموتی یا قهوه بیفزایید.
برای اثبات بسیاری از فواید مکمل‌های کلاژن مایع شواهد علمی کافی وجود ندارد. برای اثبات اینکه مصرف مکمل کلاژن بهترین راه برای دریافت کلاژن و بهره‌مندی از مزایای آن است، باید تحقیقات بیشتری انجام شود.
انواع کلاژن مایع خوراکی
۱. نوشیدنی کلاژن آماده
وقتی کلاژن از منبع حیوانی استخراج می‌شود، برای مکمل‌سازی به پودر تبدیل می‌شود. نوشیدنی‌های کلاژن آماده پودر کلاژن محلول در آب یا سایر نوشیدنی‌ها هستند. این نوشیدنی‌های کلاژن را می‌توان به‌تنهایی مصرف کرد یا با غذاهای دیگر مخلوط کرد. اگر طعم نوشیدنی کلاژن را دوست ندارید، آن را به اسموتی میوه‌‌ای یا ماست اضافه کنید.
بیشتر مکمل‌های کلاژن باید هر روز مصرف شوند. تولیدکنندگان می‌گویند برای مشاهده تأثیرگذاری این مکمل‌ها باید آنها را مداوم مصرف کنید.
۲. پودر کلاژن
این نوع مکمل کلاژن پودر است و باید در مایعات حل شود. پودرهای کلاژن طعم‌های مختلفی دارند و می‌توان آنها را با ۱ لیوان آب یا مواد غذایی دیگر مخلوط کرد.
پودر به بهترین وجه در مایعات گرم حل می‌شود. اگر ترجیح می‌دهید آن را سرد بنوشید، می‌توانید پودر را در مقدار کمی آب گرم حل کنید، سپس آن مایع را به اسموتی یا نوشیدنی سرد مدنظرتان اضافه کنید.
فواید مکمل‌های کلاژن
اثبات بسیاری از این ادعاها به تحقیقات بیشتری نیاز دارد، اما یافته‌های اولیه امیدوارکننده‌اند.
۱. بهبود خاصیت ارتجاعی پوست
پوست ما از حدود ۷۵درصد کلاژن تشکیل شده است. طبق تحقیقی که در این زمینه انجام شد، زنانی که روزانه کلاژن مصرف می‌کردند بهبود خاصیت ارتجاعی پوست و افزایش هیدراتاسیون (رساندن مایع به پوست) را گزارش کردند.
۲. کاهش چین‌وچروک
بدن با افزایش سن کلاژن کمتری تولید می‌کند و این باعث چین‌وچروک صورت می‌شود. با بررسی تعدادی زن ۳۵ تا ۶۵ساله مشخص شد مصرف روزانه مکمل کلاژن به‌مدت ۱۲ هفته، ضخامت و استحکام پوست را بهبود می‌بخشد و چین‌وچروک‌ها کمتر نمایان می‌شوند.
۳. سلامت مفاصل
آرتریت ناشی از کمبود کلاژن بین مفاصل، منجر به درد و التهاب می‌شود. مصرف روزانه مکمل کلاژن می‌تواند از غضروف اطراف مفاصل محافظت کند و اثرات آرتریت را کاهش بدهد.
۴. پیشگیری از تحلیل‌رفتن استخوان‌ها
طبق تحقیقی که در سال ۲۰۱۶ انجام شد، مصرف روزانه مکمل کلاژن می‌تواند تراکم استخوان را بهبود بخشد و به تسکین درد زنان مبتلا به پوکی استخوان و آرتروز کمک کند.
۵. ساختن توده عضلانی
با افزایش سن، توده عضلانی خود را از دست می‌دهیم. بر اساس تحقیق انجام‌شده در سال ۲۰۱۹، ترکیب تمرینات قدرتی و مصرف روزانه مکمل کلاژن به ساخت و حفظ توده عضلانی کمک می‌کند.
۶. تجمع چربی کمتر
تحقیقات انسانی زیادی درباره تأثیرگذاری مصرف مکمل‌های کلاژن بر کاهش وزن انجام نشده است، اما بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، افرادی که نوع خاصی از مکمل کلاژن (کلاژن چارگوش‌ماهی) مصرف می‌کردند، مقداری از چربی‌های بدنشان را از دست دادند. البته این کاهش چربی خیلی چشمگیر نبود.
۷. تقویت سلامت قلب
با گذشت زمان، ممکن است شریان‌ها سخت شوند و این اتفاق منجر به گرفتگی رگ قلب و بیماری قلبی شود. بر اساس نتایج تحقیقی که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، مصرف روزانه مکمل کلاژن سفتی شریان را کاهش می‌دهد و ممکن است به پیشگیری از بیماری شریانی یا درمان آن کمک کند.
۸. تقویت ناخن‌ها و دندان‌ها
کلاژن به تقویت دندان‌ها و ناخن‌های ما کمک می‌کند. بر اساس نتایج تحقیقی در سال ۲۰۱۷، رشد ناخن زنان مبتلا به سندرم ناخن شکننده که روزانه مکمل کلاژن مصرف می‌کردند، ۱۲درصد افزایش و شکستگی ناخن‌هایشان ۴۲درصد کاهش یافت.
مقایسه کلاژن مایع با پودر
- ظاهر: اصلی‌ترین تفاوت این دو ظاهر آنهاست. کلاژن مایع در قالب نوشیدنی آماده در دسترس است، در حالی که پودر کلاژن به‌صورت پودر عرضه می‌شود.
- قدرت: معمولا هر دوز کلاژن مایع، کلاژن کمتری از نوع پودری آن دارد. بسیاری از مکمل‌های کلاژن مایع موجود در بازار حاوی ۱۰ گرم کلاژن یا کمتر هستند، در حالی که نوع پودری این مکمل ۱۵ گرم یا بیشتر کلاژن دارد.
- منبع: بستگی به برند مکمل دارد، اما بسیاری از محصولات کلاژن مایع با کلاژن دریایی فرموله می‌شوند که معمولا حاوی کلاژن نوع I و II است. کلاژن نوع I در سرتاسر بدن یافت می‌شود (به‌جز غضروف‌ها) و بیشتر در استخوان‌ها، رباط‌ها، تاندون‌ها، پوست، مو، ناخن‌ها و پوشش روده متمرکز است. نوع دوم معمولا در غضروف‌ها یافت می‌شود. کلاژن گاوی حاوی کلاژن نوع I و III است. کلاژن نوع III در پوست، ماهیچه‌ها و عروق خونی یافت می‌شود. ترکیب نوع I و III باعث می‌شود کلاژن گاوی برای سلامت عمومی مناسب باشد.
- قابل‌حمل‌بودن: اگر دنبال گزینه‌ای برای استفاده سریع هستید، کلاژن مایع انتخاب جذابی است. این نوع مکمل همیشه آماده مصرف است و دردسرهای نوع پودری را ندارد.
راه‌های دیگر دریافت کلاژن
یکی از روش‌های دریافت مکمل کلاژن، مصرف کپسول کلاژن است. کپسول‌های کلاژن حاوی کلاژن پودری هستند، بنابراین فوایدی مشابه نوع پودری کلاژن دارند. احتمالا خوردن روزانه یک کپسول برایتان راحت‌تر از مخلوط‌کردن پودر با اسموتی باشد.
یکی دیگر از ساده‌ترین راه‌های دریافت کلاژن، رژیم غذایی شماست. کلاژن از محصولات حیوانی ساخته شده است، بنابراین با مصرف غذاهای غنی از پروتئین مانند گوشت گاو، مرغ، ماهی و محصولات لبنی می‌توانید کلاژن دریافت کنید.
آبگوشت استخوان هم منبع محبوبی از پروتئین و کلاژن است. این نوع آبگوشت با جوشاندن استخوان‌های حیوانات در آب درست می‌شود. این استخوان‌ها سرشار از پروتئین و کلاژن هستند، اما هنوز مشخص نیست که نوشیدن آبگوشت استخوان فوایدی برای سلامتی دارد یا خیر.
خطرات مکمل کلاژن
۱. واکنش آلرژیک
ممکن است به برخی از مواد موجود در این مکمل حساسیت داشته باشید. درباره منبع مکمل کلاژنی که می‌خواهید مصرف کنید، تحقیق کنید و مطمئن شوید که هیچ حساسیتی به مواد تشکیل‌دهنده آن ندارید. مثلا اگر به ماهی یا صدف آلرژی دارید، از مصرف منابع کلاژن دریایی اجتناب کنید و به‌جای آن کلاژن گاوی را انتخاب کنید.
۲. اثرگذاری نامطلوب
وقتی کلاژن مصرف می‌کنید، دستگاه گوارشتان آن را تجزیه می‌کند و از آن همچون بلوک‌های ساختمانی برای بافت‌ها استفاده می‌کند. بااین‌حال، شما نمی‌توانید به بدن بفهمانید که از این کلاژن در کدام قسمت بدنتان استفاده کند. بنابراین ممکن است انتظارتان برآورده نشود.
سخن پایانی
مصرف مکمل کلاژن باید بخشی از سبک زندگی سالم باشد. رژیم غذایی غنی از پروتئین می‌تواند نیاز بدنتان به کلاژن را رفع کند، چون کلاژن موردنیازتان را به‌اندازه کافی از منابع پروتئینی مانند گوشت و ماهی دریافت خواهید کرد. اگر می‌خواهید کلاژن مایع خوراکی را امتحان کنید، با پزشک یا مشاور تغذیه مشورت کنید.
شما بگویید
تا‌به‌حال کلاژن مایع خوراکی مصرف کرده‌اید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
کلاژن پودری استفاده می کنم مواقعی که بیوتی را مصرف می کنم بدنم. دچار التهاب میشه برهمین همون کلاژن ساده که پک آبی داره را استفاده می کنم
به نظرتون کلاژن مایه بهتره یا همون پودری را مصرف کنم
سلام دوست عزیز؛
پیشنهاد می کنم دراین مورد از فرد متخصص کمک بگیرید.