ناف باقی‌مانده همان طنابی است که در دوران بارداری ارتباط مادر و جنین را برقرار می‌کند. فتق ناف زمانی اتفاق می‌افتد که بخشی از روده شما از سوراخ ماهیچه‌های شکمی نزدیک ناف برآمده شود. هرچند این بیماری معمولا بی‌خطر و در نوزادان شایع‌تر است، در بزرگ‌سالی هم ممکن است اتفاق بیفتد. اگر برجستگی یا برآمدگی مشکوکی در اطراف ناف خود یا نوزادان مشاهده کرده‌اید، خواندن این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
فتق ناف چیست؟
در دوران بارداری، طناب نافی از طریق سوراخ کوچکی در عضله شکمی جنین بیرون می‌آید. بلافاصله بعد از تولد، این سوراخ خودبه‌خود بسته می‌شود. اگر این ماهیچه‌ها در قسمت میانی بدن کاملا به هم متصل نشوند، ممکن است در زمان تولد یا سال‌های بعد فتق ناف ایجاد شود.
علت فتق ناف
فتق ناف در نوزادان، به‌خصوص نوزادان نارس، نوزادانی با وزن پایین هنگام تولد و نوزادان سیاه‌پوست شایع‌تر است و ممکن است در زمان گریه، خنده، سرفه یا کشش نوزاد قابل‌مشاهده باشد. میزان شیوع این فتق در بین نوزادان پسر و دختر برابر است. در کل حدود ۲۰درصد از نوزادان با این بیماری به دنیا می آیند و حدود ۹۰درصد ار فتق‌های ناف خودبه‌خود طی ۱ تا ۲ سال اول زندگی از بین می‌روند. بااین‌حال در بعضی افراد تا ۱۵سالگی و بیشتر باقی می‌ماند. فتق نافی که در بزرگ‌سالی ظاهر می‌شود، معمولا به جراحی نیاز دارد.
در بزرگسالان، فشار زیاد شکمی موجب فتق ناف می‌شود که عوامل مختلفی در ایجاد این فشار زیاد نقش دارند، از جمله:
- چاقی؛
- بارداری چندقلو؛
- بارداری پیاپی؛
- مایع در فضای شکمی؛
- جراحی شکمی قبلی؛
- سرفه‌های شدید مداوم؛
- دیالیز صفاقی طولانی برای درمان نارسایی کلیه.
علائم فتق ناف
فتق ناف در کودکان معمولا بدون درد است، اما در بزرگسالان معمولا موجب ناراحتی شکمی می‌شود. در موارد شدید ممکن است بیماری با علائمی همراه باشد، از جمله:
عوارض جانبی
بروز عوارض جانبی فتق ناف در کودکان نادر است. این عوارض زمانی بروز می‌کنند که بافت بیرون‌زده گیر بیفتد و نتواند دوباره به فضای شکمی برگردد. در این حالت، خون‌رسانی به بخش گیرافتاده کم می‌شود و احتمال ایجاد درد شکمی و آسیب بافتی وجود دارد.
اگر خون‌رسانی به بخش گیرافتاده روده کاملا قطع شود، ممکن است موجب مرگ بافتی شود. همچنین شاید عفونت در فضای شکمی منتشر شود و زندگی فرد را تهدید کند. این اتفاق برای بزرگسالان هم می‌افتد که معمولا نیاز به جراحی فوری دارد.
تشخیص و درمان فتق ناف
بیماری با معاینه بالینی تشخیص داده می‌شود. گاهی برای بررسی عوارض جانبی از سونوگرافی شکمی یا سی.تی اسکن استفاده می‌شود. همچنین ممکن است برای بررسی عفونت یا ایسکمی روده آزمایش خون تجویز شود.
معمولا فتق ناف نوزادان خودبه‌خود در ۱ یا ۲سالگی برطرف می‌شود. حتی پزشک می‌تواند در زمان معاینه بالینی فتق را به داخل فضای شکمی برگرداند. بااین‌حال، خودتان این کار را امتحان نکنید. بعضی افراد هم ادعا می‌کنند که با قراردادن یک سکه زیر ناحیه برآمده مشکل را برطرف می‌کنند، اما این کار را هم امتحان نکنید. قراردادن یک شیء روی فتق کمکی به درمان آن نمی‌کند و ممکن است جرم جمع‌شده زیر آن موجب عفونت هم بشود.
جراحی فتق در کودکان ممکن است به چند دلیل انجام شود، از جمله:
- درد؛
- افزایش قطر فتق (۱ تا ۲ سانتی‌متر)؛
- بزرگ‌بودن فتق و کاهش‌نیافتن اندازه‌اش در ۲ سال ابتدای زندگی؛
- ازبین‌نرفتن فتق تا ۵سالگی؛
- به‌دام‌افتادن یا انسداد روده.
معمولا برای جلوگیری از عوارض جانبی، جراحی فتق در بزرگسالان پیشنهاد می‌شود، به‌خصوص اگر فتق ناف بزرگ‌تر و دردناک شود. در طول جراحی، سوراخ کوچکی نزدیک ناف ایجاد می‌شود. بافت دچار فتق به درون فضای شکمی بگردانده می‌شود و سوراخ دیواره شکم بسته می‌شود.
عوارض جانبی بعد از جراحی فتق ناف نادرند، اما باید به یک سری علائم توجه کنید و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید، از جمله:
- عفونت ناحیه زخم؛
- بازگشت فتق؛
- سردرد؛
- بی‌حسی پاها؛
- حالت تهوع و استفراغ؛
- تب.
شما بگویید
شما چقدر با این بیماری و علائم و عوارض آن آشنایی دارید؟ در صورت تمایل، می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه بنویسید و این مطلب را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
