تابه‌حال در اینترنت تعبیر خواب سگ، تعبیر خواب مار یا تعبیر هر خواب دیگری را جست‌وجو کرده‌اید؟ خواب‌دیدن یکی از اتفاقات رایج زندگی ماست. ممکن است خواب‌هایی که می‌بینیم مرموز، هیجان‌انگیز یا حتی وحشتناک باشند و گاهی درک معنای آنها بسیار گیج‌کننده است. در این مواقع به تعبیر خواب پناه می‌بریم و به دنبال مفهوم خوابی هستیم که دیده‌ایم، اما تعبیر خواب واقعا چقدر مبنای علمی دارد؟ در این مقاله درباره نظریه‌های مختلف تعبیر خواب و راهکارهایی برای پیداکردن معنای خواب صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.
۴ نظریه درباره تعبیر خواب
۱. نظریه فروید؛ خواب‌ها راهی به‌سوی ضمیر ناخودآگاه
زیگموند فروید در کتاب «تعبیر رؤیاها» گفته است که محتوای خواب‌هایی که می‌بینیم با برآورده‌شدن آرزوهایمان مرتبط است. به‌عقیده فروید، خواب‌هایی که می‌بینیم در واقع نشانگر چیزهایی است که در زندگی آرزو می‌کنیم.
کتاب تعبیر رؤیاها
زیگموند فروید نویسنده‌ای فوق‌العاده پرکار بود و بیش از ۳۲۰ کتاب و مقاله منتشر کرد. فروید از میان مجموعه آثارش کتاب «تعبیر رؤیاها» را اثر موردعلاقه خودش معرفی کرد، کتابی که اثری منحصربه‌فرد و کلاسیک در تاریخ روانشناسی محسوب می‌شود. این کتاب تعبیر خواب به این دلیل معروف شده است که بسیاری از ایده‌های فروید از جمله مفهوم ضمیر ناخودآگاه و چگونگی ارتباط آن با تعبیر خواب را معرفی می‌کند.
فروید طی تحقیقاتش درباره اهمیت خواب، متوجه تأثیر خواب بر بیمارانش شد مخصوصا بیماران روان‌پریشی که توهماتی شبیه خواب‌هایشان داشتند. فروید با این مشاهده‌ها نتیجه گرفت خواب‌هایی که می‌بینیم بیانگر آرزوهای برآورده‌نشده ما هستند.
کتاب فروید تأثیر مهمی بر روانشناسی گذاشت، اما همه ایده‌های او چه در آن زمان و چه در حال حاضر پذیرفته نشدند. با وجود نثر روان و جذاب این کتاب، کمبود دقت علمی در سراسر کتاب به چشم می‌خورد و بسیاری از نتیجه‌گیری‌های فروید فاقد پشتوانه تجربی هستند. مثلا فروید معتقد بود خواب‌های ما راهی برای به‌دست‌آوردن بینش درباره ضمیر ناخودآگاه‌اند.
با اینکه فروید معتقد بود خواب‌ها روشی برای بیان آرزوها و ضمیر ناخودآگاه‌اند، امروزه محققان معتقدند خواب‌هایی که می‌بینیم روشی برای تثبیت حافظه و یادگیری هستند. به‌گفته محققان، محتوای تکه‌تکه و گیج‌کننده خواب‌ها ممکن است تکنیک مغز برای گنجاندن اطلاعات و تجربیات جدید در حافظه بلندمدت باشد.
۲. نظریه یونگ؛ کهن‌الگوها و ناخودآگاه جمعی
نظریه کارل یونگ هم تا حدی شبیه نظریه فروید است، با این تفاوت که او معتقد بود خواب‌هایی که می‌بینیم منظوری فراتر از بیان آرزوهای سرکوب‌شده دارند. به‌گفته یونگ، خواب‌ها هم ناخودآگاه شخصی و هم ناخودآگاه جمعی را آشکار می‌کنند و معتقد بود خواب‌هایی که می‌بینیم بخش‌های توسعه‌نیافته ذهن ما را بررسی می‌کنند.
به‌اعتقاد یونگ، کهن‌الگوهایی مانند «آنیما»، «سایه»، «آنیموس» و «پرسونا» معمولا همچون اشیا یا اشکال نمادین در خواب‌ها نمایان می‌شوند. او معتقد بود این نمادها نشان‌دهنده نگرش‌هایی هستند که توسط ذهن خودآگاه سرکوب می‌شوند.
برخلاف فروید که می‌گفت نمادهای خاص نشان‌دهنده افکار ناخودآگاه خاص هستند، یونگ معتقد بود که خواب‌ها ممکن است بسیار شخصی باشند و تعبیر آنها مستلزم دانستن اطلاعات زیادی درباره صاحب خواب است.
۳. نظریه هال؛ رؤیاها به‌مثابه نوعی فرایند شناختی
کالوین اس هال با تجزیه‌وتحلیل هزاران خواب به دنبال مضامین و الگوها بود و درنهایت نوعی سیستم کدگذاری ابداع کرد که آنچه را در خواب‌های ما وجود دارد، به چند دسته تقسیم کرد. طبق نظریه هال، تعبیر خواب مستلزم دانستن این موارد است:
- اعمال فرد در خواب؛
- اشیای موجود در خواب؛
- تعامل بین صاحب خواب و شخصیت‌هایی که در خواب دیده است.
هدف نهایی این تعبیر خواب درک خواب نیست، بلکه درک صاحب خواب است. طبق تحقیقات هال، خصوصیاتی که افراد در بیداری از خود نشان می‌دهند همان ویژگی‌هایی هستند که در خواب‌هایشان نمایان می‌شوند.
۴. نظریه دامهوف؛ خواب‌ها بازتابی از زندگی بیداری
به‌عقیده دامهوف خواب‌هایی که می‌بینیم، منعکس‌کننده افکار و نگرانی‌های زندگی بیداری ما هستند.
محبوبیت تعبیر خواب
بیشتر افراد وقتی خوابی معنادار می‌بینند، به‌دنبال یافتن معنای آن هستند. به‌گفته محققان، افراد مایل‌اند خواب‌هایشان را طوری تعبیر کنند که موافق باورهایشان درباره خود، جهان و افراد اطرافشان باشد. محققان دریافتند که مواردی مانند سوگیری تأییدی و خودخدمت‌گرایی ممکن است بر نحوه واکنش افراد به خواب‌هایشان اثر بگذارد.
برخی افراد خواب‌هایشان را بسیار جدی می‌گیرند، به‌طوری که اگر خواب ببینند در امتحان نمره خوبی نگرفته‌اند، ممکن است انگیزه کمتری برای درس‌خواندن داشته باشند یا حتی آن‌قدر استرس امتحان را داشته باشند که عملکردشان را تضعیف کند.
در حالی که ممکن است بعضی خواب‌ها معنی یا تعبیر خاصی داشته باشند، برخی دیگر بی‌معنی هستند؛ با وجود این، تعبیر خواب به نوعی سرگرمی محبوب تبدیل شده است.
نکاتی درباره تعبیر خواب
۱. به‌محض بیدارشدن خواب خود را یادداشت کنید
به‌گفته جسی لیون، مشاور و روان‌درمانگر، دلیل اینکه ما بیشتر خواب‌هایمان را فراموش می‌کنیم این است که وقتی از خواب بیدار می‌شویم، بدون فکرکردن به خوابی که دیده‌ایم، شروع به انجام کارهای روزمره‌مان می‌کنیم. اگر به‌محض بیدارشدن خوابی را که دیده‌اید یادداشت کنید، می‌توانید معنای آن را هم پیدا کنید.
یک دفترچه و خودکار کنار تخت بگذارید و به‌محض بیدارشدن، خوابتان را با تمام جزئیاتی که به یاد دارید یادداشت کنید. با انجام مکرر این کار، متوجه می‌شوید که خواب‌هایتان را راحت‌تر به خاطر می‌آورید.
۲. به معانی احتمالی خواب‌هایتان فکر کنید
به‌خاطرسپردن خوابی که دیده‌اید فقط یک مرحله از این روند است. گام بعدی فکرکردن به معنای خواب است. می‌توانید از ابزارهایی مانند کتاب تعبیر خواب یا جست‌وجوی سریع در اینترنت برای پیداکردن معنای خوابتان استفاده کنید.
۳. در صورت نیاز از درمانگر کمک بگیرید
به‌گفته جسی لیون، گاهی اوقات خواب‌های ما مشکلات سلامت روان یا حتی مشکلات پزشکی زمینه‌ای ما را آشکار کنند. اختلالات خواب و خواب‌های بد ممکن است با مشکلات سلامت روان مرتبط باشند. مثلا کابوس‌های شبانه ممکن است از علائم PTSD باشند یا مسائلی مانند افسردگی و اضطراب باعث شوند مدام خواب‌های بد ببینیم.
گاهی اوقات خواب‌های بد باعث می‌شوند که افراد از خوابیدن بترسند. به‌خاطر همین شب‌ها خوابیدن را به تعویق می‌اندازند و صبح روز بعد هم با احساس خستگی از خواب بیدار می‌شوند. این خستگی ممکن است احتمال دیدن خواب‌های بد را افزایش دهد و کمبود خواب هم بر سلامت روان اثر می‌گذارد. با تضعیف سلامت روان، احتمال دیدن خواب‌های بد افزایش می‌یابد و این ممکن است با گذشت زمان به دوری باطل تبدیل شود که شکستنش بسیار سخت است.
اگر مدام خواب‌های بد می‌بینید یا نمی‌توانید راحت بخوابید، به درمانگر مراجعه کنید تا علت آن را ریشه‌یابی و سپس روند درمان را آغاز کند.
شما بگویید
آیا شما هم مدام به دنبال تعبیر خواب‌هایتان هستید؟ بیشتر چه خواب‌هایی می‌بینید؟ لطفا نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
در افسردگی غم به لایه‌های عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و رفتار شما به‌وجود می‌آورد. اگر احساس افسردگی دارید، حتما با کمک یک روانشناس متخصص مشکل را ریشه‌یابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ارتباط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.
