ونیر کامپوزیت یکی از درمان‌های پرطرفدار دندانپزشکی زیبایی است که برای زیباتر کردن دندان‌ها انجام می‌شود. ونیر کامپوزیت از رزین کامپوزیت هم‌رنگ دندان تهیه می‌شود و دندانپزشک آن را روی سطح دندان می‌چسباند و شکل می‌دهد تا لبخندی زیبا و طبیعی خلق شود. هرچند ونیر کامپوزیت از گونه‌های دیگر ونیر، مانند ونیر سرامیکی ارزان‌تر است، بسیاری از بیماران نگران ماندگاری و طول عمر کامپوزیت دندان هستند. بنابراین طول عمر متوسط ونیرهای کامپوزیتی و عامل‌های تأثیرگذار بر ماندگاری کامپوزیت دندان را در این مقاله بررسی می‌کنیم تا کمک‌تان کنیم که بهترین گزینه را از نظر دوام و طول عمر انتخاب کنید.
ماندگاری و طول عمر کامپوزیت دندان چقدر است؟
طول عمر ونیر کامپوزیت دندان متغیر است و به عامل‌های متعددی بستگی دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. به طور کلی انتظار می‌رود عمر کامپوزیت دندان 5 تا 7 سال باشد. البته اگر از ونیر کامپوزیت به خوبی مراقبت کنید، ماندگاری کامپوزیت دندان به ده سال یا بیشتر افزایش خواهد یافت.
چه عواملی بر طول عمر و ماندگاری کامپوزیت دندان تأثیر می‌گذارند؟
ماندگاری کامپوزیت دندان تابعی از عامل‌های زیر است:
- بهداشت دهان و دندان: رعایت بهداشت دهان و دندان برای افزایش طول عمر کامپوزیت دندان ضروری است. بیماران باید دندان‌های‌شان را دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنند و حداقل روزی یک بار از نخ دندان استفاده کنند. کوتاهی در رعایت بهداشت باعث جمع شدن پلاک و جرم می‌شود که به نوبه خود به پوسیدگی و بیماری لثه دامن می‌زند. این شرایط پیوند بین کامپوزیت و دندان را ضعیف می‌کند و به مرور باعث آسیب دیدن ونیر می‌شود.
- تغذیه: خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید، بر ماندگاری ونیر کامپوزیتی اثر می‌گذارند. رژیم غذایی سرشار از خوراکی‌های ترش و اسیدی یا قندی به تدریج باعث ساییدگی ونیر می‌شود.
- دندان قروچه: روی هم فشار دادن دندان‌ها یا دندان قروچه (براکسیسم) فشار مضاعفی را به ونیر وارد می‌کند و موجب لب‌پر شدن یا ترک خوردنش می‌شود.
- آسیب‌دیدگی: تصادف یا صدمه دیدن دندان آسیب دیدن یا جدا شدن ونیر کامپوزیتی را در پی دارد.
- کیفیت مواد: کیفیت رزین کامپوزیتی استفاده شده برای ونیر نیز بر طول عمر کامپوزیت دندان اثر می‌گذارد.
- وضعیت دندان‌ها پیش از ونیر کامپوزیت: برخی دندانپزشکان معتقداند که وضعیت دندان‌های طبیعی یکی از عامل‌های مهم در تعیین ماندگاری ونیر کامپوزیت است.
راه‌های افزایش ماندگاری کامپوزیت دندان
تلاش و کوشش‌تان در مراقبت از دندان‌ها اثر غیرقابل‌انکاری بر طول عمر ونیر دارد؛ با رعایت نکات زیر می‌توانید ماندگاری کامپوزیت را بیشتر کنید.
رعایت بهداشت دهان و دندان
احتمال پوسیدگی دندان حتی در صورت انجام درمان ونیر کامپوزیت وجود دارد. خود ونیر کامپوزیتی دچار پوسیدگی نمی‌شود، بلکه دندان زیر کامپوزیت، پوسیده می‌شود. این پوسیدگی طول عمر کامپوزیت را نیز کاهش می‌دهد. اگر دو بار در روز مسواک بزنید و نخ بکشید، احتمال پوسیدگی دندان به حداقل می‌رسد. نخ کشیدن بسیار مهم است، چرا که باکتری‌ها می‌توانند بین ونیر کامپوزیت و مینای دندان تشکیل شوند. ونیر کامپوزیت دندان در چنین شرایطی احتمالاً نیاز به تعویض پیدا می‌کند. پس با جدی گرفتن بهداشت دهان و دندان گام بلندی در راستای افزایش طول عمر کامپوزیت دندان برمی‌دارید.
جلوگیری از آسیب دیدن ونیر کامپوزیت
ونیر کامپوزیت نیز مانند دندان طبیعی ساییده می‌شود و در نتیجه طول عمرش کمتر می‌شود. برای جلوگیری از ساییدگی ونیر لازم است شرایطی فراهم کنید که آسیب فیزیکی به ونیر وارد نشود. سعی کنید مانع از آسیب دیدن دندان‌های‌تان شوید. اگر سبک زندگی فعالی دارید و در ورزش‌های پربرخورد شرکت می‌کنید، برای محافظت از دندان‌های‌تان از محافظ یا گارد دهانی استفاده کنید. با ونیر کامپوزیت مانند دندان طبیعی‌تان رفتار کنید و کارهای زیر را با آن انجام ندهید:
- از دندان‌های‌تان برای باز کردن بسته استفاده نکنید.
- ناخن‌های‌تان را نجوید.
- بیش از حد محکم مسواک نزنید.
- غذاهای سفت را با دندان‌های جلو نخورید.
- از مسواک سخت استفاده نکنید.
- با مسواک زبری که قدرت سایندگی بالایی دارد، دندان‌های‌تان را تمیز نکنید.
دندان قروچه نکنید
اگر دندان‌های‌تان را روی هم فشار بدهید، ونیر کامپوزیت به مرور ساییده خواهد شد. توصیه می‌کنیم شب‌ها نایت گارد (محافظ شبانه) در دهان بگذارید تا محافظ اجازه ندهد که وقتی خواب هستید، دندان‌های‌تان روی هم ساییده شود. انجام دادن تمرین‌های تن آرامی، به‌ویژه حرکات مربوط به فک، نیز مفید است. اگر نگران هستید که مبادا دندان قروچه به دندان‌های‌تان آسیب بزند، با دندانپزشک مشورت کنید.
از خوردن خوراکی‌هایی که باعث لک شدن کامپوزیت می‌شود، پرهیز کنید
ونیر کامپوزیت دندان نیز دقیقاً مانند دندان طبیعی در اثر خوردن بعضی خوراکی‌ها لک می‌شود. هرچند می‌توانید دندان‌های طبیعی را سفید کنید، اما امکان سفید کردن ونیر وجود ندارد. بنابراین چاره‌ای جز تعویض ونیر لک شده وجود ندارد. خوراکی‌های بسیار پررنگ قابلیت لک کردن قوی‌تری دارند. بنابراین از خوردن خوراکی‌های زیر پرهیز کنید تا کامپوزیت دندان سفید و درخشان بماند:
- انواع توت
- زردچوبه
- سودا
- چای
- قهوه
به‌علاوه کشیدن سیگار نیز موجب لک شدن کامپوزیت دندان می‌شود و لکه‌های تیره‌ای را روی ونیر ایجاد می‌کند.
از خمیردندان غیرساینده استفاده کنید
خمیردندان ساینده خراش‌های بسیار ریزی را روی سطح ونیر ایجاد می‌کند؛ در نتیجه ونیر در برابر لک شدن و تغییررنگ آسیب‌پذیرتر می‌شود. استفاده از خمیردندان غیرساینده به محافظت از سطح دندان کمک می‌کند.
به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید
حداقل هر شش ماه یک‌بار باید برای ویزیت به دندانپزشک مراجعه کنید. دندانپزشک وجود نشانه‌های پوسیدگی را روی دندان‌ها و لثه‌ها بررسی می‌کند و هر گونه تغییر ونیر را در مراحل اولیه تشخیص می‌دهد. توصیه‌های دندانپزشک برای به حداکثر رساندن ماندگاری کامپوزیت دندان بسیار راهگشا خواهد بود.
وقتی طول عمر ونیر کامپوزیت تمام شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
ممکن است پس از پنج سال تغییرات زیر در ونیر کامپوزیت دندان ایجاد شود:
- لب‌پر شدن
- لک شدن
- ترک خوردن
- ساییدگی
مشاهده هر یک از علائم فوق احتمالاً بیانگر این است که عمر ونیر کامپوزیت تمام شده است و ونیر کامپوزیت را باید در اولین فرصت تعویض کنید.
مشکلات تعویض نکردن کامپوزیت دندان بعد از اتمام طول عمر
ونیر کامپوزیت لب‌پر شده، ساییده، حجیم یا لک‌شده اثر ناخوشایندی بر زیبایی لبخندتان خواهد داشت. آسیب دیدن یا لک شدن ونیر کامپوزیت باعث می‌شود که نتوانید با خیال راحت و بدون خجالت لبخند بزنید یا بخندید. نقص‌های ونیر کامپوزیت جلب توجه می‌کنند و زشتی‌شان اعتماد به نفس‌تان را کاهش می‌دهد. علاوه بر اثری که آسیب دیدن ونیر بر زیبایی لبخند دارد، لب‌پر شدن یا ترک خوردن ونیر کامپوزیت دندان اجازه می‌دهد که باکتری‌ها و ذرات غذا زیر ونیر جمع شوند و در نتیجه دندان زیر ونیر در معرض خطر پوسیدگی، سوراخ شدن و حتی بیماری لثه قرار بگیرد. بنابراین حتی پس از ونیر کامپوزیت دندان باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا از سالم ماندن لبخندتان و جلوگیری از مشکلات دهان و دندان مطمئن شوید.
طول عمر کامپوزیت بیشتر است یا لمینت؟
اگر به خوبی از ونیر کامپوزیتی و لمینت مراقبت کنید، هر دو سال‌های سال عمر خواهند کرد. با این حال کامپوزیت و ونیر از نظر ماندگاری و طول عمر تفاوت‌هایی با هم دارند. لمینت از لایه نازکی از سرامیک یا پرسلن دندانپزشکی، مطابق با اندازه دندان بیمار ساخته می‌شود. لمینت از کامپوزیت بادوام‌تر است و مقاومت بیشتری در برابر لک شدن دارد. عمر لمینت در صورت مراقبت مناسب 10 تا 15 سال خواهد بود.
کلام آخر
ونیر کامپوزیت دندان در مجموع گزینه‌ای کارآمد و با قیمت مناسب برای زیباتر کردن دندان‌هاست. اگر به خوبی از ونیر کامپوزیت مراقبت کنید، پنج تا هفت سال عمر خواهد کرد. هرچند ونیر کامپوزیت به اندازه ونیر سرامیکی بادوام یا در برابر لک شدن مقاوم نیست، شکی نیست که دندان‌ها را بسیار زیباتر می‌کند. عامل‌هایی مانند نیازهای فردی، بودجه و ترجیحات فردی بیمار باید هنگام انتخاب ونیر کامپوزیتی و سرامیکی در نظر گرفته شود. ویزیت‌های دوره‌ای دندانپزشکی و مراقبت از دندان‌ها و ونیر ماندگاری ونیر کامپوزیت را افزایش می‌دهد و دستیابی به نتایج بهینه را تضمین می‌کند.
