یکی از رفتارهای آزاردهنده‌ای که برخی از کودکان نوپا از خود بروز می‌دهند، این است که به‌شوخی یا جدی، دیگران را کتک می‌زنند.طبیعتاً، این رفتار، والدین را ناراحت می‌کند. احتمالاً اگر ببینید کودکتان کسی را می‌زند بسیار ناراحت می‌شوید و فکر می‌کنید این خشونت همیشگی است. اما نگران نباشید. رفتار مناسب با کودکی که کتک می‌زند مشکل را حل می‌کند. در ضمن، در بین کودکان نوپای یک تا دوساله، این رفتار، اگر چه ناخوشایند اما رفتاری رایج است و قرار نیست همیشگی باشد. در این مقاله با هم می‌بینیم که چرا کودکان نوپا دیگران را کتک می‌زنند و خواهیم گفت که چطور می‌شود از این رفتار جلوگیری کرد. با ما همراه باشید.
۶ دلیل برای اینکه چرا کودکان نوپا دیگران را کتک می‌زنند
کودکان نوپا متوجه نیستند که کتک زدن می‌تواند به دیگران آسیب برساند. تا حدود ۳سالگی احساس شفقت و دلسوزی در آن‌ها هنوز کاملاً پرورش نیافته است و درکی از این موضوع ندارند. حتی اگر کودک تأثیر کتک زدن را درک کند، ممکن است نتواند خودش را کنترل کند و در هنگام بازی با کودکان دیگر یا در برخورد با بزرگسالان، آن‌ها را کتک بزند. مهم‌ترین چیزی که باید به یاد داشته باشید این است که هرگز کودکان به قصد ناراحت‌کردن دیگران، کسی را نمی‌زنند. و این رفتاری همیشگی نیست. در ادامه با هم می‌بینیم که چرا کودکان به دیگران کتک می‌زنند:
۱. تلاش برای برقراری ارتباط
کودکان نوپا هم مانند بزرگسالان، ممکن است خسته، گرسنه و بی‌حوصله شوند. با این تفاوت که مهارت‌های کلامی لازم برای شناسایی و انتقال این احساسات را ندارند و مجبورند از طریق رفتارهای آزاردهنده‌ای مانند زدن با دیگران ارتباط برقرار کنند.
محققان هم این موضوع را تأیید می‌کنند و معتقدند کودکان به‌خاطر دایره لغات محدود، از واکنش‌های این‌چنینی برای نشان‌دادن احساسات یا مخالفت خود استفاده می‌کنند.
۲. دفاع‌کردن از خود
احتمالاً متوجه شده‌اید کودک بیشتر زمانی دیگران را می‌زند که دارد بازی می‌کند. ممکن است دلیل این رفتار در مواقع بازی، نوعی واکنش دفاعی برای محافظت‌کردن از خود و اسباب‌بازی‌هایش باشد. در این شرایط، مهار خشم و عصبانیت برای کودک سخت است و اولین چیزی که به ذهنش می‌رسد این است که با کتک زدن به دیگران این خشم را ابراز کند.
۳. گذراندن روز بد
کودکان هم مانند ما بزرگسالان گاهی به‌خاطر روز بدی که داشته‌اند، کلافه می‌شوند و ازآنجا که توان شناسایی و صحبت‌کردن درباره این احساسات را ندارند، کلافگی و بداخلاقی‌شان را با زدن دیگران نشان می‌دهند. گاهی هم استرس دارند و به همین دلیل، کودکان دیگر را می‌زنند یا گاز می‌گیرند. یادتان باشد که کودک نوپا هنوز مهارت‌های مقابله‌ای لازم را ندارد و در نتیجه طبیعی است که با این رفتار به‌ظاهر نامطلوب، در برابر چیزهایی که او را ناراحت کرده‌اند، واکنش نشان دهد.
۴. تقلید از دیگران
گاهی کودکان ناخوداگاه از رفتارهای دیگران تقلید می‌کنند. ممکن است دلیل اینکه کودکتان دیگران را می‌زند، این باشد که خواهر یا برادر بزرگ‌ترش را حین دعوا با دوستش دیده است و حالا می‌خواهد این کار را تقلید کند. محققان می‌گویند وقتی کودک نظاره‌گر دعوای دیگران است، با خودش می‌گوید: «بذار منم بزنم ببینم چه حسی داره؟!»
۵. امتحان کردن چیزهای جدید
کودکان نوپا مدام از خود می‌پرسند: «اگه این کار رو انجام بدم، چه اتفاقی می‌افته؟» دکتر تئودور دیکس، می‌گوید: «کودکان نوپا این توانایی را ندارند که با استفاده از روش‌های معقول به خواسته‌هایشان برسند، بنابراین، در راستای تحقق خواسته‌هایشان، رفتارهایی مانند نافرمانی یا کتک زدن به دیگران را در پیش می‌گیرند.» گاهی کتک زدن به دیگران برای کودکان نوعی آزمون و خطا به حساب می‌آید.
۶. نیاز به فضای بیشتر
کودکان به‌تدریج با محیط‌ها و افراد جدید آشنا می‌شوند. در کنار تمام فواید این گسترش روابط، ممکن است گاهی کودک احساس ناامنی کند و با کتک زدن یا گازگرفتن دیگران این احساسش را نشان دهد.
رفتار مناسب با کودکی که کتک می‌زند
گرچه کودک نوپا تأثیر این رفتار آزاردهنده را درک نمی‌کنند، مهم است که او را از زدن دیگران منع کنید. در این قسمت از مقاله راهکارهای مفیدی مطرح می‌کنیم که نشان می‌دهد چطور می‌توانیم با کودکی که دیگران را کتک می‌زند رفتار کنیم.
۱. بلافاصله مداخله کنید
به محض مشاهده این رفتار از سمت کودک، باید وارد ماجرا شوید و به موضوع رسیدگی کنید. کنارش بنشینید و هم‌قدش شوید، به چشم‌هایش نگاه کنید و با ملایمت بگویید: «عزیزم اشکالی نداره که ناراحت یا عصبانی باشی، اما نباید دیگران رو بزنی.» همین! فقط لازم است احساساتش را تأیید و او را از این کار خطا منع کنید. هیچ توضیح اضافه‌ای لازم نیست، چون کودک بیشتر سردرگم می‌شود و ممکن است حتی نتایج معکوس داشته باشد و فکر کند خشونت بهترین راه برای جلب توجه شماست.
۲. دلیل عصبانیت کودک را پیدا کنید
سعی کنید بفهمید چه چیزی کودک نوپایتان را آن‌قدر ناراحت کرده که باعث شده او دیگران را بزند. از اینکه نمی‌تواند اسباب‌بازی موردعلاقه‌اش را پیدا کند، ناراحت است؟ آیا از بودن در جمع کلافه شده است؟ گرسنه یا خسته است؟ اگر این رفتار ناشی از گرسنگی و خستگی است، قبل از اینکه گرسنه، تشنه و یا خسته شود، نیازهایش را برآورده کنید.
۳. فعال باشید
کمی رفتار کودک را زیر نظر بگیرید و ببینید بیشتر چه وقت‌هایی دیگران را می‌زند و سپس سعی کنید برای حل مشکل برنامه‌ریزی کنید. برخی از کودکان با بودن در محیط‌های شلوغ کلافه می‌شوند و این آزردگی را با زدن دیگران نشان می‌دهند و برخی فقط برای جلب توجه بیشتر والدین این کار را می‌کنند. دلیل پشت پرده‌ای را که باعث می‌شود کودک اقدام به زدن دیگران کند، پیدا کنید و برای رفع آن تلاش کنید.
۴. عصبانی نشوید
اگر در واکنش به زدن کودک عصبانی شوید و دادوبیداد راه بیندازید، احتمالاً نتیجه معکوس می‌گیرید. چرا؟ چون کودکان به‌دنبال توجه‌اند و حتی همین واکنش خشونت‌آمیز شما هم باعث می‌شود برای جلب توجه شما هم که شده، این رفتار آزاردهنده، یعنی کتک زدن به دیگران را تکرار کنند.
۵. همدل باشید
سعی کنید به‌جای اینکه به خود کودک برچسب بزنید، به احساساتش برچسب بزنید. «به نظر میاد که از رفتار دوستت عصبانی هستی، درسته؟» «از اینکه اجازه ندادم از روی میز بپری، ناراحتی؟» همدلی و شناسایی و تأیید احساسات کودک باعث می‌شود در دفعات بعدی رفتار بهتری داشته باشد و لجبازی نکند. همدلی یکی از مهم‌ترین بخش‌های رفتار مناسب با کودکی است که کتک می‌زند.
۶. رفتارش را به احساسات دیگران گره بزنید
کودکان نوپا نمی‌توانند تأثیر رفتارشان بر دیگران را به‌خوبی درک کنند. فرزندتان باید بفهمد که وقتی دوستش را زده، چه احساسی در وجودش ایجاد کرده است. درباره عواقب رفتارش با لحنی آرام به کودک تذکر بدهید. مثلاً بگویید «این کار تو باعث شد که دوستت الان از دستت ناراحت باشه. درسته تو هم عصبانی بودی، اما زدن دیگران اصلاً کار درستی نیست».
با کودکی که کتک می‌زند چه کنم؟
اینکه کودکان به دیگران کتک بزنند، یکی از رفتارهای آزاردهنده است که والدین را بسیار ناراحت و شاید نگران می‌کند. شناسایی دلیل این رفتار و تلاش برای رفع آن بهترین راهکار است. یادتان باشد رفتار مناسب با کودکی که کتک می‌زند ضروری است. در این مطلب سعی کردیم ۶ مورد از مهم‌ترین دلایل این رفتار را بررسی کنیم و ۶ راه‌حل مفید هم پیشنهاد دادیم.
کودک شما هم خودتان و یا دیگران را می‌زند؟ فکر می‌کنید علت این رفتار چیست؟ لطفاً نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.
منبع: parents
