درمان زانو درد (روشهای قطعی، سریع بدون جراحی + علت و انواع درد زانو)
زانو درد یکی از عارضههایی است که در دنیای امروزی و با توجه به سبک زندگی افراد، دامنگیر افراد زیادی شده است. برای بهبود درد زانو و درمان آن، پیش از هر کاری باید علل بروز این مشکل را بشناسیم و بعد راههای پیشگیری را بررسی کنیم و در نهایت سراغ راههای درمانی برویم.
علل زانو درد
بروز عارضهای مانند زانو درد، علل متعددی دارد. از شایعترین دلایل بروز این مشکل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استئوآرتریت
- آرتریت روماتوئید
- رگبهرگ شدن
- نقرس
در ادامه هر یک از این موارد را به صورت مفصلتر بررسی خواهیم کرد.
آرتروز
یکی از دلایل شایع زانو درد مداوم و طولانی، نوعی آرتروز است که به خاطر ساییدگی و پارگی مفصل اتفاق میافتد. بیشتر افراد مسن، که بیش از 65 سال دارند؛ به این زانو درد مبتلا میشوند.
زانو، به دلیل وجود غضروفی که انتهای استخوانهای مفصل را میپوشاند و از آن در برابر ساییدگی محافظت میکند؛ به سادگی حرکت میکند. آسیب طولانیمدت به این غضروف، عامل اصلی بروز آرتروز است که در نتیجه آن، دامنه حرکت زانو محدود شده و درد زانو بهتدریج افزایش مییابد. این درد با تحمل وزن بیشتر شده و با استراحت تسکین مییابد. از آنجا که حرکت کردن زانو باعث کاهش سفتی آن میشود؛ معمولا درد پس از بیدار شدن از خواب یا بعد از مدت زمانی که زانو ثابت بوده؛ ظاهر میگردد.
روماتیسم مفصلی
نوع دیگری از آرتروز، آرتریت روماتوئید (RA) نام دارد. این نوع آرتروز نیز میتواند باعث زانو درد شود.
هنگام بروز آرتریت روماتوئید مفاصلی که درد دارند؛ متورم شده و از نظر شکل ظاهری متمایل به قرمز، حساس، و گرم میشوند. درد ناشی از آرتریت روماتوئید، با سفتی عمومیتری همراه است که معمولاً در اوایل صبح و پس از ثابت بودن مفصل، بیشتر میشود. البته ممکن است که وارد شدن فشار زیاد و خستگی فرد در باقی ساعات روز هم زانو درد را تشدید کند.
اگر این نوع از زانو درد را دارید؛ باید به پزشک مراجعه کرده و مراحل تشخیص و درمان صحیح را پیگیری کنید. تشخیص و درمان زودهنگام آرتریت روماتوئید، نقش مؤثری در بهبود زانو درد دارد.
اگر هر مشکلی در زانوی خود حس میکنید پیش از هر اقدامی فرم زیر را برای ویزیت رایگان پر کنید.
رگبهرگ شدن،کشیدگی و جراحت
رگ به رگ شدن و کشیدگی در اثر چرخش یا حرکت ناگهانی مفصل اتفاق میافتد. در این حالت بافتهای زانو کشیده شده و آسیب میبینند.
درد ناشی از پیچخوردگی جزئی، اغلب خود به خود و با گذشت زمان برطرف میشود اما در مواردی که پیچخوردگی شدید بوده و آسیب وارد شده به بافت زانو جدی باشد؛ به طی کردن فرایند درمانی نیاز است. بهعنوان مثال، آسیب به بافتی در مفصل زانو که به منیسک معروف است؛ ممکن است نیازمند جراحی باشد.
نقرس
نقرس نوع دیگری از آرتروز است. این مشکل که بهطور ناگهانی در زانو ایجاد میشود؛ با درد شدید، قرمزی و تورم همراه است و میتواند مفاصل دیگر را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری با کمک مراقبتهای پزشکی، مصرف دارو، ایجاد تغییر در رژیم غذایی و ورزش، درمان میشود.
درد در قسمت جلوی زانو
درد جلوی زانو پس از کمردرد، دومین عارضه پرتکرار در میان افراد است. حدود یک چهارم افراد، در مقطعی از زندگی خود به این مشکل دچار میگردند. معمولاً نوجوانان، بهویژه ورزشکاران خانم، به علت وارد کردن فشار بیش از حد به زانو به این عارضه مبتلا میشوند.
در بیشتر موارد درد جلوی زانو ناشی از وارد کردن فشار بیش از حد به زانو یا آمادگی پایین برای ورزش است. مشکلاتی از این دست، معمولاً خود به خود برطرف شده و پس از کاهش درد، امکان ادامه فعالیتهای ورزشی وجود دارد.
درد قسمت جلو زانو معمولا دردی است که به تدریج شروع شده و با میزان فعالیت انجام شده، مرتبط است. این درد باعث ایجاد صدای کلیک یا صداهای دیگر در میشود و معمولا هنگام بالا رفتن از پلهها، هنگام بلند شدن پس از نشستن مدت طولانی وچمباتمه زدن ایجاد میشود. این درد یکی از دلایل اصلی ایجاد ضعف در پا است.
درمانهای توصیه شده برای درد جلوی زانو عبارتنداز:
- توقف فعالیتهایی که باعث ایجاد آن میشود(تا زمانی که درد برطرف نشده، نباید فعالیت را از سر گرفت.)
- استفاده از یخ
- مصرف مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
- استفاده از تمرینات تقویتی
تشخیص درد زانو و علائم آن
در طول معاینه فیزیکی و به منظور کشف علت بروز زانو درد، پزشک موراد زیر را بررسی خواهد کرد:
- تورم
- میزان و شدت درد
- حساسیت
- گرما و کبودی
- دامنه حرکتی پا ( این مورد با چرخاندن و حرکت دادن پا، در جهتهای مختلف انجام میشود.)
- یکپارچگی بافت مفصل( با فشار دادن و کشیدن مفصل، بررسی میشود)
البته در برخی موراد و بسته به نظر پزشک، انجام تستهای تصویربرداری و آزمایشگاهی نیز انجام میشود که عبارتنداز:
- اشعه ایکس: پزشک ممکن است که عکسبرداری با اشعه ایکس را توصیه کند که میتواند به تشخیص شکستگی استخوان و بیماری دژنراتیو مفصل کمک کند.
- توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن: اسکنرهای سی تی، تصاویری که به کمک اشعه ایکس را که از زوایای مختلف گرفته شده، برای ایجاد تصاویر مقطعی از داخل بدن شما ترکیب میکنند. سی تی اسکن میتواند به تشخیص مشکلات استخوانی و شکستگیهای ظریف کمک کند. نوع خاصی از سی تی اسکن میتواند نقرس را، حتی زمانی که مفصل ملتهب نیست، به دقت شناسایی کند.
- سونوگرافی: این فناوری، از امواج صوتی برای تولید تصاویر فوری، از ساختارهای بافت نرم داخل و اطراف زانو استفاده میکند. ممکن است پزشک زانوی شما را در موقعیتهای مختلف در طول سونوگرافی حرکت دهد تا مشکلات خاص را بررسی کند.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI: از امواج رادیویی و یک آهنربای قدرتمند برای ایجاد تصاویر سه بعدی از داخل زانو استفاده میکند. این آزمایش در آشکار کردن آسیبهای بافتهای نرم، مانند رباطها، تاندونها، غضروف و ماهیچهها مفید است.
- تستهای آزمایشگاهی: اگر قصد پزشک بررسی عفونت یا التهاب باشد؛ احتمالاً آزمایش خون و گاهی اوقات روشی به نام آرتروسنتز انجام میشود که در آن مقدار کمی مایع از مفصل زانو، با سوزن برداشته شده و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده میشود.
درمان زانو درد
پس از اتمام فرایند تشخیص و درک این موضوع که دقیقاً چه چیزی باعث ایجاد درد زانو شده است؛ شیوههای درمانی متفاوتی اتخاذ میشود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
بیشتر بخوانید: جراحی تعویض مفصل زانو؛ هرآنچه باید بدانید
تجویز دارو
پزشک ممکن است برای تسکین درد یا درمان علت اصلی درد زانو داروهایی را تجویز کند. درمان آرتریت روماتوئید یا نقرس معمولا به کمک دارو انجام میشود.
تمرینات تقویتی
تقویت عضلات اطراف زانو باعث پایداری بیشتر آن میشود. پزشک ممکن است، فیزیوتراپی یا انواع مختلفی از تمرینات تقویتی را، بر اساس شرایط، توصیه کند. اگر از نظر بدنی فعال هستید یا یک ورزش را انجام میدهید، ممکن است برای اصلاح الگوهای حرکتی -که بر زانوهای شما تأثیر میگذارد- و ایجاد تکنیک مناسب در طول ورزش به تمریناتی نیاز داشته باشید. این تمرینات، برای بهبود انعطاف پذیری و تعادل شما نیز مهم هستند.
استفاده از آتل و بریس
گاهی اوقات استفاده از آتل در یک طرف پاشنه، میتواند به کاهش فشار از سمت زانو(که ناشی از آرتروز است.) کمک کند. در شرایط خاص هم احتمال استفاده از انواع مختلف بریس، برای کمک به محافظت و حمایت از مفصل زانو وجود دارد.
تزریقات برای زانو درد
تزریق دارو یا مواد دیگر به مفصل هم، یکی از روشهای درمانی است. در این شیوه درمان، معمولا مواد زیر مورد استفاده قرار میگیرد:
- کورتیکواستروئیدها: تزریق کورتیکواستروئید به مفصل زانو به کاهش تورم ناشی از آرتروز کمک میکند و باعث تسکین درد میشود. البته تزریق این ماده، در همه موارد زانو درد مؤثر نیست.
- اسید هیالورونیک: اسید هیالورونیک مشابه مایعی است که به طور طبیعی در بدن وجود داشته و مفاصل را روان میکند. اسید هیالورونیک را میتوان برای بهبود تحرک و کاهش درد به زانو تزریق کرد.
- پلاسمای غنی از پلاکت (PRP): پی آر پی حاوی فاکتورهای رشد مختلف است که به نظر میرسد التهاب را کاهش داده و باعث بهبود زانو درد میشود. برخی از مطالعات نشان دادهاند که PRP ممکن است برای موارد خاصی از آرتروز مفید باشد.
درمانهای خانگی برای زانو درد
داروهای بدون نسخه – مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin IB، دیگران) و ناپروکسن سدیم (Aleve)- ممکن است به کاهش درد زانو کمک کنند. برخی از افراد هم با ماساژ زانوی آسیب دیده با کرمهای بیحسکننده مانند لیدوکائین یا کپسایسین، تسکین پیدا میکنند. از جمله اقدامات خود مراقبتی، برای زانوی آسیب دیده، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استراحت: شاید یک یا دو روز استراحت و کاهش فشارهای مکرر روی زانو ،تنها چیزی باشد که برای رفع یک آسیب جزئی نیاز دارید.
استفاده از یخ: یخ درد و التهاب را کاهش میدهد. سعی کنید کیسه یخ، تمام زانوی شما را بپوشاند. همچنین برای محافظت از پوست خود میتوانید از کیسه یخی که در یک حوله نازک پیچیده شده؛ استفاده کنید. اگرچه یخ درمانی به طور کلی بی خطر و مؤثر است، اما به دلیل خطر آسیب به اعصاب و پوست، مدت زمان استفاده از یخ در هر بار، بیشتر از 20 دقیقه نباشد.
- استفاده از کیسه آب گرم: استفاده از کیسه آب گرم، روی ناحیه دردناک زانو، میتواند درد را به صورت موقت تسکین دهد. به صورت کلی گرما ماهیچهها را شل میکند و روانکاری را بهبود میبخشد و منجر به کاهش سفتی میشود.
- استفاده از باند کشی: فشردهسازی و ثابت کردن زانو، به جلوگیری از تجمع مایع در بافتهای آسیب دیده کمک کرده و تراز و ثبات زانو را حفظ میکند. باید از باندی سبک، قابل تنفس و چسبنده استفاده کنید تا زانوی شما را بدون ایجاد مشکل در گردش خون، ثابت نگه دارد.
- بالاتر قرار دادن پا: برای کمک به کاهش تورم، سعی کنید پای آسیب دیده خود را روی بالش قرار دهید یا روی صندلی بنشینید.
چند درمان خانگی
درمان زانو درد تا حد زیادی، به علت مشکل بستگی دارد. با این حال، درمانهای ساده زیر میتواند به رفع انواع مختلف زانو درد کمک کند.
۱- فعالیت بدنی
ورزشهایی که به تقویت قسمت بالایی رانها کمک میکند؛ میتواند برای بهبود زانو درد مفید باشد. همچنین ورزش میتواند پیشرفت آرتروز (OA) را، که یکی از شایعترین علل زانو درد است، به تأخیر بیندازد. به صورت کلی، فعالیت بدنی باعث افزایش سلامت بافت غضروفی میشود.
کالج آمریکایی روماتولوژی (ACR) و بنیاد آرتروز (AF) به مردم توصیه میکنند تا برای جلوگیری از آرتروز زانو ورزش کنند. پیادهروی، دوچرخه سواری، شنا، تایچی و یوگا از چمله ورزشهایی هستند که جلوگیری از بروز آرتروز کمک میکنند. افرادی هم که به علت درد مفاصل، امکان انجام این ورزشها را ندارند؛ میتوانند فعالیتهایی مانند ایروبیک در آب را انجام دهند که فشارکمی به زانو وارد میکند.
۲- تمرینات تقویتی
افراد متخصص و فیزیوتراپیستها میتوانند تمرینات تقویتی مناسب و مفید را به شما آموزش دهند. به صورت کلی تقویت عضلات بالای ساق و عضلات چهار سر ران از طریق ورزش، به محافظت از مفصل زانو کمک میکند. در ادامه چند تمرین مفید برای تقویت این عضلات را به شما معرفی میکنیم.
- در حالت خوابیده یا نشسته پا را صاف کرده و بالا بیاورید.
- یک پا را روی پله قرار دهید و سپس پای دیگر را، پایین بیایید و همین کار را تکرار کنید.
- روی یک صندلی بنشینید و سپس بایستید. یک دقیقه این کار را انجام دهید. این کار را به صورت آهسته و کنترل شده انجام دهید و از دستها برای حمایت از خود استفاده نکنید.
- یک صندلی را نگه دارید و چمباتمه بزنید تا کاسه زانو انگشتان پا را بپوشاند. این کار را ۱۰ بار انجام دهید.
۳- حمایت از زانو
روش مهم دیگر برای درمان زانو درد، مراقبت از زانو و حمایت از آن است. اقداماتی که میتواند به کاهش فشار روی زانو کمک کرده و از آن حمایت کند عبارتنداز:
- از صندلیهایی که ارتفاع کمی دارند و ازکاناپههایی که در آنها فرو میروید استفاده نکنید.
- در صورت لزوم، روی یک بالش بنشینید تا سطح صندلی خود را بالا ببرید.
- وضعیت نشستن خود را بررسی کنید. بدن شما در هنگام نشستن نباید خمیدگی یا پیچخوردگی داشته باشد.
- کفش طبی بپوشید و از پوشیدن کفشهایی که قوس زیادی دارند، اجتناب کنید.
- مفاصل خود را حرکت دهید. ثابت بودن مفصل به مدت طولانی، باعث سفت شدن آن میشود.
۴- کاهش وزن و رژیم غذایی
به صورت کلی، افرادی که اضافه وزن دارند؛ بیشتر در معرض خطر زانو درد هستند. حمل وزن اضافی باعث میشود مفاصل کار بیشتری انجام دهند و کمکردن وزن باعث کاهش درد زانو، از جمله درد ناشی از آرتروز میشود. همچنین وزن اضافی باعث افزایش التهاب در سراسر بدن شده و زانوها هم تحت تأثیر قرار میگیرند.
با تنظیم یک رژیم غذایی مناسب، میتوان به سادگی به بهبود زانو درد کمک کرد. رژیم غذایی سالم، رژیمی است که ویژگیهای زیر را داشته باشد:
- سرشار از میوه، سبزیجات و فیبر باشد.
- میزان گوشت، چربی حیوانی و سایر چربیها در آن کم است.
بنیاد آرتروز، استفاده از رژیم غذایی مدیترانهای را توصیه میکند. اما یک متخصص تغذیه میتواند به تصمیم گیری در مورد میزان کاهش وزن و تنظیم رژیم غذایی کمک کند.
۵- ماساژ
ماساژ هم دیگر شیوهای است که ممکن است درد زانو را تسکین دهد. اگرچه دستورالعملهای فعلی، ماساژ را به عنوان درمانی برای آرتروز زانو معرفی نمیکند؛ با این حال، ماساژ مزایای دیگری مانند مدیریت درد و فشار داشته دارد. در ادامه چند شیوه ماساژ، برای کاهش درد زانو و تقویت عضلات را به شما معرفی میکنیم.
- در حالت نشسته، زانوها به سمت جلو و پاها صاف روی زمین، دستها را به صورت مشت ببندید و با هر دو دست 10 بار به قسمت بالایی، پایینی و میانی ران ضربه بزنید و این کار را سه بار تکرار کنید.
- در حالی که پاها را صاف کردهاید؛ روی زمین بنشینید. پاشنه دست را روی بالای ران قرار دهید و آن را تا زانو بلغزانید و سپس رها کنید. این کار را برای دو طرف بیرونی و داخلی ران، پنج بار تکرار کنید.
- چهار انگشت خود را به بافت زانو فشار دهید و پنج بار بالا و پایین ببرید.
- کف دست را روی ران قرار دهید و آن را به سمت پایین ران، روی زانو حرکت دهید و از قسمت بیرونی ران برگردید.
۶- آروماتراپی و پمادهای گیاهی
استفاده از آروماتراپی و برخی از روغنهای گیاهی نیز به کاهش زانو درد و درمان آن کمک میکند. مطالعهای که در سال 2008 منتشر شد نشان داد که ماساژ با روغن حاوی زنجبیل و پرتقال باعث بهبود درد و عملکرد زانوهایی با درد متوسط تا شدید میشود. در تحقیق دیگری محققان دریافتند که استفاده از پماد حاوی دارچین، زنجبیل، ماستیک و روغن کنجد، تاثیری مشابه با پماد سالیسیلات بر درد، سفتی و حرکت زانو دارد.
۷- تایچی
دربخشهای قبل به بررسی نقش موثر ورزش در درمان و بهبود زانو درد پرداختیم و در این بخش قصد داریم به صورت خاص، ورزش تایچی را بررسی کنیم. تایچی نوعی ورزش مراقبه است.
یک مطالعه یک ساله، روی ۲۰۴ شرکتکننده با میانگین سنی ۶۰ سال، که به استئوآرتریت زانو مبتلا بودند؛ نشان داد که تایچی در مقایسه با فیزیوتراپی استاندارد مزایایی مشابه دارد. علاوهبراین، افرادی که تایچی انجام دادند، در مقایسه با افرادی که تحت فیزیوتراپی استاندارد قرار گرفتند؛ بهبود قابل توجهی در علائم افسردگی و جنبههای فیزیکی کیفیت زندگی مشاهده کردند.
۸- ماری جوانای طبی
تائید اخیر استفاده از کانابیدیول (CBD) (که به عنوان ماری جوانای پزشکی نیز شناخته میشود) توجهها را به این ماده، به عنوان راه حلی برای طیف وسیعی از مشکلات سلامتی، جلب کرده است.
CBD شامل ترکیب موجود در ماری جوانا که اثرات روانگردان ایجاد میکند؛ نیست. اما به نظر میرسد که اثرات دارویی دارد. مطالعات حیوانی بیان کردهاند که استفاده از آن ممکن است درد مفاصل را بهبود دهد. زیرا:
- سیگنال دهی مسیر درد را مهار میکند
- اثرات ضد التهابی دارد
کارآزماییهای بالینی، ایمنی یا اثربخشی این ماده را برای استفاده در بیماری روماتیسمی ثابت نکردهاند. اما محققان پیشنهاد میکنند که نباید استفاده از این ماده را، به عنوان یک گزینه در آینده رد کرد.
۹- سرکه سیب و سایر غذاها
طبق برخی منابع، سرکه سیب (ACV) دارای خواص ضد التهابی است که میتواند به تسکین آرتروز و انواع دیگر درد کمک کند. با این حال، شواهد علمی برای تائید این موضوع وجود ندارد. بنیاد آرتروز از سرکه سیب به عنوان “افسانه غذایی” یاد میکند.
سایر توصیههای رایج برای آرتروز عبارتاند از:
- مصرف کلاژن
- ژلاتین یا پکتین
- غذاهای خام
- پرهیز از لبنیات و غذاهای اسیدی مانند گوجه فرنگی، سیب زمینی و بادمجان
عمل جراحی زانو
اگر آسیب وارد شده به زانو جدی باشد؛ عمل جراحی، به عنوان روش درمانی مطرح میشود. جتما پیش از انجام عمل جراحی با چند متخصص مشورت کرده و پس از کسب اطمینان از لزوم جراحی زانو سراغ آن بروید. در ادامه اصلیترین شیوههای جراحی زانو را با هم مرور خواهیم کرد.
- جراحی آرتروسکوپی: بسته به آسیب وارد شده، پزشک شاید بتواند آسیب مفصلی را معاینه و ترمیم کند. آرتروسکوپی برای برداشتن قسمتهای ضعیف شده از مفصل زانو، برداشتن یا ترمیم غضروف آسیب دیده (به خصوص اگر باعث قفل شدن زانوی شما شود) و بازسازی رباطهای پاره شده استفاده میشود.
- جراحی تعویض جزئی زانو: در این روش، جراح تنها قسمت آسیب دیده زانو را، با قطعات ساخته شده از فلز و پلاستیک تعویض میکند. این جراحی معمولاً از طریق برشهای کوچک انجام میشود.
- تعویض کامل زانو: در این روش، جراح استخوان و غضروف آسیب دیده را از استخوان ران، ساق پا و کاسه زانو جدا میکند و آن را با یک مفصل مصنوعی ساخته شده از آلیاژهای فلزی، پلاستیکهای درجه یک و پلیمرها جایگزین میکند.
- استئوتومی: این روش شامل برداشتن استخوان، از ران یا ساق پا برای تراز بهتر زانو و تسکین درد آرتروز است. این جراحی ممکن است به شما کمک کند تا جراحی تعویض کامل زانو را به تأخیر بیندازید یا از آن اجتناب کنید.
طب سوزنی برای زانو درد
تحقیقات نشان میدهد که طب سوزنی شاید به تسکین زانو درد ناشی از آرتروز کمک کند. طب سوزنی شامل قرار دادن سوزنهای نازک به اندازه مو در پوست شما در مکانهای خاصی از بدن است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در هنگام آسیب آشکار زانو ناشی از ضربه ناگهانی، مانند تصادف جادهای یا سقوط، نیاز به مراقبت فوری پزشکی وجود دارد. در صورت وجود درد قابل توجه، بریدگی عمیق، تورم یا ناتوانی در استفاده از پا نیز، زانو باید توسط پزشک معاینه شود.
به صورت کلی اگر زانو درد شما برای مدت طولانی ادامه دارد و به تدریج بدتر میشود و فعالیتهای روزانه را مختل میکند؛ باید به پزشک مراجعه نمایید. سفتی صبحگاهی مفصل زانو نیز علامت دیگری است که باید آن را جدی گرفت و در صورت مشاهده آن به پزشک مراجعه کرد.
تورم و داغ شدن زانو، میتواند علامت عفونت باشد. در صورت بروز چنین مشکلی، باید فورا به پزشک مراجعه نمایید. در ادامه لیستی از سوالاتی که احتمالا پزشک از شما میخواهد که به آنها پاسخ دهید؛ آورده شده است:
چه زمانی شروع به مشاهده علائم کردید؟
آیا آسیب خاصی باعث شد درد زانوی شما شروع شود؟
آیا علائم شما مداوم بوده یا گاه به گاه؟
علائم شما چقدر شدید است؟
چه چیزی علائم شما را بهبود میبخشد؟
چه چیزی علائم شما را بدتر میکند؟
چه داروها و مکملهایی را به طور منظم مصرف میکنید؟
آیا ورزش میکنید؟
آیا درد ناشی از جراحت بوده است؟
آیا تورم، بی ثباتی یا قفل شدن زانو را تجربه میکنید؟
آیا علائم را در نواحی دیگر هم تجربه میکنید؟
آیا قبلاً زانو درد داشتهاید؟ اگر بله، آیا میدانید علت آن چه بوده است؟