وقتی حرف از سبک زندگی سالم به میان می‌آید، نخستین مؤلفه‌هایی که به ذهن خطور می‌کنند رژیم غذایی سالم، ورزش مداوم و خواب کافی است. اما پژوهشگران از مؤلفه‌ی پر اهمیت دیگری نیز سخن می‌گویند که کمتر کسی در سبک زندگیِ سالم به آن توجه می‌کند. پیش از آنکه این مؤلفه‌ی حیاتی را معرفی کنیم، بیایید ابتدا نگاه مختصری به نقش رژیم غذایی، ورزش و خواب در سلامت جسمی و روحی داشته باشیم.
رژیم غذایی
نظریات بی‌شماری پیرامون چگونگی رژیم غذایی سالم ارائه شده است. دکتر کاترین کیلوران (Katherine Killoran) می‌گوید رژیم غذایی سالم علاوه بر متابولیسم یا همان سوخت‌وساز بدن تا حد زیادی به ذائقه‌ی فردی نیز بستگی دارد و فرقی نمی‌کند از کدام رژیم غذایی پیروی می‌کنید، گیاهخواری یا مدیترانه‌ای، اصل مطلب خودِ خودِ غذاست. او توصیه می‌کند وعده‌های غذایی‌تان را خودتان در منزل با مواد اولیه‌ی باکیفیت تهیه کنید؛ از غذایی که می‌خورید لذت ببرید و اگر امکانش بود، غذای خود را با دیگران شریک شوید. به شما اطمینان می‌دهیم با رعایت این نکته، بی‌شک سالم‌تر و شادتر خواهید زیست.
دکتر کیلوران که از نجات‌یافتگان سرطان است می‌نویسد:
همیشه فکر می‌کردم غذای سالم می‌خورم تا اینکه متوجه شدم سرطان دارم و از آن زمان بیشتر روی غذا خوردنم دقت کردم. وقتی از غذایی می‌خورم که خودم در منزل تهیه کرده‌ام، احساس بهتری دارم و شادتر هستم. این حس شاید به خاطر بالا رفتن سن باشد، شاید هم به خاطر اینکه الآن آگاهی بیشتری دارم. در هر صورت، وقتی غذای ناجور می‌خورم، بدنم متوجه می‌شود. از آشپزی کردن لذت می‌برم و سعی می‌کنم انواع سبزیجات را در وعده‌های غذایی روزانه‌ام بگنجانم. من هیچ چیز را فدای خوب غذا خوردنم نکرده‌ام، چون به نظرم بیشتر غذاهای خانگی خیلی خیلی خوشمزه‌اند.
ورزش
ورزش موجب کاهش افسردگی و افزایش تحمل درد می‌شود. اگر امکانش را دارید، برای انجام تمرینات ورزشی به بیرون از منزل بروید. ورزش کردن در هوای آزاد در تقویت روحیه مؤثر است و همچنین کمک‌تان می‌کند از افسردگی و اضطراب دور بمانید. یادتان باشد برای اینکه لذت بیشتری ببرید، ورزشی را انجام دهید که بیشتر مورد علاقه‌تان است. چنانچه ورزشی که به آن می‌پردازید بیشتر شبیه کار کردن باشد، رغبت کمتری به انجام دادنش خواهید داشت و به همین دلیل فایده‌ای نخواهید برد. به علاوه، باید طوری ورزش کنید که به عرق کردن بیفتید.
خلاصه اینکه انجام تمرینات ورزشیِ مداوم در بهبود اعتماد به نفس، سرعت، قدرت و تناسب اندام مفید است.
خواب
خیلی آدم‌ها به بیشتر از شش ساعت خوابِ کاملِ شبانه احتیاج دارند. هیچ جای تعجب نیست که وقتی حسابی استراحت کنید، عملکردتان تقویت خواهد شد و بهتر می‌توانید فکر کنید. همه‌ی اینها کمک‌تان می‌کند بهره‌ی بیشتری از زندگی ببرید و در نتیجه سالم‌تر و شاداب‌تر بمانید.
دکتر کیلوران می‌گوید:
به نظرم مشکل اصلی من استرس و خواب ناکافی بود. سرطان باعث شد اولویت‌هایم را به اجبار تغییر دهم. یک هفته بعد از اینکه متوجه شدم سرطان دارم، مجبور شدم بیشتر بخوابم، کاری که سال‌ها انجامش نداده بودم! وقتی دوباره خوب خوابیدن را تمرین کردم، زندگی برایم خوشایندتر شد.
رژیم غذایی سالم، ورزش مداوم و خواب کافی به طور حتم در افزایش سلامت جسمی و روحی نقش بسزایی دارند، اما کیفیت روابط اجتماعی و فردی نیز به همین اندازه در سلامت بدن مؤثر است.
و اما یک نکته‌ی فراموش‌شده: روابط فردی و اجتماعی
بر اساس پژوهشی که از دهه‌ی ۱۹۳۰ میلادی در دانشگاه هاروارد آغاز شد و همچنان ادامه دارد، روابط فردی و اجتماعی از جمله عوامل حیاتی در سالم ماندن و شاد زیستن به شمار می‌رود. در این پژوهش که بیش از ۷۵ سال از آغاز آن می‌گذرد، ۷۲۴ نفر در دو گروه، یک گروه دانشجویان پسر دانشگاه هاروارد و گروه دیگر پسران فقیر و محروم بوستون، بررسی شدند. عده‌ای از این افراد در حال حاضر زنده‌اند و در دهه‌ی ۹۰ عمرشان به سر می‌برند. این پژوهش هم‌اکنون روی فرزندان این نسل در حال پیگیری است.
پژوهشگران در تمام این سال‌ها زندگی این ۷۲۴ نفر را زیر نظر داشتند و سعی کردند با دریافت گزارش‌های مداوم، مطالعه‌ی پرونده‌ی پزشکی این افراد و صحبت با همسر و فرزندان‌شان دریابند کدام عوامل موجب سلامتی، شادی و طول عمر می‌شوند. نتایج نشان داد ثروت، موفقیت یا وضعیت جسمانی یک فرد در ۵۰ سالگی همان عواملی نیستند که موجب تداوم سلامتی و شادمانی در دهه‌ی ۸۰ زندگی شوند، بلکه میزان رضایت افراد از روابط فردی و اجتماعی است که نقش تعیین کننده دارد. از این رو، گفته می‌شود کسانی که روابط بهتری با خانواده، دوستان و به طور کلی افراد جامعه دارند، آدم‌های شادتر و سالم‌تری هستند که طول عمر بیشتری نیز خواهند داشت.
مثال دیگری که قدرت روابط فردی و اجتماعی را در افزایش سلامتی و طول عمر نشان می‌دهد، پژوهشی است که با عنوان اثر رُزِتو (Roseto effect) شناخته می‌شود. رزتو شهر کوچکی واقع در شمال شرقی پنسیلوانیا است. در دهه‌ی ۱۹۶۰ میلادی، یک پزشک محلی متوجه شد آمار ابتلا به بیماری‌های قلبی در این منطقه به طرز شگفت‌انگیزی کمتر از شهرهای اطراف است. این در حالی بود که ساکنان این شهر به کشیدن سیگار، مصرف نوشیدنی‌های الکلی، گوشت قرمز، سوسیس و کالباس و پنیر فراوان عادت داشتند. همچنین این افراد در معرض گازهای سمی و غبار ناشی از معادن سنگ بودند. همه‌ی اینها دقیقا همان چیزهایی است که برای سلامتی مضر دانسته می‌شوند.
در عوض، مردم این شهر پشتِ هم بودند و از یکدیگر حمایت می‌کردند. در این شهر خبری از جرم و جنایت نبود. مردم وعده‌های غذایی را بهانه می‌کردند تا دور هم جمع شوند و خوش بگذرانند. همه‌ی مردم این شهر اخلاقِ کاری داشتند و برای یک هدف مشترک تلاش می‌کردند: اینکه زندگی بهتری را برای فرزندان‌شان فراهم کنند. نتیجه این شد که فرزندان‌شان بیشتر و بیشتر به موفقیت‌های مادی معمول رسیدند، اما لزوما وضع زندگی‌شان بهتر نشد. نسل جدید مثل پدر و مادرهای‌شان پشت هم نبودند و به تدریج، آمار ابتلا به بیماری‌های قلبی و مرگ زودرس در رزتو به پای شهرهای اطراف رسید.
ساکنان رزتو مهاجران ایتالیایی بودند. به نظر می‌رسد سبک زندگی و پشت هم بودن ساکنان این شهر نقش تعیین‌کننده‌ای در عدم ابتلای آنها به بیماری‌های مزمن داشته و این دقیقا همان سبک زندگی مدیترانه‌ای است. رژیم غذایی مدیترانه‌ای یکی از سالم‌ترین رژیم‌های غذایی در سراسر جهان است.
دکتر آسیم مالهوترا (Aseem Malhotra)، متخصص قلب، در حال ساخت مستندی درباره‌ی دهکده‌ی پیوپی (Pioppi) در ایتالیاست. این دهکده در حاشیه‌ی دریای مدیترانه قرار دارد و ساکنان آن از جمله سالم‌ترین مردمان دنیا به شمار می‌روند و اغلب این شانس را دارند که دهه‌ی ۹۰ عمرشان را نیز تجربه کنند. در این مستند، مالهوترا ادعا می‌کند سبک زندگی مدیترانه‌ای و نه فقط رژیم غذایی آن عامل تندرستی، شادابی و طول عمر اهالی این دهکده است. مردم پیوپی علاوه بر اینکه از برقراری روابط اجتماعی غافل نمی‌شوند، عادت دارند در بیرون از منزل وقت بگذرانند، جنب‌وجوش داشته باشند و در فعالیت‌های مورد علاقه‌شان شرکت کنند.
کلام آخر اینکه از خودتان مراقبت کنید؛ خوب غذا بخورید؛ تحرک داشته باشید؛ به اندازه‌ی کافی بخوابید و روابط‌تان را با خانواده و دوستان مستحکم‌تر کنید. مجموعه‌ی این عوامل کمک‌تان می‌کند پرانرژی‌تر باشید و از زندگی لذت بیشتری ببرید. یادتان باشد وقتی به خودتان برسید، نه تنها پرانرژی‌تر می‌شوید، بلکه حال‌تان این قدر خوب خواهد شد که می‌توانید از اوقات خوش زندگی نهایت استفاده را ببرید.
برگرفته از: inc
