درمان آفتاب سوختگی پوست با ۱۰ روش تاثیر‌گذار خانگی

فصل تابستان از راه رسیده است و خورشید بیش از هر زمان دیگری دست‌ودل‌بازی خود را به رخ می‌کشد. گاهی‌اوقات با وجود استفاده از انواع کرم‌ ضد‌آفتاب و محصولات مراقبت از پوست، باز هم دردی از دردهای آفتاب سوختگی درمان نمی‌شود. سوختگی، خارش و دردی که می‌تواند تمام لذت‌های آب‌تنی و گشت‌و‌گذار تابستانی را به فراموشی بسپارد. برای درمان آفتاب سوختگی چه باید کرد؟

متأسفانه، برای جلوگیری از آفتاب سوختگی تنها راه این است که به‌مدت طولانی در معرض نور شدید خورشید قرار نگیریم، اما برای درمان آفتاب سوختگی و التیام زخم‌های آن راهکارهایی وجود دارد. در ادامه به معرفی روش‌هایی می‌پردازیم که به‌سادگی قابل اجرا هستند و رفع آفتاب سوختگی را به‌طور طبیعی و خانگی ممکن می‌سازند.

۱. انتخاب شیوه‌ی صحیحِ دوش گرفتن

بعد از گذراندن یک روز طولانی در زیر نور آفتاب، همه تمایل دارند در اولین فرصت به‌سوی حمام بشتابند و دوش بگیرند. اما قبل از رفتن به حمام یادتان باشد که صابون باعث خشک شدن و تحریک پوست آفتاب‌سوخته می‌شود. دوش گرفتن بدون صابون با آب خُنک، گزینه‌ی خیلی بهتری است.

یک متخصص پوست به نام فردریک هابرمن (Fredric Haberman)، برای کاهش التهاب و خارش، ترکیب آب و جوش شیرین را پیشنهاد می‌کند. این ترکیب با خشک شدن روی پوست بهتر عمل می‌کند، پس بهتر است به‌جای خشک کردن آن با حوله، اجازه بدهید روی پوست‌تان خشک بشود.

آب سیب و سرکه‌ی سفید از دیگر مواد التیام‌بخش برای درمان آفتاب سوختگی صورت و پوست هستند. متخصصین پوست معتقدند ترکیب آب خنک با یک فنجان سرکه برای التیام زخم بسیار مفید است. پس از مشورت با پزشک نیز می‌توانید داروهای التیام‌بخش را در وان حمام بریزید و مدتی در وان بنشینید تا دردتان تسکین یابد. فراموش نکنید که بعد از استفاده از هرگونه پماد، محلول و … روی پوست، پوست‌تان را با دستمال یا حوله خشک نکنید زیرا این کار باعث تحریک پوست می‌شود.

اگر برای شست‌وشوی موادِ رویِ پوست‌تان به صابون نیاز دارید، سعی کنید از صابون‌های ملایم مانند صابون بچه استفاده کنید. باقی ماندنِ آثار صابون روی پوست، باعث خشکیِ بیشترِ پوست می‌شود.

۲. استفاده از مرطوب‌کننده‌

بعد از شستن و آب کشیدن بدن، از لوسیون‌ها و روغن‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید. در غیر این صورت پوست بدن‌تان خشک‌تر می‌شود و بیشتر اذیت می‌شوید. یادتان باشد که مرطوب‌کننده را داخل یخچال نگهداری کنید تا در هنگام استفاده، خاصیت تسکین‌دهندگی آن بیشتر بشود.

۳. درمان آفتاب سوختگی با نخودفرنگی منجمد

آفتاب سوختگی درد دارد. خدا نصیب نکند ولی وقتی دچارش بشوید، فقط به‌دنبال چیز سردی می‌گردید که دردتان را تسکین بدهد. برای این کار می‌توانید مقداری یخ درون کیسه‌ای پارچه‌ای بریزید و آن را روی ناحیه‌ی آفتاب‌سوخته بگذارید. این کار باعث می‌شود بخشی از گرمای پوست گرفته بشود، رگ‌ها منقبض شوند و درنتیجه از میزان التهاب نیز کاسته خواهد شد. اگر یخ در دسترس نبود به سراغ فریزر بروید و از موادغذایی فریزشده مانند نخودفرنگی منجمد یا هر چیز دیگری که در فریزر پیدا کردید، استفاده کنید. فقط باید به خاطر داشته باشید که این بسته‌ها را مستقیما و بدون پوشش پارچه‌ای، روی ناحیه‌ی آفتاب‌سوخته قرار ندهید.

۴. آبرسانی به پوست با مصرف میوه‌های آبدار

فواید نوشیدن آب را دست‌ِکم نگیرید. برای جبران اثرات خشکی پوست در اثر آفتاب سوختگی، باید مقدار زیادی آب بنوشید. شاید شما هم مانند بیشتر افراد به میزان آبی که در میوه‌هاست، توجه نمی‌کنید. میوه‌ها نیز میزان قابل‌توجهی آب دارند، بنابراین در درمان خشکی پوست بسیار مفیدند. یک برش از هندوانه حاوی بیش از یک فنجان آب است. میوه‌هایی همچون طالبی و خربزه نیز به شما کمک شایانی می‌کنند. هرکدام از این میوه‌ها سرشار از آب هستند. قدرت پنهان میوه‌ها برای درمان آفتاب سوختگی صورت و پوست را از یاد نبرید.

۵. درمان آفتاب سوختگی در آشپزخانه!

مواد خام موجود در آشپزخانه نیز می‌توانند در آبرسانی به بدن مؤثر باشند. مثلا تانیک اسید موجود در چای سیاه برای رفع آفتاب سوختگی پلک‌ها مفید است. برای تسکین درد پلک‌ها، می‌توانید دو عدد چای کیسه‌ای را در آب سرد بخوابانید و سپس آنها را روی پلک‌هایتان بگذارید. با این کار التهاب و درد کم می‌شود. موارد زیر نیز در درمان آفتاب سوختگی مفیدند:

• شیر: پارچه‌ی تمیزی را در کاسه‌ای محتوی ۱ فنجان شیر، ۴ فنجان آب و چند قطعه یخ بخوابانید. سپس هر ۲ تا ۴ ساعت، پارچه را به‌مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی پوست بگذارید. پروتئین، چربی و pH شیر، خاصیت ضدالتهابی دارند.
• نشاسته‌ی ذرت: نشاسته‌ی ذرت را با آب ترکیب کنید تا خمیری ضدالتهاب به‌دست بیاید. آن را مستقیما روی پوست بگذارید تا درد ناحیه‌ی آفتاب‌سوخته کمتر شود.
• ماست: این ماده نیز مانند شیر دارای پروتئین‌ها و چربی‌هایی است که برای درمان التهاب و درد، مفیدند. برای آرام کردن درد، نواحی سوختگی را با لایه‌ای از ماست بپوشانید. بعد از مدتی آن را بشویید و به‌آرامی با دستمال خشک کنید.
• کاهو: فکرش را می‌کردید که پیش‌غذای موردعلاقه‌تان در درمان آفتاب سوختگی مؤثر باشد؟ ابتدا برگ‌های کاهو را در آب بجوشانید سپس آنها را از آب بیرون بیاورید و در یخچال بگذارید. پس از چند ساعت با این کاهوهای نرم‌شده، گلوله‌هایی درست کنید و آنها را روی ناحیه‌ی آفتاب‌سوخته قرار بدهید.

۶. استفاده از کمپرس یخ

استفاده از کمپرس یخ روش متداولی است که بیشتر افراد با آن آشنایی دارند.

یخ و آب را در ظرفی بریزید. پارچه‌ای را در آن بخوابانید و سپس روی پوست‌تان بگذارید تا التهاب و درد کاهش یابد. این کار را چند مرتبه در روز به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تکرار کنید. اگر خارش و درد امان‌تان را بریده است، با یک پزشک مشورت کنید و در صورت لزوم، داروهای مسکن تهیه کنید.

۷. استفاده از تشک بادی

هنگام آفتاب‌ سوختگی حتی خوابیدن هم سخت و آزاردهنده می‌شود. اما برای بازیابی توان بدنی و تسکین دردتان، باید بخوابید و استراحت کنید. می‌توانید روی ملافه‌ی رختخواب یا تشک بادی‌تان مقداری پودر بچه بپاشید. تشک بادی حرارت و گرمای کمی در خود حفظ می‌کند و همین موضوع باعث خوابی راحت‌تر می‌شود. اگر پاها و ران‌هایتان دچار آفتاب سوختگی شده است، باید پاها را از سطح قلب بالا ببرید تا به کاهش التهاب کمک بشود.

۸. درمان آفتاب سوختگی با استفاده از داروهای بدون نسخه

گاهی اوقات درمان‌هایی که گفته شد، دردی را درمان نمی‌کنند، در این صورت باید از داروهای بدون نسخه کمک بگیرید. به داروخانه مراجعه کنید و از متصدی داروخانه بپرسید که چه دارویی برای تسکین دردتان بهتر است. نمونه‌هایی از داروهای بدون نسخه و التیام‌بخش در ادامه معرفی شده است:

• هیدروکورتیزون: هیدروکورتیزون ۱ درصد می‌تواند التهاب پوست را درمان کند.
• ژل آلوئه‌ورا: آلوئه ورا خاصیت درمانی فوق‌العاده‌ای دارد. استفاده از ژل آن که بدون الکل، رنگ و عطر ساخته شده باشد نیز به رفع آفتاب سوختگی کمک می‌کند. اگر برگ آلوئه‌ورا نیز در دسترس‌تان بود، می‌توانید به‌سادگی محتویات آن را با قاشق جدا کنید و روی ناحیه‌ی دچار درد و خارش بگذارید.

۹. جدا نکردن پوست تاول‌ها و زخم‌ها از سطح بدن

تاول‌ها نشانه‌ای از آسیب‌دیدگی جدی هستند و باید با احتیاط از آنها مراقبت کنید. اگر قسمت کوچکی از پوست‌تان تاول زده است و اذیت‌تان می‌کند، می‌توانید آب تاول‌ها را با فشار دادن تخلیه کنید ولی یادتان باشد هرگز پوست تاول‌ها را از بدن جدا نکنید. اگر پوست در جای خود باقی بماند، درد و آسیب کمتری در آن ناحیه به‌وجود می‌آید و خطر عفونت در اثر تماس هوا با بخش‌های حساس پایانه‌های عصبی کاهش می‌یابد. برای تخلیه‌ی آب تاول ابتدا با سوزنی که روی حرارت استریل و ضدعفونی شده است، سوراخ کوچکی روی تاول ایجاد کنید و سپس آب موجود در آن را تخلیه کنید. در ۲۴ ساعت اولیه این کار را ۳ بار تکرار کنید و سپس زخم را به حال خود بگذارید.

۱۰. عاقلانه رفتار کنید

یک اشتباه را دوبار تکرار نکنید. بعد از آفتاب سوختگی ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد تا پوست به حالت عادی بازگردد. وقتی دچار آفتاب سوختگی می‌شوید و لایه‌ی سطحی پوست می‌ریزد، پوست جدید شما خیلی حساس است. اگر به‌خوبی از پوست تازه مراقبت نکنید بدتر از قبل دچار آفتاب سوختگی می‌شوید. آفتاب سوختگی خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. از پوست خود مواظبت کنید و از کرم‌های ضدآفتاب با درجه SPF پانزده یا سی استفاده کنید. بهتر است این کرم‌ها حاوی زینک اکسید، تیتانیوم دی‌اکسید یا اووبنزن باشند. متخصصان می‌گویند ضدآفتاب با درجه SPF پانزده، پوست را به میزان ۹۴ درصد و SPF سی، خطر ابتلا به سرطان را تا ۹۷ درصد کاهش می‌دهد.

حتی زمانی که هوا ابری است، ۳۰ دقیقه قبل از خروج از منزل باید به صورت، گردن، گوش‌ها و دست‌هایتان ضدآفتاب بزنید. حواس‌تان به حفاظت از لب‌ها نیز باشد. می‌توانید از کلاه آفتابی، عینک و لباس‌های آستین‌بلند نیز استفاده کنید و بیشتر از پوست‌تان مراقبت کنید.

چه وقت باید به پزشک مراجعه کنید؟

گاهی‌اوقات آفتاب سوختگی‌ها به‌سادگی و با درمان‌های خانگی بهبود پیدا نمی‌کنند. اگر دچار حالت تهوع، خارش حاد، تب، غش، تاول‌های زیاد و ضعف عمومی هستید یا اگر قسمتی از پوست‌تان به رنگ بنفش درآمد، باید به پزشک مراجعه کنید تا برای‌تان دارو تجویز کند. دقت کنید که اگر آفتاب سوختگی روی بدن شما در حال گسترش است، احتمال پخش شدن عفونت در بدن وجود دارد.

برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، آرام‌بخش‌ها و داروهای ضدقارچ، ممکن است حساسیت به نور خورشید را بالا ببرند. قرص‌های ضدبارداری، ادرارآور و داروهای دیابت و حتی برخی از لوسیون‌های پوستی، خطر آفتاب سوختگی را افزایش می‌دهند.