آیا موسیقی روی حال و هوای ما تأثیر میگذارد؟
تحقیقات نشان میدهند موسیقی میتواند خوشحالی را در شما افزایش بدهد و از اضطرابتان بکاهد؛ اکنون تحقیق جدیدی نشان میدهد حتی موسیقی غمگین هم میتواند حالوهوای شما را بهتر کند. از طبلنوازی اجداد باستانیمان گرفته تا سرویسهای پخش نامحدود امروزی، موسیقی بخش جداییناپذیری از زندگی انسانهاست. محققان نیز قرنهاست که روی احتمال مزایای درمانی و بهبود حالوهوای انسان توسط موسیقی تحقیق میکنند.
براساس تحقیق جدید دانشگاه دورهام بریتانیا و دانشگاه جیواسکیلا فنلاند که در مجلهی پلاسوان چاپ شد، حتی موسیقی غمگین هم برای بیشتر شنوندگانش آرامش و لذت بههمراه دارد. از طرفی دیگر، این تحقیق نشان داد که برای بعضی افراد موسیقی غمگین میتواند همراه با احساسات منفی و اندوه عمیق باشد. این تحقیق که حاصل مطالعهی ۲۴۰۰ نفر در بریتانیا و فنلاند بود، با تمرکز بر احساسات و تجربههای قابلیادآوری حاصل از گوشدادن به آهنگهای غمگین انجام شد. بیشتر تجربههای گزارششدهی شرکتکنندگان، مثبت بود.
دکتر توماس ارولا، استاد شناخت موسیقی دانشگاه دورهام در یک مصاحبهی خبری گفت: «نتایج این تحقیق به ما کمک کرد تا بتوانیم چگونگی روشهایی را که افراد با استفاده از موسیقی حالوهوای خود را تغییر میدهند، مشخص کنیم و دریابیم که «موسیقیدرمانی» و «توانبخشی با موسیقی» چگونه باعث آرامش، آسودگی و لذت میشود.»
او همچنین گفت که در این تحقیق دلایلی هم برای گوشدادن به موسیقی غمگین و هم برای دوری از آن یافت شده است.
پژوهشی قدیمیتر که در «ژورنال تحقیقات مصرفکننده» منتشر شد مشخص کرد، زمانیکه افراد دچار مشکلات عمیق شخصی مثل پایان یک رابطهی عاطفی میشوند، به شنیدن موسیقی غمگین تمایل دارند.
در این پژوهش، پژوهشگران این فرضیه را مطرح کردند که موسیقی غمگین جایگزینی برای رابطهی ازدسترفته فراهم میکند. موسیقی برای این افراد نقش دوستی خیالی را دارد که از درون آنها آگاه است.
پژوهشهای دیگر، متمرکز بر شادیِ حاصل از موسیقیهای تند و پرهیجان بودند.
در سال ۲۰۱۳ پژوهشی منتشرشده در «ژورنال روانشناسی مثبت» نشان داد افراد با گوشدادن به موسیقی تند و پرهیجان میتوانند تنها در ۲ هفته حالوهوای خود را بهتر کنند و خوشحالتر باشند. در این پژوهش، به شرکتکنندگان گفته شد که برای بهبود حال و هوای خود تلاش کنند، اما آنها فقط زمان گوشدادن به موسیقی تند و پرهیجان موفق شدند.
فواید حالوهوای شادتر بیشتر از حس خوب آن است. یونا فرگوسن سرگروه این پژوهش در مصاحبهای گفت که خوشحالی به سلامتی جسمی بهتر، درآمد بیشتر و رضایت بیشتر از روابط مرتبط است.
موسیقی بهعنوان درمان
پژوهشهای متعددی در رابطه با اثر درمانی موسیقی انجام شده است.
بنیاد موسیقیدرمانی آمریکا میگوید که از برنامههای موسیقیدرمانی میتوان برای دستیابی به اهدافی مانند کنترل استرس، تقویت حافظه و تسکین درد استفاده کرد. شاید عجیب بهنظر برسد که موسیقی میتواند به افراد برای کنترل درد جسمی کمک کند اما این پژوهش رابطهی واضحی را نشان داده است.
مقالهای که در سال ۲۰۱۵ در مجلهی لنست (The Lancet) منتشر شد نشان داد افرادی که قبل، در حین یا بعد از جراحی به موسیقی گوش دادند، درد و اضطراب کمتری نسبت به بیمارانی که به موسیقی گوش ندادند، تجربه کردهاند. آنهایی که به موسیقی گوش دادند، حتی به داروی زیادی برای تسکین درد نیاز نداشتند.
محققان برای انجام این پژوهش از ۷۳ منبع، اطلاعات جمعآوری کردند که شامل بیش از ۷۰۰۰ بیمار میشد.
افرادی که کاهش دردشان کمی بیشتر (بدون تفاوت چشمگیر البته) از بقیه بود و به کمترین دارو برای درد نیاز داشتند، آنهایی بودند که میتوانستند موسیقی را خودشان انتخاب کنند.
دکتر کاترین میدز از دانشگاه برونل انگلستان در یک مصاحبه گفت: «موسیقی روشی ارزان، بیخطر و بدون نیاز به شکافتن بدن بیمار است که باید برای تمام کسانی که قرار است زیر تیغ جراحی بروند، تجویز شود.»
موسیقیدرمانی میتواند برای بیماریهای طولانی هم نقش قدرتمندی ایفا کند.
اخیرا پژوهشی منتشرشده در «ژورنال جهانی روانپزشکی» نشان داد که موسیقیدرمانی میتواند درمان مؤثری برای اختلالات مرتبط به شرایط عصبی مانند بیماری پارکینسون، جنون، سکتهی مغزی و اسکلروزهای گوناگون باشد.
پس از بررسی ۲۵ آزمایش، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که موسیقی، درمانی ارزشمند برای کاهش بالقوهی افسردگی و اضطراب و همچنین بهبود حال وهوا، اعتمادبهنفس و کیفیت زندگی است.
آنها همچنین اشاره کردند که در هیچکدام از آزمایشها اثر جانبی منفی مشاهده نشد؛ به این معنی که موسیقی، درمانی با احتمال خطر پایین است.
بری گلداشتاین، هنرمندی که اثرات ارتعاشی موسیقی را بهمدت ۲۵ سال مطالعه کرده است، میگوید موسیقی تأثیر عمیقی روی مغز دارد.
گلداشتاین در ستونی در مجلهی «سبک زندگی هوشمندانه» نوشت که موسیقی در حقیقت کارایی مغز را افزایش میدهد. او گفت که موسیقی میتواند احساسات را تحریک و به بازیابی خاطرات کمک کند، اتصالات عصبی جدید را برانگیزد و حواس شما را جمع کند.
بهبود حالوهوا
درحالیکه گوشدادن به موسیقی میتواند برای سلامتی فوایدی زیادی داشته باشد، ساختن موسیقی هم میتواند درمان مؤثری باشد.
بنا به گفتهی پژوهشگران مؤسسهی جنون دانشگاه بورنموث (BUDI) در دورست انگلستان، ارکستر خاصی برای افراد مبتلا به جنون به بهبود حالوهوا و افزایش اعتمادبهنفس آنها کمک کرد. این ارکستر بهعنوان یکی از چندین پروژهی تحقیقاتی BUDI هدفش نشاندادن این است که افراد مبتلا به جنون چگونه میتوانند مهارتهای تازه یاد بگیرند و خوشحال باشند.
هشت نفر مبتلا به جنون و هفت پرستار بههمراه دانشجویان و استادان موسیقی در این پروژه حضور داشتند.
دکتر انتیا اینز رئیس BUDI در مصاحبهای گفت: «موسیقی روی همه بهصورت یکسان اثر میگذارد، چه با گوشدادن و چه با نواختن.»
او همچنین گفت که این ارکستر روی زندگی تمام افراد حاضر در طرح پژوهشی تأثیر مثبت داشته و این طرح حس عمومی منفی نسبت به افراد مبتلا به جنون را بهچالش میکشد.
او همچنین اضافه کرد: «همکاری با یکدیگر برای تولید محصولی مشترک بهترین راه برای یافتن بهترین افراد است. (نهفقط در زمینهی مهارت موسیقی، بلکه مهارتهای ارتباطی، دوستی، مراقبت و حمایت از یکدیگر).»