برخی کالاها و مواد مصرفی در بازار، نسبت به کالاها و محصولات دیگر از سرعت فروش بالاتری برخوردارند. این کالاها که در فروشگاه‌ها و داروخانه‌ها یافت می‌شوند، معمولا قیمت پایین‌تری دارند و در حجم بسیار زیاد عرضه می‌شوند. به این دسته از کالاها، کالاهای تند مصرف (Fast Moving Consumer Goods) یا به اختصار FMCG گفته می‌شود. مواد غذایی، مواد شوینده و برخی داروهای معمولی جزو کالاهای تند مصرف به شمار می‌روند. شرکت‌هایی که کالاهای تند مصرف تولید می‌کنند، از طریق توانایی‌شان در عرضه‌ی محصولات موردنیاز مصرف‌کنندگان و همچنین ایجاد حس اعتماد و وفاداری در مشتریان، شناسایی می‌شوند. در ادامه می‌خواهیم بررسی کنیم FMCG چیست و چه تأثیری بر روند بازار دارد.
FMCG چیست و شامل چه نوع کالاهایی است؟
محصولات خانگی، بخش عمده‌ای از صنعت تولید کالاهای تند مصرف را تشکیل می‌دهند. داروهای معمولی، محصولات بهداشتی و مراقبتی، مواد غذایی و محصولات مربوط به نظافت منزل جزو کالاهای تند مصرف هستند. با این حال، اجناس پلاستیکی، نوشت‌افزار و بیشتر داروها را نیز می‌توان در این دسته از محصولات قرار داد.
از دیدگاه مصرف‌کننده، کالاهای تند مصرف نسبتا ارزان و جزو نیاز روزانه هستند. به همین دلیل این محصولات باید همیشه در فروشگاه‌ها و بازارهای نزدیک به مناطق مسکونی در دسترس باشند. البته شرکت‌های بزرگ تولیدکننده‌‌ی این کالاها، محصولات خود را مستقیما به مصرف‌کنندگان نهایی نمی‌فروشند، بلکه برای این کار از شبکه‌ی گسترده‌ای از خرده فروشی ها استفاده می‌کنند.
توزیع کالاهای تند مصرف
برای اینکه کالاهای تند مصرف از تولیدکننده به توزیع‌کنندگان، از توزیع‌کنندگان به خرده‌فروشان و از خرده‌فروشان به مشتریان برسند، تدارکات زیادی لازم است. یکی از ویژگی‌های این صنعت، حجم فروش زیاد و به‌‌‌کارگیری شبکه‌ی گسترده‌ای از خرده‌فروشان است. بنابراین عملیات توزیع در آن حیاتی و بسیار پرهزینه است. مدیران تدارکات، همیشه برای کاهش هزینه‌های این بخش تحت فشار هستند.
روند بازار
صنعت کالاهای تند مصرف به‌سرعت در حال تغییر و تحول است و اغلب دنباله‌روی گرایش‌های اصلی جهانی مانند اقتصاد، بهداشت و درمان یا فناوری است. کارشناسان پنج روند غالب را که در ۱۵ سال آینده تغییرات شگرفی در ماهیت مصرف‌کنندگان ایجاد خواهند کرد، شناسایی نموده‌اند. این پنج روند و ویژگی‌های آنها در زیر توضیح داده شده است:
۱. تغییر ماهیت مصرف‌کنندگان
- افزایش بیش‌ازحد طبقه‌ی متوسط (Middle-class): تا سال ۲۰۳۰، هزینه‌های این طبقه به سه برابر خواهد رسید؛
- پیری جمعیت؛
- حضور زنان در محل کار؛
- رشد شهرنشینی؛
- کوچک‌تر شدن اندازه‌ی خانوارها؛
- پولدارتر شدن ثروتمندان؛
- ورود به هزاره‌ی بعد.
۲. پویایی ژئوپولیتیک تکامل‌یافته
- افزایش هزینه‌های نیروی کار و هزینه‌ی تدارکات؛
- تغییر قدرت اقتصادی: در عرض ۱۰ سال، تولید ناخالص ملی (GDP) چین از تولید ناخالص ملی ایالات متحده پیشی خواهد گرفت؛
- همبستگی اقتصادی؛
- تغییرات آب‌وهوا.
۳. الگوهای جدید مصرف
- افزایش رفاه؛
- تمرکز بر بهداشت و سلامتی؛
- تقاضای شخصی‌سازی؛
- تغییر در هزینه‌های اختیاری؛
- اقتصاد اشتراکی (sharing economy): تا سال ۲۰۲۵ اندازه‌ی اقتصاد اشتراکی بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار خواهد شد؛
- تمرکز بر تجربه‌ی خرید؛
- درخواست سفارشی‌سازی؛
- خریدهای محلی؛
- ساده‌تر کردن انتخاب.
۴. پیشرفت‌های فناوری
- تلفن همراه: تا سال ۲۰۳۰ از هر چهار نفر، سه نفر تلفن همراه متصل به اینترنت خواهند داشت و از طریق آن فعالیت‌های روزانه‌ی خود (ازجمله خرید) را مدیریت خواهند کرد؛
- استفاده از کلان‌داده‌ها در انجام عملیات؛
- حساب‌های کاربری دیجیتال؛
- چاپ سه‌بعدی؛
- رباتیک پیشرفته؛
- خودروهای بدون راننده؛
- تحلیل‌های پیشرفته‌ی بازاریابی؛
- اینترنت بی‌نهایت؛
- تأثیر رسانه‌های اجتماعی بر مصرف محصولات یا خدمات؛
- هوش مصنوعی؛
- اینترنتِ اشیاء (این مفهوم به لوازم هوشمند اشاره دارد)؛
- واقعیت مجازی؛
- فناوری‌های پوشیدنی (مانند ساعت‌های مچی پیشرفته).
۵. تغییرات ساختاری صنعت
- سرمایه‌گذاران فعال (اکتیویست)؛
- مدل‌های مبتنی بر ارتباط مستقیم با مصرف‌کننده؛
- تداوم تغییرات؛
- تغییر یا کمبود استعدادهای موردنیاز.
همانطور که مصرف‌کنندگان به رفاه و راحتی ارائه‌شده توسط تلفن‌های همراه هوشمند و اینترنت عادت می‌کنند، تولیدکنندگان محصولات و ارائه‌دهندگان خدمات نیز باید از این فناوری‌ها بهره‌برداری کنند. با استفاده از همین فناوری‌ها می‌توانند برای حفظ مشتریان فعلی و جذب مشتریان جدید اقدام کنند. خرید آنلاین نیز هم برای قشر جوان که وقت کافی برای پرسه زدن در فروشگاه‌ها ندارند و هم برای قشر سالمند (به این دلیل که دیگر انرژی گذشته را ندارند) رفاهی به ارمغان آورده است که سبب رضایت آنها می‌شود.
وضعیت شغلی در صنعت کالاهای تند مصرف
- شرکت‌های فعال در صنعت کالاهای تند مصرف، برخی از بزرگ‌ترین برند ها در سراسر جهان هستند. به‌عنوان نمونه، می‌توان برندهایی مانند پراکتر اند گمبل، یونیلور، نستله، کرافت و جانسون را نام برد. کار کردن با این شرکت‌ها، فرصتی عالی به‌شمار می‌رود.
- صنعت کالاهای تند مصرف با نوآوری و ایده‌های خلاقانه عجین شده است. آنها به‌طور مداوم به ایده‌هایی برای بسته بندی خلاقانه و جدید محصولات، بازاریابی، تبلیغات و مدیریت ارتباط با مشتریان نیاز دارند. این صنعت کاملا مناسب افرادی است که به‌دنبال کار کردن در محیطی نوآورانه و با سرعتی بالا هستند.
- فرصت‌های شغلی بسیار خوبی در این صنعت وجود دارد. این صنعت حتی در دوران رکود اقتصادی نیز رونق خود را حفظ کرد.
- صنعت کالاهای تند مصرف بسیار پویا و متنوع است. به همین دلیل برای هر فرد با هر درجه‌ی تحصیلی و هر نوع تخصصی، فرصت شغلی مناسبی وجود دارد.
