قهوه و لاغری؛ آیا قهوه به افزایش سوختوساز و کاهش وزن کمک میکند؟
قهوه محتوی کافئین است. کافئین پرمصرفترین مادهی فعالکنندهی روان (مواد شیمیایی که با تغییر عملکرد مغز، باعث تغییراتی در رفتار، ادراک و خلق میشوند) در جهان است. امروزه کافئین در بسیاری از مکملهای چربیسوز یافت میشود. همچنین کافئین میتواند چربی را از بافت چربی خارج کند و میزان سوختوساز را افزایش دهد. اما آیا واقعا قهوه به کاهش وزن کمک میکند؟ در این مطلب درباره قهوه و لاغری صحبت خواهیم کرد.
قهوه محتوی محرکهاست
محرکها موادی هستند که باعث تحریک سیستم اعصاب مرکزی میشوند. بسیاری از محرکهای موجود در دانهی قهوه، در نوشیدنی نهایی نیز یافت میشوند. برخی از آنها که میتوانند بر سوختوساز تأثیر بگذارند، عبارتاند از:
- کافئین: فراوانترین مادهی محرک در قهوه است.
- تئوبرومین: فراوانترین محرک در دانهی کاکائو است. این ماده در مقادیر کمتر در قهوه نیز یافت میشود.
- تئوفیلین: این مادهی محرک در قهوه و کاکائو یافت میشود. تئوفیلین برای درمان آسم مورد استفاده قرار میگیرد.
- کلروژنیک اسید: یکی از محرکهای اصلی موجود در قهوه بوده که میتواند سرعت جذب کربوهیدرات را کاهش بدهد.
مهمترین ماده در بین این مواد، کافئین است که قدرت بالایی دارد و بهطور دقیق مورد بررسی قرار گرفته است. کافئین یک انتقالدهندهی عصبی مهارکننده بهنام آدنوزین را غیرفعال میکند؛ با غیرفعالشدن آدنوزین، فعالیت نورونها افزایش مییابد و انتقالدهندههای عصبیای مانند دوپامین و نوراپینفرین آزاد میشوند. آزادشدن این انتقالدهندهها باعث افزایش انرژی و هوشیاری میشود. درنتیجه کافئین باعث میشود حتی در زمان خستگی نیز بتوانید به فعالیت خود ادامه بدهید.
کافئین میتواند عملکرد ورزشی را بهطور متوسط ۱۱ تا ۱۲ درصد بهبود دهد.
قهوه به تجزیهی بافت چربی کمک میکند
کافئین با تحریک دستگاه عصبی، باعث ارسال سیگنالهایی به سلولهای چربی شده و موجب شکستن آنها میشود. این امر ازطریق افزایش هورمون اپینفرین در خون اتفاق میافتد.
اپینفرین که با عنوان آدرنالین نیز شناخته میشود، از طریق خون به بافت چربی میرود. در آنجا بافت چربی را شکسته و اسیدهای چرب را به داخل گردش خون آزاد میکند.
البته تا زمانیکه کالری دریافتیتان بیشتر از کالری مصرفی باشد، آزادشدن اسیدهای چرب بهتنهایی نمیتواند کمکی به کاهش وزن بکند. برای کاهش وزن باید انرژی مصرفیتان بیشتر از انرژی دریافتیتان باشد. مصرف مکملهای چربیسوز و کافئین میتواند بهعنوان یک استراتژی مکمل، روند کاهش وزن را تسریع کند.
کافئین میتواند میزان سوختوساز را افزایش بدهد
هرچه میزان سوختوساز بدن در حالت استراحت (RMR) بیشتر باشد، راحتتر میتوانید وزن کم کنید و بدون افزایش وزن، بیشتر غذا بخورید.
براساس مطالعات کافئین میتواند نرخ سوختوساز بدن در حالت استراحت را ۳ تا ۱۱ درصد افزایش بدهد. مقادیر بالاتر کافئین، تأثیر بیشتری دارد.
بیشتر این افزایش در سوختوساز، ناشی از افزایش چربیسوزی است. متأسفانه این تأثیرات در افراد چاق شدت کمتری دارد. براساس یک مطالعه کافئین میزان چربیسوزی را در افراد لاغر ۲۹ درصد افزایش داد، درحالیکه این مقدار برای افراد چاق تنها ۱۰ درصد بود. همچنین این تأثیر کافئین، با افزایش سن کاهش مییابد و در افراد جوان شدیدتر است.
کافئین و کاهش وزن در درازمدت
به یاد داشته باشید که بهمرور زمان بدنتان نسبت به تأثیر کافئین بر کاهش وزن مقاومتر شده و میزان کاهش وزن در اثر مصرف کافئین کاهش مییابد.
در کوتاهمدت کافئین میزان سوختوساز و چربیسوزی را افزایش میدهد، ولی پس از مدتی افراد نسبت به کافئین مقاوم میشوند و دیگر کافئین نمیتواند تأثیر قبلی را برجای بگذارد.
حتی اگر تأثیر کافئین در افزایش کالریسوزی در درازمدت کاهش یابد، باز هم کافئین میتواند اشتها را کاهش دهد و موجب شود کمتر غذا بخورید.
در یک مطالعه کافئین توانست اشتهای مردان را کاهش دهد و موجب شود آنها در وعدهی غذایی بعد از مصرف کافئین کمتر غذا بخورند، ولی در زنان چنین تأثیری مشاهده نشد. در یک مطالعهی دیگر حتی برروی مردان نیز تأثیری مشاهده نشد.
تأثیر کافئین و قهوه در لاغری میتواند در افراد مختلف، متفاوت باشد. تا این لحظه شواهدی از تأثیرات درازمدت کافئین بر لاغری مشاهده نشده است.