فواید خنده درمانی چیست؛ ۷ فایده خنده برای سلامت ذهن و جسم
خیلی خوب است زمانی را در کنار دیگران بنشینیم و به موضوعاتی بخندیم. اما آیا میدانستید که خنده، حال عمومیتان را بهبود میبخشد؟ خنده و فواید خنده درمانی بهترین دوای هر دردی است. خنده باعث میشود، افراد به دور هم جمع شوند و تغییرات فیزیکی و احساسی مثبتی در بدنشان حس کنند. خنده، سیستم ایمنی بدن و روحیهتان را تقویت میکند و در عین حال از درد کاسته و از شما در برابر اثرات مخرب اضطراب محافظت میکند. در این مقاله شما را با فواید خنده درمانی، روشهای ایجاد فرصت خندیدن، راههای تقویت حس شوخ طبعی و استفاده از خنده برای غلبه بر مشکلات آشنا خواهیم کرد.
چرا خنده شیرینترین داروی ذهن و بدن است؟
خنده، در برابر اضطراب، درد، تضاد و ناسازگاری، همچون پادزهری قوی عمل میکند. هیچچیز بهاندازهی خنده از ته دل، نمیتواند سریعتر یا مطمئنتر، ذهن و جسمتان را به تعادل برگرداند. شوخی و بذلهگویی، بار غمهای وجودتان را کم میکند و به شما امید میدهد. همچنین باعث میشود ارتباطی مؤثرتر با دیگران داشته باشید. خنده احساستان را به سمتوسویی مثبت هدایت و تفکرتان را متمرکز میکند و در عین حال باعث میشود که شما هوشیار باقی بمانید. از آنجاییکه خندیدن تا این اندازه قدرت شفابخشی دارد و روح و روان فرد را تازه و باطراوت میکند، پس توانایی راحت خندیدن و منبعی عالی برای غلبه بر مشکلات است. با این توانایی بینظیر میتوانید روابط خود با دیگران، سلامت فیزیکی و همچنین عاطفیتان را بهبود بخشید. جالبتر از همه اینکه، این داروی بسیار باارزش را میتوان راحت و رایگان به دست آورد.
فواید خنده و خنده درمانی
۱. خنده، موجب سلامتی میشود
- خنده و تاثیر خنده درمانی، کل بدن را آرام میکند. خندهی خوب، گرم و صمیمی، تنش فیزیکی و اضطراب را از میان برمیدارد و باعث میشود، ماهیچههای بدنتان تا ۴۵ دقیقه بعد از خنده هم، در آرامش قرار گیرند.
- خنده سیستم ایمنی بدن را قوی میکند. خنده از هورمونهای اضطراب میکاهد و به تعداد سلولهای ایمنی بدن اضافه میکند. همچنین موجب افزایش پادتنهای ضدعفونت شده، در نتیجه بدن را در برابر بیماری، مقاوم میکند.
- خنده موجب ترشح هورمون اندورفین میشود. اندورفینها، مواد شیمیایی طبیعی بدن هستند که باعث میشوند، فرد احساس خوبی داشته باشد. این مواد شیمیایی علاوهبر اینکه حال روحی فرد را بهبود میبخشند، میتوانند درد را بهطور موقت تسکین دهند.
- خنده از قلب محافظت میکند. خنده عملکرد رگهای خونی را بهبود میبخشد و گردش خون را افزایش میدهد و بدین ترتیب میتواند از فرد در برابر حملات قلبی و دیگر بیماری های قلبی-عروقی محافظت کند.
- خنده کالری میسوزاند. اگرچه خنده نمیتواند جای باشگاه ورزشی را بگیرد، اما تحقیقات نشان داده که ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در روز خندیدن، میتواند حدود ۴۰ کالری از بدنتان را بسوزاند. این مقدار کالری معادل یک تا ۲ کیلوگرم کاهش وزن در طول یک سال است.
- خنده خشم را برطرف میکند. هیچ چیز به اندازهی خندیدن، نمیتواند از خشم شما بکاهد و موجب آرامشتان شود. هر زمان که با مشکلی مواجه شدید، بذلهگویی در مورد آن، باعث میشود با مشکلتان راحتتر برخورد کنید. درواقع احساس تلخی و رنجش ناشی از آن مشکل را چندان احساس نخواهید کرد.
- خنده حتی میتواند عمرتان را طولانیتر کند. محققان نروژی نشان دادند که افراد بذلهگو بیش از کسانی که چندان شوخ طبع و خندهرو نیستند، عمر میکنند. این تفاوت در میان افرادی که با سرطان دستوپنجه نرم میکنند، بیشتر دیده میشود.
۲. فواید جسمانی خنده
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- کاهش هورمون اضطراب
- شلکردن ماهیچههای بدن
- پیشگیری از بیماری قلبی
۳. فواید ذهنی خنده
- افزایش لذت و میل به زندگی
- کاهش نگرانی و تنش
- رهایی و غلبه بر اضطراب
- بهبود حال روحی
- تقویت انعطافپذیری
۴. فواید اجتماعی خنده
- تقویت روابط با دیگران
- جذب دیگران به سمت خود
- ارتقای کار گروهی
- کاهش کشمکش و ناسازگاری
- افزایش پیوند گروهی
۵. خنده، سلامت ذهن را حفظ میکند
تاثیر خنده و خنده درمانی باعث میشود احساس خوبی داشته باشید و این احساس حتی پس از تمامشدن خنده، همچنان باقی میماند. بذلهگویی، شما را در وضعیت روحی مثبت نگه میدارد؛ درنتیجه شما نسبت به تمام موقعیتهای سخت، ناامیدیها و زیانها، نگاهی خوشبینانه خواهید داشت. خندیدن، فقط اندوه و درد را از وجودتان دور نمیکند، بلکه میتواند به شما شهامت و قدرت یافتن منابع جدیدی از مفهوم زندگی و امید دهد. خنده یا حتی یک لبخند ساده، در سختترین لحظات هم میتواند کاری کند که احساس بهتری داشته باشید. درضمن آن مسری است و فقط شنیدن صدای خنده، مغزتان را آماده لبخندزدن میکند تا به موضوع جالب پیش آمده، بخندید.
ارتباط بین خنده و سلامت ذهن
- خنده و خنده درمانی از احساسات اضطرابآور پیشگیری میکند. نمیتوانید همزمان با خندیدن، مضطرب باشید و احساس خشم یا غم داشته باشید.
- به شما کمک میکند احساس آرامش کنید. خنده از اضطراب میکاهد و انرژیتان را افزایش میدهد. باعث میشود که روی کارهایتان تمرکز کرده و بیشتر آنها را به سرانجام برسانید.
- دیدگاهتان را تغییر میدهد. خنده به شما اجازه میدهد که به شرایط مختلف، نگاهی واقعیتر داشته باشید و کمتر احساس تهدید کنید. نگاه شوخ طبعی به مسائل، باعث میشود که نوعی فاصلهی روانی با مشکلات حفظ کنید و این فاصله کمک میکند که احساس نکنید در مشکلات غرق شده و دستوپا میزنید.
- خنده دیگران را به شما نزدیکتر میکند. که این نزدیکی میتواند روی تمام جنبههای سلامت ذهنی و احساسیتان، اثر مثبت عمیقی داشته باشد.
۶. خنده مردم را به هم نزدیک و روابط بین آنها را تقویت میکند
دلیل استفادهی برنامههای شوی تلویزیونی از سوژههای خندهدار، مسریبودن خنده است. شما در کنار دیگران احتمالا بیشتر میخندید، تازمانیکه تنها هستید و هرچه خندهی بیشتری وارد زندگیتان شود، شما و اطرافیانتان شادتر خواهید بود.
شریکشدن در یک موقعیت طنز و بامزه، نیمی از لذت را فراهم میکند. در حقیقت، بیشتر خندهها ناشی از شنیدن جوک نیست، بلکه وقت گذراندن کنار دوستان و خانواده، موجب خنده و شادی میشود و این جنبهی اجتماعی است که نقش مهمی در اثربخشی بیشتر خنده ایفا میکند. البته نمیتوانید از خندیدن در کنار دیگران لذت ببرید، مگر اینکه واقعا وقت گذاشته و با آنها در تعامل باشید. وقتی شما با خاموشکردن تلفن همراه و تماس چهره به چهره، برای دیگری وقت میگذارید، درواقع وارد فرایند بازسازی تعادل سیستم عصبی میشوید. این کار تمام واکنشهای اضطرابآور تدافعی، مانند جنگ یا فرار را در شما خاموش میکند. بههمیندلیل شما و طرف گفتگویتان، هر دو احساس شادی بیشتر، مثبتتر و آرامتری خواهید داشت. حتی اگر نتوانید خود موقعیت اضطرابآور را از میان بردارید.
خنده چگونه روابط را تقویت میکند؟
درکنار هم خندیدن و آثار مثبت خنده درمانی، یکی از مؤثرترین ابزارهایی است که روابط را تازه و هیجانانگیز نگه میدارد. به اشتراک گذاشتن احساسات باعث ایجاد پیوندهای قوی و طولانی مدت میشود، اما در خندیدن سهیمشدن، لذت، سرزندگی و انعطافپذیری نیز به این روابط اضافه میکند. بیان موضوعی طنزآمیز، روشی قوی و مؤثر در درمان رنجشها، ناسازگاریها و صدمات روحی است. همچنین خنده میتواند افراد را در روزهای سخت، کنار هم نگه دارد.
طنز و ارتباطی سرشار از شوخ طبعی و سرزندگی، به وسیلهی تحریک احساسات مثبت، روابط بین افراد را تقویت میکند و موجب ارتباط عاطفی بین آنها میشود. وقتی با همدیگر به موضوعی جالب میخندیم، پیوند مثبتی بینمان ایجاد میشود. این پیوند همچون سپری قوی در برابر اضطراب، اختلافنظر و ناامیدی عمل میکند. استفاده از طنز و خنده در روابط به شما اجازه میدهد:
- خودجوشتر شوید. طنز باعث میشود مشکلاتتان را فراموش کنید و از دردسر دور بمانید؛
- از حالت تدافعی خارج شوید. خنده باعث میشود آزردگیها، قضاوتها، انتقادها و تردیدها را فراموش کنید؛
- احساسات واقعیتان را کنترل کنید. عمیقترین احساساتتان، نمایان خواهند شد.
۷. استفاده از طنز برای کنارگذاشتن اختلافات و تنش میان روابط
خنده و استفاده از خنده درمانی، ابزاری قوی برای کنترل کشمکش و همچنین کاهش تنش در مواقعی است که احساسات تندی مانند خشم وجود دارد. شما میتوانید با استفاده از طنز، همسر، دوست یا همکارتان را با خود موافق کنید و از اضطراب افراد کاسته و به گونهای عمل کنید که روابطتان استوارتر شود و از قطعشدن ارتباطتان با آنها جلوگیری کنید.
چگونه خنده بیشتری وارد زندگیمان کنیم
خنده از زمان تولد با شماست و بخش طبیعی زندگی است که ذاتی و در نهاد انسان قرار داده شده است. نوزادان در هفتههای اول زندگیشان لبخند میزنند و چند ماه بعد، با صدای بلند میخندند. حتی اگر در خانهای بزرگ شده باشید که صدای خنده در آن شنیده نمیشود، بعدها زمانی در زندگیتان پیش میآید که یاد میگیرید، بخندید. سعی کنید زمانی را به جوک گفتن و خندیدن بگذرانید. وقتی این کار را مرتب انجام دهید، به یکی از عادتهای زندگیتان تبدیل میشود. تا جاییکه خنده و شوخی وارد تاروپود زندگیتان میشود و در تمام مسائل روزمرهتان، موضوعی خندهدار پیدا میکنید.
برای این کار میتوانید پیشنهادهای زیر را بهکار ببرید:
- لبخند بزنید. لبخندزدن، مقدمهی خندیدن است و درست مانند خندیدن، مسری است. وقتی به کسی یا چیزی حتی با اندکی رضایت و خشنودی نگاه میکنید، لبخند میزنید. بهجای اینکه دائم سرتان توی گوشی همراهتان باشد، به اطرافیان خود لبخند بزنید. این افراد میتوانند رهگذرانی باشند که از کنارتان عبور میکنند یا کسانی که چای صبحانهتان را از آنها میخرید یا صرفا همکارانتان باشند که در آسانسور، آنها را میبینید.
- قدر داشتههایتان را بدانید. فهرستی از داشتههایتان تهیه کنید. این کار ساده باعث میشود به موضوعات خوب زندگیتان فکر کنید و از افکار منفی که مانعی برای طنز و خنده هستند، فاصله بگیرید. وقتی غمگین هستید، برای دستیابی به طنز و خنده، مجبور میشوید تلاش بیشتری بهکار گیرید.
- با شنیدن صدای خنده، به طرف آن بروید. گاهیاوقات شوخی و خنده، خصوصی است. مانند زمانیکه یک گروه کوچک به شوخی و گفتن جوک بین خودشان میپردازند. اما همیشه اینگونه نیست. بیشتر مواقع، افراد دوست دارند موضوعات جالب و خندهدار را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. زیرا با این روش، میتوانند بارها به آن موضوعات بخندند. بنابراین وقتی صدای خنده و شادی میشنوید، بخواهید که موضوع خندهدار را برای شما هم تعریف کنند.
- زمانی را با افراد شوخ طبع بگذرانید. افراد شوخ طبع، کسانی هستند که خیلی راحت به هر موضوعی- مانند موضوعات مهمل زندگی یا حتی خودشان- میخندند. آنها معمولا در تمام حوادث روزمره، نکتهای طنزآمیز پیدا میکنند. دیدگاههای شیطنتبار و خندههایشان، مسری است. حتی اگر فکر میکنید زندهدل و بانشاط و شوخ طبع هستید، باز هم با افرادی که از خندیدن لذت میبرند و دیگران را به خنده وامیدارند، مراوده داشته باشید.
- در مکالمههایتان از جوک و شوخی نیز استفاده کنید. از اطرافیانتان بپرسید که جالب و بانمکترین موضوعی که در روز یا هفته یا بهطور کل در زندگیشان رخ داده است، چیست.
خنده شبیهسازیشده
اگر فکر میکنید واقعا هیچ موضوع «جالب و بامزهای» نمیتوانید پیدا کنید، باید گفت که باور کنید یا نه، میشود بدون وجود هیچ موضوع خندهداری خندید. حتی این خنده شبیهسازی شده درست مانند یک خنده واقعی مفید است. این کار حتی بامزهتر و خلاقانهتر است. محققان بنابر تحقیقی در دانشگاه ایالتی جورجیا دریافتند که ترکیب خندههای شبیهسازی شده در برنامههای ورزشی، سلامت ذهن بزرگسالان مسنتر و همچنین تحمل آنها در برابر ورزش هوازی را بهبود میبخشد. علاوهبر این، شنیدن خندهی دیگران، حتی اگر دلیلی برای آن وجود نداشته باشد، میتواند موجب خندههای واقعی شود.
برای واردکردن خندههای شبیهسازی شده به زندگی خود، در کلاسهای خندهدرمانی یا یوگای خنده شرکت کنید یا اینکه بهتدریج سعی کنید به جوکهای دیگران، حتی اگر به نظرتان بیمزه آمد، بخندید. این کار باعث میشود که شما و طرف مقابلتان، احساس خوبی پیدا کنید و به یکدیگر نزدیکتر شوید و البته کسی چه میداند، شاید این کار، خودبهخود، موجب خلق خندههای واقعی شد.
روش ایجاد فرصتهای خندیدن
- تماشای فیلم کمدی، برنامهی تلویزیونی یا ویدئوهای خندهدار یوتیوب؛
- شرکت در برنامههای کمدی بههمراه دوستان یا همکاران؛
- خواندن مطالب بامزه؛
- مراوده با افراد شوخ طبع؛
- جوک یا داستانهای بامزه تعریف کردن؛
- خرید کتابهای طنز؛
- چیدن برنامهی بازی در شبها بههمراه دوستان؛
- بازی با حیوان خانگی؛
- شرکت در کلاسهای یوگای خنده؛
- انجام بازیهای خندهدار به همراه کودکان؛
- انجامدادن کاری مضحک؛
- انجامدادن کارهای مفرح (مانند بولینگ، گلف مینیاتوری در فضایی کوچک و کارائوکه). کارائوکه، ابزاری سرگرمکنندهاست برای دوستداران آوازخوانی که ازطریق یک صفحهی نمایش و یک میکروفون این امکان را برای افراد مبتدی فراهم میکند تا در حین پخش موسیقی بیکلام آوازهای مشهور، اشعار آنها را بر صفحهی نمایش ببینند و با میکروفن به ضبط صدای خود بپردازند.
راهنمایی برای شوخ طبعی
اولین و اصلیترین مادهی شوخ طبعی، زیاد جدی نبودن و خندیدن به خطاها و نقاط ضعف خود است. اگرچه دوست داریم طور دیگری باور کنیم، اما مسلما همهی ما، گاهی اوقات اشتباههای احمقانهای میکنیم. بهجای اینکه از کار خود خجالت بکشید یا در حالت تدافعی قرار بگیرید، بهتر است عیوب خود را بپذیرید. البته برخی از حوادث زندگی بهراستی غمانگیز هستند و جایی برای خنده باقی نمیگذارند، اما بیشتر رویدادها اینگونه نیستند و فرد را در دریای غم یا برعکس ذوق و شوق، غرق نمیکنند. بیشتر رخدادهای زندگی روزمره معمولا در منطقهی خاکستری قرار دارند و به شما اجازه میدهند که به آنها بخندید یا نسبت به آنها بیتفاوت باشید. بنابراین در اینگونه مواقع سعی کنید، بخندید.
هریک از روشهای زیر میتواند حس شوخ طبعی را در شما تقویت کند:
- به خودتان بخندید. لحظات خجالتآورتان با دیگران در میان بگذارید. این کار بهترین روش برای این است که زندگی را خیلی جدی نگیرید.
- به برخی از موقعیتها بخندید. به جای اینکه برای یک موقعیت بد ماتم بگیرید، سعی کنید، آن را به شوخی بگذرانید و اینگونه به خودتان، طنز و پوچی زندگی را یادآور شوید. وقتی موضوعی منفی رخ میدهد، سعی کنید به طریقی آن ماجرا را به موضوعی مضحک تبدیل کنید که باعث خنده دیگران شود.
- اطراف خود را از موضوعات شادیبخش پر کنید. یک اسباببازی روی میز کار یا در خودرویتان بگذارید. یک پوستر خندهدار در اتاق کارتان قرار دهید. تصاویر طنز برای صفحه کامپیوترتان انتخاب کنید. عکسهایی از خود و دوستانتان که در حال انجام کارهای بامزه هستید، قاب کنید و در دسترس قرار دهید.
- موضوعات خندهدار گذشته را یادآوری کنید. اگر موضوعی سرگرمکننده رخ داد یا داستان بامزه و جوکی که واقعا از آنها لذت بردید، شنیدید، آنها را یادداشت کنید یا برای فرد دیگری تعریف کنید تا برای همیشه در ذهنتان باقی بماند.
- به مسائل منفی فکر نکنید. از افراد منفینگر دوری کنید و به اخبار، برنامهها یا گفتگوهایی که شما را ناراحت و غمگین میکنند، توجهی نکنید. بسیاری از مسائل زندگی- به ویژه رفتار افراد دیگر- ورای کنترل شما هستند. اگرچه در برابر دنیا حس مسئولیت پذیری، ویژگی پسندیدهای است، این اخلاق در درازمدت غیرواقعی و آسیبرسان است.
- کودک درون خود را پیدا کنید. به کودکان توجه کنید و برخی از رفتارهای آنها را تقلید کنید. رویهمرفته، کودکان در بازیکردن، زندگی را جدینگرفتن و خندیدن به موضوعات معمولی روز ماهر هستند.
- اضطراب را مهار کنید. اضطراب میتواند مانعی بزرگ برای شوخ طبعی و خندیدن محسوب شود، بنابراین اضطراب خود را مهار کنید. یک روش عالی برای رهایی از اضطراب در لحظه، فکرکردن به خاطرات مورد علاقهای است که لبخند به لبهایتان میآورد. برای مثال کاری که کودکتان انجام داد یا حرف بامزهای که دوستتان به شما گفت.
- هیچ روزی را بدون خنده نگذرانید. به خندیدن مانند ورزش کردن یا صبحانهخوردن نگاه کنید و تلاشی آگاهانه برای یافتن یک موضوع خندهدار در روز انجام دهید. هر روز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه وقت بگذارید و کاری که سرگرمتان میکند، انجام دهید. هر روزی که بتوانید بیشتر بخندید، موضوع برای خندیدن راحتتر پیدا میکنید.
از طنز و شوخی برای غلبه به مشکلات استفاده کنید و شرایط زندگیتان را بهبود بخشید
توانایی خندیدن، بازیکردن و با دیگران اوقات خوشی را گذراندن، نه تنها زندگی را لذتبخش میکند، بلکه به شما کمک میکند که مشکلاتتان را حل کنید، با دیگران در ارتباط باشید و خلاقتر شوید. افرادی که شوخی و بازی را وارد زندگی روزمرهشان میکنند، زندگیشان باطراوت شده و روابط خوبی با دیگران برقرار میکنند.
زندگی چالشهایی در مسیر راهتان قرار میدهد که یا شما را شکست میدهد یا تبدیل به بازیچههایی برای قوهی تخیلتان میشود. وقتی شما به «مشکل تبدیل میشوید» و خودتان را بسیار جدی میگیرید، تصور خروج از این جعبهای که خود را در آن حبس کردهاید، سخت است. اما وقتی با آن مشکل بازی کنید، میتوانید آن را به فرصتی برای یادگیری خلاقانه تبدیل کنید.
کودکان بهطور طبیعی با مشکلات بازی میکنند. آنها وقتی در مورد موضوعی گیج شده یا ترسیدهاند، مشکلشان را به نوعی بازی تبدیل میکنند و این کار باعث میشود که حس کنند روی آن موضوع کنترل دارند. تعامل با دیگران با روشهای پر از سرزندگی به شما کمک میکند که این توانایی خلاقانه را در خود حفظ کنید.
در ادامه دو نمونه از افرادی آورده شده که با مشکلات روزمرهی خود به شکل شوخی و بازی برخورد میکنند:
- «ری» (Roy)، تاجری تقریبا بازنشسته، از اینکه توانسته بود سرانجام زمانی برای بازی گلف به دست آورد، هیجانزده بود. گلف، بازی مورد علاقهی او بود. اما هرچه بیشتر بازی میکرد، کمتر لذت میبرد. اگرچه مهارت او در بازی بهطور چشمگیری پیشرفت کرده بود، او از هر اشتباه خود عصبانی میشد. «ری»، عاقلانه تشخیص داد که رفقای گلفباز او موجب چنین طرز فکری در او شده بودند. بنابراین او دست از بازی گلف به همراه دوستانی که بازی را بسیاری جدی میگرفتند، برداشت و در عوض با افرادی همراه شد که بهجای امتیاز به جنبهی تفریح بازی فکر میکردند. با این کار او کمتر از قبل، خودش را به باد انتقاد میگرفت. اکنون گلفبازی، همانقدر که «ری» میخواست، لذتبخش شده بود. درضمن او بدون اینکه بیش از حد تلاش کند، امتیازهای بیشتری در این بازی به دست آورد.
- «جین» در خانه کار میکرد و کارش طراحی کارتهای تبریک بود. او همیشه از این حرفه لذت میبرد. اما احساس روزمرگی میکرد. دو دختر کوچک که عاشق طراحی و نقاشی بودند، در همسایگی او زندگی میکردند. سرانجام «جین»، دخترها را به محل کار خود دعوت کرد و از آنها خواست در کنار هم بازی و نقاشی کنند. در ابتدا او فقط کار دختربچهها را نگاه میکرد و بعد به بازی آنها پیوست. خندیدن، رنگآمیزی و نقش بازیکردن با دختربچهها، زندگی جین را تغییر داد. این کار نه تنها او را از تنهایی و زندگی کسالتبارش درآورد، بلکه قوهی تخیل او را فعال کرد و توانست به کار هنریاش رونق ببخشد و آن را شکوفا کند. بهتر از همه شوخ طبعی او بازسازی شد و روابط بین او و شوهرش را هم محکمتر کرد.
در افسردگی غم به لایههای عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و رفتار شما بهوجود میآورد. اگر احساس افسردگی دارید، حتما با کمک یک روانشناس متخصص مشکل را ریشهیابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ارتباط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.
خیلی ممنون .عالی بود.سلامت باشین