آشنایی با جین آستین و آثار او

احتمالا وقتی در مورد جین آستین سرچ می‌کنید، به اطلاعات یکسانی می‌رسید. اطلاعاتی که در همه صفحات وب، تکرار شده‌اند. اما واقعا علت محبوبیت جین آستین و حضور بی‌وفقه او طی دو قرن اخیر، در بازار نشر چیست؟ با این پرونده همراه باشید تا با زیروبم زندگی و آثار جین آستین آشنا شوید.

همه بیوگرافی‌هایی که از افراد مشهور می‌خوانیم، با سال و محل تولد آنها شروع می‌شود. پس بیایید ما هم از اینجا شروع کنیم. از ۱۶ دسامبر سال ۱۷۷۵ میلادی. شهر استیونس در همپشایر انگلستان. خانواده آستین، شاهد به دنیا آمدن هفتمین فرزندشان بودند. جین کوچولو، همان نوزادی بود که قرار بود وجودش، آینده خاندان آستین را تحت تاثیر نام خود قرار دهد.

از زندگی در کنار پدری کشیش تا سنت‌شکنی

پدر جین، کشیش ناحیه زندگی آنها بود. به لطف شغل پدرش، جین برخلاف خواهران برونته، زندگی نسبتا آرامی داشت. او هرگز پایش را بیرون از لندن نگذاشت و چندان اهل سفر نبود. اما زندگی جین پس از مرگ پدر، دچار تحول کمی شد و خانواده آنها، ناچار به مهاجرت از شهرشان شدند.

احتمالا در آن روزهای جامعه انگلستان، کمتر کسی خیال می‌کرد دختری که پدرش کشیش است، بتواند روزی تبدیل به نویسنده‌ای بزرگ شود. حتما با خودتان فکر می‌کنید چرا؟ اگر نمی‌دانید، باید به روزهای قرن هجدهم انگلستان سفر کنیم. روزهایی که زنان، به‌غیر از ازدواج و رفتن به مهمانی‌های پرزرق‌وبرق، نقش دیگری در جامعه نداشتند.

آن روزها، کمتر کسی می‌توانست تصور کند که زنان، مانند مردان، بنویسند و کتاب‌هایشان فروش رود. اما جین، یکی از آن‌هایی بود که این تابو را شکست. زمانی از قدرت تابوشکنی جین باخبر می‌شوید که بدانید کتاب او، تا مدت‌ها با نام مستعار به چاپ می‌رسید تا کسی نفهمید دختری از خانواده آستین، نویسنده است.

ویژگی‌ نوشته‌های جین آستین

اگر با آثار ادبیات انگلیسی آشنا باشید، حتما می‌دانید که قرن هجدهم انگلستان، دوره رونق سبک رمانتیسم بوده‌ است. نوشته‌های پرسوزوگذاز، عشق‌های آتشین که عمدتا در سطوح اشرافی به‌تصویر کشیده می شدند و توصیف‌های طولانی، از ویژگی‌های آثار دوره رمانتیک هستند.

اما جین، در این مورد هم سنت‌شکن بود. آثار او، چندان با ویژگی‌های ادبیات رمانتیک جور درنمی‌آیند. محور آثار جین آستین، عشق و زندگی در طبقات متوسط جامعه است. او معمولا عشقی نه‌چندان آتشین را به تصویر می‌کشد؛ عشقی که تفاوت‌های اساسی با عشق در داستان‌های رمانتیک دارد. از طرفی، ویژگی مهمی که آثار جین آستین را از آثار هم‌دوره خود جدا می‌کند، طنز کلام اوست.

جین علاقه زیادی به خلق طنز کلامی و گاه طنز موقعیت در داستان‌هایش دارد. این ویژگی قلم او، سنت‌شکنی دیگری بود. این تمایز تا حدی است که اگر با آشنایی قبلی از آثار ادبی قرن هجدهم انگلستان کتاب‌های جین آستین را بخوانید، به‌‌سختی باور خواهید کرد که این داستان‌ها در آن زمان نوشته شده‌اند.

موضوع اصلی داستان‌های جین، عشق و مسائل زنان در زندگی است. شاید در نگاه اول، کتاب‌های او کمی زنانه به‌نظر برسند، اما وقتی عمیق‌تر خوانده می‌شوند، شبیه به رساله‌ای با موضوع زندگی اجتماعی زنان در آن دوره است.

جین برخلاف داستان‌های کتابش، ازدواج نکرد و تا اخر عمرش مجرد ماند. بدشانسی دیگر جین در زندگی این بود که او هرگز نتوانست به شهرتی که لایق آن است، دست پیداکند. البته او در طول زندگی‌اش، به اندازه‌ای مشهور و شناخته‌شده بود، اما شهرتی که بعد از مرگش پیدا کرد، قابل مقایسه با زمان زندگی‌اش نیست.

چرا کتاب‌های جین آستین را بخوانیم؟

رمان‌های جین آستین جذاب و پرکشش هستند. داستان‌هایی او، حتی با گذشت بیش از دویست سال، همچنان امروزی به نظر می‌رسند. شاید علت مهم کهنه نشدن داستان‌های جین آستین، موضوع آن‌ها و توجهش به روابط انسانی است. از طرفی، هوش بالای جین در ایجاد طنز در موقعیت‌ها و کلام، به جذاب‌تر کردن آن افزوده‌است.

با خواندن رمان‌های جین آستین، رابطه عمیقی با شخصیت‌ها برقرار می‌کنید که کم‌نظیر است. داستان‌های جین آستین و شخصیت‌های آن در عین سادگی، عمیق و تاثیرگذار هستند. کافی‌ست یکی از کتاب‌های این نویسنده را بخوانید تا متوجه منظورم شوید. جین، از آن دست نویسنده‌هایی است که به معنای واقعی کلمه چند قدم از سایر نویسندگان هم‌رده و هم‌دوره خود، جلوتر بوده است.

آثار جین آستین

جین آستین آثار زیادی از خود به جا گذاشته‌ است. بسیاری از آن‌ها، به خاطر مرگ زودهنگام جین، هرگز به پایان نرسیدند و چاپ نشدند. اما همان تعدادی که از او به چاپ رسیدند، قابل توجه و جذاب هستند. در ادامه، به معروف‌ترینِ این آثار اشاره خواهم کرد.

غرور و تعصب

داستان غرور و تعصب، داستان یک خانواده از طبقه متوسط است. ماجراهای این خانواده که 5 دختر دارد، موضوع اصلی داستان است. مادر خانواده، دغدغه‌ای غیر از پیدا کردن شوهر مناسب و پولدار برای دخترانش ندارد و همین دغدغه باعث شرکت آنها در مهمانی‌های مختلف شده‌ است. ماجرای اصلی داستان از یکی از همین مهمانی‌ها شکل می‌گیرد.

یکی از همان مهمانی‌های معروف، باعث آشنایی و علاقه دختر بزرگ و زیبای خانواده، با آقای بینگلی به‌عنوان مردی جذاب و مرفه می‌شود. اما موضوع همین‌جا تمام نمی‌شود. ماجرای دیگری در کنار عشق الیزابت و آقای بینگلی شکل می‌گیرد که بخش جذاب‌تر این کتاب است.

دارسی مرد جذاب و مغرور عاشق الیزابت، روای داستان می‌شود. او با زیر پا گذاشتن غرور خود سعی می‌کند تا عشق خود را نسبت به الیزابت ابراز کند. اما الیزابت، مغرورتر از آقای دارسی است و با سوء تعبیری که از رفتارهای او داشته‌ است، به همین سادگی‌ها عشق او را قبول نمی‌کند.

سنت‌ها و رسوم اجتماعی مردم انگلستان در آن دوره و باورهای عامیانه، در این داستان به‌خوبی به‌تصویر کشیده‌ شده‌اند. عشق پرکشش و ماجرای جذاب آن هم بر زیبایی‌های این کتاب معروف جین آستین اضافه کرده‌ است.

عقل و احساس

رمان عقل و احساس سرگذشت خواندنی دو خواهر، یکی احساساتی و پرهیجان و دیگری عاقل و درونگرا است. شخصیت‌های اصلی داستان ماریان و الینور هستند. الینور همیشه احساس مسئولیت نسبت به خانواده و دوستانش دارد، رفاه و منافع اطرافیان را بر منافع خودش ترجیح می‌دهد و احساسات پرشور خود را آنچنان سرکوب می‌کند که دیگران فکر می‌کنند وجود او لبریز از بی‌تفاوتی و سردی است. اما واقعیت چیز دیگری است. ماریان، پر از احساس و عاطفه است.

پدر آن‌ها مرد ثروتمندی است که در آستانه مرگ تمام ثروت و املاکش را به پسر بزرگش جان می‌بخشد و از او قول می‌گیرد که حامی سه خواهر و مادرشان باشد. ولی بعد از مرگ پدر، جان تحت تاثیر افکار همسرش فانی، عهدی را که با پدر بسته فراموش می‌کند و آن‌ها را وادار به ترک محل زندگی‌شان می‌کند.

اما ادوارد، برادر فانی با قلبی مهربان به دیدن خواهرش می‌آید. رفتار آنچنان دلچسب بود که الینور، یک دل نه صد دل عاشقش می شود. و ترک پارک ساکس، محل زندگی پدری آنها، میان او و اودوارد، جدایی می‌اندازد.

داستان ماریان هم دست کمی از داستان الینور ندارد. اوهم عاشق مردی شده‌است و از معشوقش دور می‌افتد و عشق این دوخواهر، دو سرنوشت متفاوت پیدا می‌کند. برای خواندن سرنوشت این دوخواهر و فهمیدن تفاوت بین عقل و احساس، این کتاب را از دست ندهید.

منسفیلد پارک

رمان منسفیلد پارک سرگذشت پر‌فراز و نشیب دختری حساس و خوش‌قلب به نام فانی است. فانی بعد از مرگ مادر و به علت فقر، مجبور می‌شود تا برای اقامت به خانه عمویش برود. عموی فانس، سرتامس برترام، چهار فرزند با نام‌های تام، ادموند، مارى و جولى دارد. چرا اسم فرزندان تامس را نوشتم؟ چون ادموند، پپسرعموی عاشق پیشه فانی، به زودی عاشق این دختر می‌شود و ماجرای اصلی شکل می‌گیرد.

اما صبر کنید. قرار نیست همه‌چیز به خوبی و خوشی پیش برود. عموی فانی، که وارد دوره‌ای از فشار اقتصادی شده، مجبور به سفر به هند می‌شود. این سفر، وضعیت تمام خانواده را دچار دگرگونی‌های عمیق می‌کند.

اتفاقاتی که در غیاب عموی فانی می‌افتد، عشق او و ادوارد را هم دچار تغییر می‌کند. برای خواندن اتفاقات ناگوار و عجیبی که برای فانی می‌افتد، حتما کتاب منسفیلد پارک را بخوانید.

اما

اما، یکی از کتابهای ویکتوریایی جین است. این رمان، تفاوت‌های قابل توجهی با پس‌زمینه سایر کتاب‌های او دارد. اما، شخصیت اصلی این داستان، برخلاف سایر شخصیت‌های کتاب‌های آستین که افراد فقیر و با مشکلات زیاد هستند، دوشیزه‌ای زیبا، ثروتمند و باهوش است و در تمام زندگی در رفاه بوده است. او برخلاف شخصیت‌های اصلی سایر کتابهای جین، لوس و دچار خودشیفتگی است و رگه‌هایی از خودخواهی دارد.

داستان اما، داستان زنان و احساسات آنها در عصر ویکتوریاست. این کتاب با وجود آنکه در دوره ویکتوریا نوشته شده‌است، تاریخ مصرف ندارد. چرا که با عمیق‌ترین عواطف انسانی سروکار دارد. این کتاب، از آن دسته کتاب‌هایی است که بعد از خواندنش، هرچند وقت یک‌بار به آن سر می‌زنید و بخش‌های آن را مرور خواهید کرد.

اغوا

اغوا یا ترغیب، داستان دختری است که در محدودیت‌ها و مشکلات مختلفی زندگی می‌کند. ان الیوت، شخصیت اصلی این داستان، دختری صبور و محجوب است. او که سابقه رابطه‌ای ناموفق و شکست‌خورده دارد، با خودش عهد بسته‌ است که دیگر هرگز وارد رابطه‌ای جدید و عاشقانه نشود.

اما چه چیزی می‌تواند دختری با شخصیت او را به عشق و رابطه عاشقانه ترغیب کند؟

نورثنگر ابی

کاترین مورلند، قهرمان داستان نورثنگر ابی است. او در خانواده‌ای مرفه و پرجمعیت زندگی می‌کند. علاقه او به داستان و روایت‌های عاشقانه، یکی از ویژگی‌های مهم او است. کاترین دختری زیبا و بالنده است که هرچه از رشدش میگذرد، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

او که عاشق سفر و زندگی‌های شلوغ است، به شهر سفر می‌کند تا زندگی جدیدی را تجربه کند. اما چیزی نمی‌گذرد که دختر ساده‌دل داستان ما، می‌فهمد که دنیا، تفاوت‌های زیادی با دنیای داستان‌ها و کتاب‌هایش دارد.

رمان‌های جین آستین، جدا از زمان، مکان و بافت فرهنگی‌شان، با احساسات و درونیات انسان سر و کار دارند. خواندن این کتاب‌ها می‌توانند برای ساعت‌هایی، شما را از دغدغه‌‌‌ها و روزمرگی‌هایتان جدا کنند و به دنیای جذاب انسان‌های قرن هجدهم ببرند. مسائل زنان، عشق و احساسات، خانواده و روابط انسان‌ها، محوری‌ترین موضوعات مطرح شده در این کتابها هستند. بی‌دلیل نیست که هنوز هم، پس از دو قرن، همچنان کتاب‌های جین آستین، خواننده خاص خودشان را دارند و در صدر کتابهای پرفروش دنیا قرار دارند.