مطالعه زندگینامه زنان موفق؛ ۹ کتاب الهام‌بخش از زندگی زنان موفق دنیا

فرقی ندارد کجای دنیا زندگی می‌کنید؛ وقتی در جایگاه زن برای رشد شخصی و جایگاه اجتماعی مدنظرتان اقدام می‌کنید، محدودیت‌ها از زمین و زمان سر درمی‌آورد تا مانعتان شود. البته که شکل و جنس محدودیت‌ها در فرهنگ‌ها و کشور‌های مختلف باهم فرق دارند اما اصل قضیه یک چیز است که به مسئله جنسیت زنان مربوط می‌شود. در ادامه، زندگینامه‌ها‌‌یی را معرفی می‌کنیم که قهرمان اول آنها یک زن است؛ زنانی که سرگذشتشان الهام‌بخش و آموزنده است. در این مقاله، سعی کرده‌ایم معروف‌ترین و پرفروش‌ترین کتاب‌ها در حوزه زندگینامه زنان موفق را معرفی کنیم.

۱. شدن

«شدن» سرگذشت میشل اوباماست، همسر رئیس‌جمهور سابق آمریکا، باراک اوباما. او سرگذشتش را از کودکی تا پایان دوره بانوی اول کشور بودنش شرح می‌دهد. توضیحات با زبانی ساده و جزئیات زیاد است. میشل اوباما متولد ۱۹۶۴ در شیکاگو در خانواده‌ای ۴نفره است. در این کتاب، هم‌زمان با مطالعه زندگینامه میشل، برشی از تاریخ آمریکا و به‌ویژه وضعیت سیاه‌پوستان در این کشور از سال ۱۹۶۴ تا ۲۰۱۶ را مطالعه می‌کنیم.

تلاش‌های میشل در مراحل مختلف زندگی‌اش و نحوه رویارویی‌اش با محدودیت‌هایی که از لحاظ نژادی و جنسیتی با آنها مواجه می‌شود الهام‌بخش و خواندنی است. از جمله نکاتی که مطالعه کتاب شدن را جذاب‌تر می‌کند ترجمه روان و درجه‌یک خانم حبیبی است. به‌گونه‌ای که تصور می‌کند میشل اوباما روبه‌روی شما در حال تعریف‌کردن خاطراتش به زبان فارسی است.

«شکست» احساسی است که مدت‌ها پیش از شکست واقعی به سراغ آدم می‌آید. «آسیب‌پذیری» همراهِ همیشگی بی اعتمادبه‌نفسی است و معمولا با احساس ترس افزایش می‌یابد.

۲. فریدا

فریدا کالو، نقاش مکزیکی را از پرتره‌های معروفش می‌شناسند. خود او سوژه اصلی این پرتره‌هاست که به سبک سوررئال کشیده است. زمانی که ۱۸ سال داشت، در تصادف به‌شدت آسیب دید و مسیر زندگی‌اش برای همیشه عوض شد. بعد از آن تصادف، دردهای جسمی و روحی بخش جدایی‌ناپذیر زندگی او شدند.

فریدا که عاشق نقاشی بود بعدها تمام دردهایش را روی بوم آورد و رنج‌هایش را به هنری ناب تبدیل کرد. کتاب فریدا سرگذشت فریدا کالو از کودکی تا زمان مرگش است. دوستداران فریدا و کسانی که هنر او را می‌پسندند در این کتاب بیشتر با شخصیت، فعالیت‌ها و ارتباطات او آشنا می‌شوند.

حالا می‌بینی که همیشه کمی رنج‌کشیدن به درد هدفی می‌خورد.

۳. تحصیلکرده

دور از انتظار نیست اگر تاکنون نام تارا وستور به گوشتان نخورده باشد. او تا قبل از نوشتن زندگینامه‌اش شخصیتی شناخته‌شده نبود. آنچه اکنون نام او را بر سر زبان‌ها انداخته است سرگذشت عجیب و سخت و البته جالب اوست.

تارا در ایالت آیداهو در خانواده‌ای پرجمعیت و البته مذهبی به دنیا آمد. خانواده او از مذهب مورمون هستند. تا اینجای زندگینامه‌اش همه‌چیز عادی به نظر می‌رسد. منتها باید گفت آنچه رنج‌ها و البته محدودیت‌های زندگی تارا را رقم می‌زند بیماری پدرش است. پدر او علاوه بر اینکه فرد مذهبی تندرویی است، به پارانویا هم مبتلاست. در کتاب تحصیلکرده، ماجراهایی از خانواده وستور می‌خوانیم که باورکردنی نیستند؛ مثلا بچه‌های خانواده شناسنامه ندارند، به مدرسه نمی‌روند و کل خانواده از خدمات دولتی استفاده نمی‌کنند. همه اینها ناشی از ناآگاهی اعضای خانواده از وجود این بیماری و تأثیراتش است.

زندگینامه تارا وستور و تلاش‌های او برای ادامه تحصیل و رهایی از وضعیتی که در آن قرار دارد هم آگاهی‌بخش است و هم بسیار الهام‌بخش.

تا آن زمان دیگران زندگی‌ام را برای من روایت کرده بودند. صدای آنها قوی و سرشار از یقین بود. هرگز به این فکر نکرده بودم که صدای من نیز باید مانند صدای آنها قوی باشد.

۴. انتخاب‌های سخت

سیاست از جمله حوزه‌هایی است که ورود زنان به آن با دشواری‌های زیادی همراه است. این دشواری ناشی از تفکرات محدودکننده‌ای است که سیاست را کاری مردانه به حساب می‌آورد، که البته این نگاهی جنسیت‌زده است و درست نیست.

هیلاری کلینتون همسر بیل کلینتون (رئیس‌جمهور سابق آمریکا) است. با وجود اینکه شرایط خانواده حضور او در این حوزه را راحت‌تر می‌کرد، چالش‌های زیادی هنوز در این مسیر وجود داشت. کتاب انتخاب‌های سخت، که به‌قلم خود خانم کلینتون است، ما را از نزدیک با زندگی شخصی و کاری یک دیپلمات زن آشنا می‌کند. شرح سفرها، تجربه‌های سخت و لحظه‌های مهم و حساس تصمیم‌گیری و همچنین نحوه مدیریت زندگی خانوادگی در کنار شغلش عمده موضوعاتی‌اند که خانم کلینتون به آن پرداخته است.

اگر آشنایی با دیدگاه و سبک زندگی یک دیپلمات زن برایتان جالب است، این کتاب گزینه مناسبی برای سلیقه شماست.

یکی از محاسن شکست این بود که دریافتم دیگر به نظر منتقدانم درباره خودم اهمیت ندهم.

۵. منم ملاله

ملاله یوسف زی برنده جایزه صلح نوبل در سال ۲۰۱۴ و دختر معلمی پاکستانی است. آنچه ملاله را در نوجوانی به دنیا می‌شناساند و جایزه صلح را برای او در پی دارد مربوط می‌شود به پافشاری‌های او برای تحصیل در کشوری که تفکرات جاهلانه و ظالمانه طالبان بر آن سایه انداخته است.

او در سال ۲۰۱۲، زمانی که فقط ۱۴ سال داشت، هنگام برگشت از مدرسه از سوی طالبان مورد اصابت گلوله قرار می‌گیرد. خواندن زندگینامه ملاله نوجوان، دختری که با محدودیت‌ها برای ساده‌ترین حقوق انسانی‌اش مبارزه می‌کند، خالی از لطف نیست. این کتاب البته همه‌‌اش مربوط به ملاله نیست، بلکه مروری هم بر تاریخ کشور پاکستان دارد که خود پاسخی بر چرایی وضعیت کنونی آن است. ازاین‌رو، خواندن کتاب من ملاله هستم یک تیر و دو نشان است.

در پاکستان، ما فرهنگ افتخارکردن به کسانی که زنده‌اند نداریم و فقط به مردگان افتخار می‌کنیم.

۶. در فاصله دو نقطه

بانو ایران درودی از نقاشان بزرگ و برجسته کشورمان است. او متولد ۱۳۱۵ در خراسان و در خانواده‌ای بزرگ و ثروتمند است. از کودکی به نقاشی علاقه‌مند بود و در جوانی در راستای پیگیری علاقه‌اش به پاریس رفت و در دانشکده بوزار مشغول به تحصیل شد.

فراگیری هنر در بهترین مراکز آموزشی اروپا، هم‌نشینی و ارتباط با بزرگان هنر و همچنین سال‌ها زندگی خارج از کشور تجربه‌های زیادی برای او رقم زده است. ازاین‌رو، خواندن خودزندگینامه این بانوی هنرمند و موفق ایرانی الهام‌بخش زنان ایرانی است. در این اثر، از کودکی تا سال‌های بزرگ‌سالی ایران درودی و هر آنچه را موجب رشد فرد و زندگی حرفه‌ای بوده می‌خوانیم. از نکات جالب‌توجه اثر وجود تصاویری مربوط به آثار ایران درودی است که به جذابیت کتاب افزوده است.

مطمئن هستم بهترین لحظه لحظۀ بعدی زندگی‌ام خواهد بود.

۷. مادمازل شنل

بی‌شک تاکنون نام برند «کوکو شنل» به گوشتان خورده است. این نام برگرفته از اسم خانم گابریل شنل است، معروف به «کوکو شنل». او معروف‌ترین طراح مد فرانسه در قرن بیستم است.

کتاب مادمازل شنل روایتی از سرگذشت این بانوی موفق و تأثیرگذار است که با ماجراهای جالب و پرفرازونشیب‌ فراوانش چیزی کم از رمانی جذاب و پرکشش ندارد. کودکیِ غم‌انگیز و در ادامه، جوانیِ پرشور و پر از تجربه‌اش در کنار افرادی که به رشد و شکوفایی او کمک می‌کنند در نهایت این بانو را به طراح مد موفقی تبدیل می‌کند.

این کتاب پیشنهادی ویژه برای شماست اگر به دنیای مد و طراحی لباس علاقه‌مندید. منتها حتی اگر از علاقه‌مندان این حوزه نیستید و فقط دنبال کتاب خوب درباره زندگینامه زنان موفق هستید، این کتاب پر از تجربه‌ها، چالش‌های آموزنده و ماجراهای هیجان‌انگیز است که مطالعه‌اش حسابی شما را سر ذوق می‌آورد.

اگر بی بال به دنیا آمدی، مانع رشد بال‌هایت نشو.

۸. هلن کلر، شجاعت در تاریکی

اگر به دنبال کتاب زندگینامه زنان موفق هستید، هلن کلر یکی از زنانی است که باید درباره‌اش بخوانید. هلن کلر نویسنده و فعال سیاسی و اجتماعی و البته فردی ناشنوا و نابینا بود. این عناوین در کنار این محدودیت‌های جسمی شاید غیرممکن به نظر برسد؛ اما هلن کلر، دختری اهل ایالت آلابامای آمریکا، این غیرممکن را به واقعیت تبدیل کرد.

او در کودکی و قبل از ۲سالگی بر اثر بیماری عفونی، بینایی و شنوایی خود را برای همیشه از دست داد. سال‌ها تا دوران نوجوانی او با وجود هوش سرشارش برای تعامل و ارتباط با دیگران مشکل داشت. منتها آشنایی با معلمش زندگی او را برای همیشه تغییر داد. او حتی به دانشگاه رفت و در رشته هنر فارغ‌التحصیل شد.

اینکه چگونه فردی ناشنوا و نابینا می‌تواند تا این حد استعداد‌های نهفته‌اش را شکوفا کند ماجرایی دارد که این کتاب برایمان تعریف می‌کند. زندگی هلن کلر نه‌فقط برای افرادی که محدودیت جسمی دارند، بلکه برای همه افراد الهام‌بخش و پر از انگیزه است.

بزرگ‌ترین مشکلی که باید حل کنم این است که بدون آنکه روحیه‌اش را تباه سازم، او را منضبط و کنترل کنم. تلاش نمی‌کنم تا صرفا با زور بر او پیروز شوم، بلکه از ابتدا روی اطاعت منطقی تأکید می‌کنم.

۹. حقایق ناگفته

«اولین معاون زن رئیس‌جمهور آمریکا» این عنوانی است که نام «کاملا هریس» این روزها یدک می‌کشد. منتها او چگونه به این جایگاه دست یافت؟ او علاوه بر چالش‌های یک زن، چالش‌های رنگین‌پوست‌بودن را هم از سر گذرانده است تا به جایگاهی که امروز دارد برسد.

یک کتاب دیگر از زندگینامه زنان موفق که داستان زندگی هریس از کودکی تا اکنون است و ما در این اثر با وضعیت زندگی خانوادگی او، مسیری که طی کرده، علایق، دیدگاه‌ها و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی‌اش آشنا می‌شویم. این کتاب یکی از بهترین کتاب‌های زندگینامه زنان موفق است. آنچه هریس از سر گذرانده درس‌های زیادی برای زنانی دارد که در زمینه‌ سیاست و مسائل اجتماعی فعالیت می‌کنند.

حتی کسی که به‌اندازه یک کارآموز قدرت دارد هم اگر بخواهد می‌تواند عدالت را اجرا کند.

حرف آخر

در همه کتاب‌هایی که معرفی کردیم ردپای زنی وجود داشت که با وجود محدودیت‌هایش توانسته بود خود واقعی‌اش را پیدا کند و برای بهتر زندگی‌کردن تلاش کند. می‌دانیم که زنان موفق زیادی هستند که زندگینامه‌شان نوشته یا به فارسی ترجمه نشده است. به‌نظر شما، نام کدام کتاب زندگینامه زنان موفق در این فهرست خالی است؟