مدیتیشن روشی برای رسیدن به آرامش و مهار بهتر استرس است که البته مزیت‌های دیگری هم دارد. بااین‌حال، پیداکردن زمان مناسب برای مدیتیشن در میان انبوه روزمرگی‌ها کار آسانی نیست. موضوع این مقاله شناسایی بهترین زمان مدیتیشن و اهمیت اختصاص زمان مناسب به انجام آن است. همچنین در این مقاله روش‌هایی را معرفی می‌کنیم که با به‌کارگیری آنها راحت‌تر می‌توانید مدیتیشن را به عادت روزانه‌تان تبدیل کنید.
مزیت‌های مدیتیشن
خوب است اول بدانیم که اصلا چرا مدیتیشن سودمند است. این سودمندی دلایل بسیاری دارد که رایج‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- کاهش استرس: یکی از دلایلی که خیلی از مردم مدیتیشن می‌کنند کاهش استرس است. بر اساس پژوهش‌ها، مدیتیشن سبب کاهش علائم استرس از جمله ناآرامی، افسردگی و دردهای مزمن می‌شود.
- بهبود کیفیت و کمیت خواب: مدیتیشن برای افزایش آرامش و کاهش هجوم افکار مزاحم در هنگام خواب مفید است. پژوهش‌هایی که در این باره انجام شده‌اند حاکی از آن‌اند که مدیتیشن کیفیت و کمیت خواب را بهبود می‌بخشد.
- افزایش تمرکز و توجه: یکی دیگر از نکات مثبت مدیتیشن ارتباط آن با افزایش تمرکز و توجه است. اگر زیاد حواستان پرت می‌شود یا تمرکزتان کم است، مدیتیشن ظرفیت توجه شما را افزایش می‌دهد و توانایی شما برای تمرکز روی کارهایتان را بیشتر می‌کند.
مدیتیشن خوبی‌های دیگری هم دارد، مثلا فشار خون شما را متعادل می‌کند، عملکرد سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و میزان ترشح هورمون کورتیزول را کاهش می‌دهد. بنابراین اگر در جست‌وجوی راهی برای حفظ سلامت جسم و روان هستید، مدیتیشن را در برنامه روزانه‌تان قرار دهید.
چرا برای مدیتیشن وقت بگذاریم؟
در دنیای امروز که روی دور تند گذاشته شده است، به سرعت درگیر مشغله‌های روزانه می‌شویم و خودمراقبتی را فراموش می‌کنیم. اگر فقط روزی چند دقیقه در یک نقطه آرام بنشینیم و با آرامش نفس بکشیم، حالمان بهتر خواهد شد.
بنابراین اگر خواهان بهبود سلامت روح و تن هستید، زمانی را برای مدیتیشن کنار بگذارید. به‌احتمال زیاد از تأثیر مدیتیشن شگفت‌زده خواهید شد.
زمان مناسب مدیتیشن
آیا زمان انجام مدیتیشن با تأثیر آن روی ذهن، بدن و حال خوب شما ارتباطی دارد؟ برای خیلی‌ها صبح بهترین زمان مدیتیشن است، اما حتی اگر نتوانید صبح‌ها زمانی را به این عمل اختصاص دهید، مدیتیشن در هر زمان دیگری نیز برای جسم و روان شما مفید است. بهترین زمان مدیتیشن چه موقعی است؟ اگرچه بهترین زمان باید متناسب با برنامه‌ریزی شما باشد، مدیتیشن در زمان‌های خاصی مزیت‌های آن را افزایش می‌دهد.
۱. اولِ صبح
وقتی تازه از خواب بیدار شده‌اید و هنوز درگیر مسئولیت‌های خانه و کسب‌وکار نشده‌اید، تمرکز بیشتر و ذهن بازتری دارید که سبب تأثیرگذاری بیشتر مدیتیشن می‌شود.
مدت مدیتیشن به اهداف و برنامه‌های شما بستگی دارد، با وجود این حتی ۵ دقیقه مدیتیشن هم باعث می‌شود روزتان را با نشاط و تندرستی آغاز کنید.
بر اساس پژوهش‌ها، مدیتیشن روزانه در مدتی کوتاه عملکرد حافظه، قدرت توجه و کنترل احساسات را بهبود می‌بخشد.
مدیتیشن در آغاز روز سبب حفظ آرامش و تفکر مثبت در قبال استرس‌هایی می‌شود که در طول روز برای شما پیش می‌آیند.
۲. زمان استراحتِ ناهار
اگر اول صبح نمی‌توانید مدیتیشن کنید، از زمان ناهار استفاده کنید. این کار روش بسیار خوبی برای فاصله‌گرفتن از فضای کار و بازیابی انرژی برای عصر است.
۳. مدیتیشن عصرانه
به پایان رساندن روز کاری با مدیتیشن، آرامش ازدست‌رفته را به شما برمی‌گرداند و نوید خواب آرامش‌بخش را به شما می‌دهد. این کار مخصوصا زمانی که دچار بی‌خوابی هستید یا قبل از خواب تمام اتفاقات روز در ذهن شما مرور می‌شوند، مؤثر است.
اگر معمولا دچار بی‌خوابی می‌شوید، یک نوبت مدیتیشن ۱۰ تا ۲۰دقیقه‌ای قبل از خواب را امتحان کنید. تمرکز روی تمرین‌های تنفسی یا بهره‌گیری از تکنیک‌های مدیتیشن صوتی با صدای مربی که برای کمک به آرامش ذهن و خواب بهتر طراحی شده‌اند هم به این منظور مفیدند.
۴. بعد از برگشتن به خانه از سر کار
خیلی‌ها دقیقا در همین زمان بیشترین میزان پریشانی و استرس را دارند که آرامش را از افراد می‌گیرد و آنها را به کارهایی مثل پرخوری عصبی ترغیب می‌کند. به‌کمک مدیتیشن می‌توانید این فشارها را کاهش دهید و ذهنتان را از تنظیمات کار به تنظیمات خانه برگردانید.
۵. بعد از ورزش
اگر بعد از تمرین در باشگاه، کلاس یوگا یا پیاده‌روی‌های سنگین، احساس برافروختگی می‌کنید یا استرس می‌گیرید، مدیتیشن برای شما مفید است. چند دقیقه آرام بنشینید و روی نفس‌کشیدنتان تمرکز کنید. این تمرین تمرکز ذهنی را افزایش و تنش‌های احساسی بعد از ورزش را کاهش می‌دهد.
برای کسب بهترین نتیجه مدیتیشن را همان جایی انجام دهید که تمرین‌های ورزشی را انجام می‌دهید. این کار آرامش حاصل از مدیتیشن را به فضای تمرین شما پیوند می‌زند و باعث آرامش شما بعد از تمرین‌های ورزشی می‌شود.
۶. زمانی که به آرامش احتیاج دارید
در کنار زمان‌های اختصاصی، خوب است انعطاف‌پذیر باشید و بتوانید هر وقت که نیاز داشتید، مدیتیشن کنید. اگر احساس استرس یا اضطراب می‌کنید، چند دقیقه از منشأ پریشانی و حال بد فاصله بگیرید و ذهنتان را به مدیتیشن بسپارید.
در انتخاب زمان مناسب برای مدیتیشن، سلامت روانتان را در اولویت قرار دهید. اگر احساس فشار بیش از حد می‌کنید، ناآرام یا ناراحت هستید، چند دقیقه‌ای را روی نفس‌کشیدن تمرکز کنید و ذهنتان را از همه فکرهای گذشته و آینده خالی کنید.
زمان‌های ایدئال زیادی برای مدیتیشن وجود دارند، اما بهترین زمان مدیتیشن هنگامی است که بتوانید آن را در برنامه روزانه‌تان جای دهید. همیشه به سلامت روان بیشتر اولویت دهید و زمانی که به مدیتیشن نیاز دارید، انجامش دهید.
مدیتیشن در زمان دلخواه شما
همان طور که گفتیم، بهترین زمان مدیتیشن موقعی است که با برنامه روزانه شما هماهنگ باشد. اگرچه زمان‌های ایدئال زیادی وجود دارند، نکته مهم پیداکردن زمان مناسب برای شما و تبدیل مدیتیشن به عادت است.
ایجاد عادت جدید به تلاش مستمر و صرف زمان نیاز دارد. شما می‌توانید فرایند عادت‌سازی را با انتخاب زمان مدیتیشن آسان‌تر کنید؛ در واقع زمانی را انتخاب کنید که به شما اجازه می‌دهد مدیتیشن را هر روز انجام دهید. اگر مدیتیشن در آغاز صبح برای شما دشوار است، زمان استراحتِ ناهار یا عصرها پس از پایان کار مدیتیشن کنید. به هر حال هرچه تعداد روزهای مدیتیشن را افزایش دهید، شانس تبدیل‌شدنش به عادتی روزانه بیشتر می‌شود.
ممکن است با مدیتیشن در خانه راحت نباشید؛ می‌توانید زمانی که در حال رفت‌وآمد هستید یا برای قدم‌زدن بیرون می‌روید، به مدیتیشن‌های صوتی هدفمندی گوش دهید که مربی‌ها تهیه کرده‌اند.
طبق پژوهشی در سال ۲۰۲۲، مدیتیشن صبحگاهی و عصرگاهی هر دو اضطراب را کاهش و ذهن‌آگاهی را افزایش می‌دهند. پژوهشگران نتیجه گرفته‌اند که مدیتیشن صرف‌نظر از اینکه صبح یا عصر انجام شود، سلامت روانی را بهبود می‌بخشد.
چطور مدیتیشن را به عادت تبدیل کنیم؟
آهستگی و پیوستگی در مسیر اجرای مدیتیشن بسیار مهم است. چند نکته مهم برای شروع بهتر مدیتیشن عبارت‌اند از:
- مکانی آرامش‌بخش پیدا کنید: می‌توانید نشسته، خوابیده یا حتی ایستاده مدیتیشن کنید. فقط مطمئن باشید که در حالت راحتی هستید و بد‌نتان حواس شما را پرت نمی‌کند.
- با تمرکز نفس بکشید: به‌محض اینکه مکان مناسب را پیدا کردید، چشم‌ها را ببندید و شمرده نفس بکشید. دم و بازدم را عمیق و آهسته از طریق بینی انجام دهید.
- وقتی فکرها می‌آیند، شما تنفس را ادامه دهید: در حال مدیتیشن فکرهای مختلفی به ذهن شما می‌آیند که این طبیعی است. اجازه بدهید همان طور که آمده‌اند، بروند و شما روی نفس‌کشیدن متمرکز بمانید.
- با یک جلسه کوتاه شروع کنید: مدیتیشن را با جلسه‌های کوتاه ۵ تا ۱۰دقیقه‌ای شروع کنید و به‌تدریج که انجامش برای شما راحت‌تر شد، مدت هر جلسه مدیتیشن را بیشتر کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله از اهمیت مدیتیشن برای سلامت جسم و روان گفتیم و توضیح دادیم که اختصاص روزانه زمانی به مدیتیشن بسیار مهم است. صبح‌ها، عصرها، بعد از پایان کار و قبل از خواب زمان‌های پیشنهادشده برای مدیتیشن هستند، اما درنهایت انتخاب بهترین زمان به عهده خود شماست. بعد از انتخاب زمان، تبدیل مدیتیشن به عادت روزانه هم ممکن است چالش‌برانگیز باشد، اما به‌کارگیری نکات این مقاله مدیتیشن را به بخش جدایی‌ناپذیر زندگی شما تبدیل می‌کند.
ما مشتاقانه منتظر خواندن دیدگاه‌های شما درباره مدیتیشن هستیم. اگر از روش‌های خاصی استفاده می‌کنید یا زمان خاصی برای مدیتیشن دارید، لطفا برای ما بنویسید.
