آیا می‌دانید رنگ چشم هیچ ۲ نفری در دنیا یکسان نیست؟ رنگ چشم هر فرد منحصربه‌فرد است. تغییر رنگ چشم، مخصوصا در بزرگ‌سالی، اتفاقی طبیعی نیست و ممکن است نشانه مشکل سلامت چشم باشد. در این مقاله درباره تغییر رنگ چشم‌ها می‌گوییم. با ما همراه باشید.
علل تغییر رنگ چشم
رنگ چشم به‌ندرت پس از چند سال اول زندگی تغییر می‌کند. این اتفاق ممکن است نشانه مشکلی نیازمند پیگیری باشد. در ادامه، برخی از رایج‌ترین علل تغییر رنگ چشم‌ها را بررسی کرده‌ایم.
۱. تغییر عنبیه
عنبیه (قسمت رنگی چشم) ممکن است به‌سبب ویروس یا بیماری تغییر کند و منجر به تغییر رنگ چشم‌ها شود. رنگ چشم‌ها ممکن است به‌علت ازبین‌رفتن رنگدانه عنبیه یا آتروفی ناشی از نازک‌ترشدن عنبیه تغییر کند. علل احتمالی تغییر عنبیه عبارت‌اند از:
- سندرم پراکندگی رنگدانه: این وضعیت سبب آزادشدن رنگدانه از عنبیه و آتروفی می‌شود که ممکن است منجر به تاری دید و گلوکوم شود.
- سندرم سودواکسفولیشن: این بیماری ممکن است باعث ایجاد ماده‌ای سفید روی عنبیه، عدسی و سایر ساختارهای چشم شود. بیماری‌های مرتبط با افزایش سن ممکن است سیستم تخلیه چشم را مسدود کنند و خطر ابتلا به گلوکوم را افزایش دهند.
۲. آب مروارید
هر چیزی که می‌بینید از طریق عدسی که پشت عنبیه چشمتان قرار دارد، فیلتر می‌شود. این عدسی نور را روی شبکیه چشم متمرکز می‌کند و به مغز اجازه می‌دهد آنچه را در خط دید شما قرار دارد، پردازش کند. با افزایش سن ممکن است عدسی شفاف درون چشم زرد و کدر شود. این کدرشدن عدسی آب مروارید نامیده می‌شود که دید را تار یا مختل می‌کند.
آب مروارید بیماری رایجی است و بیش از نیمی از افراد بالای ۸۰ سال دچار این بیماری‌اند. گرچه آب مروارید هیچ تأثیری بر عنبیه ندارد، لایه سفیدی که روی مردمک را می‌گیرد، ممکن است باعث تغییر محسوس رنگ چشم شود.
۳. قوس قرنیه
با افزایش سن ممکن است قوس یا حلقه‌ای آبی، سفید یا خاکستری در اطراف عنبیه چشم ظاهر شود. این وضعیت قوس قرنیه نامیده می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که رسوبات چربی در اطراف لبه‌های خارجی قرنیه یا بیرونی‌ترین لایه چشم جمع می‌شوند.
گاهی قوس قرنیه به‌حدی شدید است که فرد حس می‌کند رنگ چشم‌هایش آبی شده است. قوس قرنیه وضعیت خطرناکی نیست و معمولا بر بینایی فرد اثری نمی‌گذارد.
۴. آسیب به چشم
آسیب به چشم ممکن است باعث تغییر رنگ چشم‌ها شود. خون‌ریزی داخل چشم (هایفما) ممکن است باعث تیره‌شدن رنگ چشم شود؛ تیرگی ناشی از خونی است که پشت قرنیه و عنبیه جمع شده است. وقتی خون‌ریزی شدید باشد و کل قسمت جلوی چشم پر از خون شود، رنگ چشم فرد سیاه می‌شود.
اگر پس از برخورد چیزی به چشمتان متوجه خون‌ریزی در چشم شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. بیشتر افراد در عرض چند روز بهبود می‌یابند، اما هایفمای شدید درمان‌نشده ممکن است باعث کوری چشم آسیب‌دیده شود.
۵. بیماری قرنیه
بیماری، عفونت، تورم یا آسیب ممکن است باعث زخم یا تغییر رنگ قرنیه شود و لایه‌ای کدر روی عنبیه فرد ایجاد کند و باعث شود رنگ چشم‌هایش بسیار روشن‌تر به نظر برسد. درمان فوری این عارضه احتمال مشکلات طولانی‌مدت چشم ناشی از مشکل قرنیه را به حداقل می‌رساند.
۶. التهاب
برخی از شرایط التهابی در چشم ممکن است منجر به تغییر رنگ چشم‌ها شوند، از جمله:
- یووئیت (التهاب لایه میانی چشم): واضح‌ترین نشانه یووئیت قرمزشدن قسمت سفید چشم همراه با حساسیت به نور است. همچنین این وضعیت ممکن است منجر به تغییر اندازه یا شکل مردمک چشم شود. درمان‌نشدن یووئیت ممکن است باعث کاهش بینایی شود.
- ایریدوسیکلیت هتروکرومیک فوکس (FHI): نشانه این عارضه ازدست‌دادن رنگدانه عنبیه است که منجر به تغییر رنگ چشم آسیب‌دیده می‌شود. این بیماری ممکن است منجر به گلوکوم و آسیب‌دیدن عصب بینایی شود.
۷. سندرم هورنر
سندرم هورنر بر اثر سکته مغزی یا عارضه دیگری ایجاد می‌شود که به اعصاب یک طرف صورت آسیب رسانده باشد. این سندرم ممکن است یک مردمک چشم را بزرگ‌تر از دیگری نشان دهد یا باعث تغییر رنگ چشم‌ها یا بی‌رنگ‌شدن عنبیه شود.
۸. توهمات نوری
اگر چشمان روشنی دارید، ممکن است فکر کنید بعضی از روزها رنگ چشم‌هایتان متفاوت است. برایتان اتفاق افتاده است که لباسی هم‌رنگ چشم‌هایتان بپوشید و فکر کنید رنگ آبی یا سبز چشم‌هایتان روشن‌تر شده‌اند؟ در واقع این چشمان شما نیستند که تغییر رنگ می‌دهند، بلکه توهمات نوری باعث می‌شوند چنین احساسی داشته باشید.
عمل تغییر رنگ چشم
۱. کاشت عنبیه
در این عمل جراحی عنبیه مصنوعی با جراحی داخل چشم قرار می‌گیرد و رنگ چشم‌های فرد را تغییر می‌دهد. این عمل احتمال گلوکوم و عفونت چشم را به همراه دارد که ممکن است منجر به نابینایی شود.
۲. جراحی لیزر
یکی دیگر از روش‌های تغییر رنگ چشم‌ها درمان با لیزر است. این روش با ازبین‌بردن رنگدانه یا رنگ سلول‌های عنبیه رنگ چشم را تغییر می‌دهد. وقتی رنگدانه‌های چشم از بین بروند، چشم‌های قهوه‌ای به آبی تغییر رنگ می‌دهند، چون چشم‌های آبی رنگدانه ندارند. لیزردرمانی فقط روی چشم‌های قهوه‌ای قابل‌انجام است.
مشکل این روش هم این است که این رنگدانه‌ها ممکن است مجرای داخل چشم را مسدود کنند، فشار را افزایش دهند و باعث ازدست‌رفتن بینایی یا مشکلات بینایی شوند.
تغییر رنگ چشم در نوزادان
تغییر رنگ چشم‌ها در نوزادان کاملا طبیعی و بخشی از روند رشد است. بیشتر نوزادان با چشم‌هایی مایل به خاکستری یا آبی به دنیا می‌آیند و با افزایش سن (معمولا بین ۳ تا ۹ماهگی) این رنگ تغییر خواهد کرد.
ژنتیک و تولید ملانین در بدن رنگ چشم نوزاد را تعیین می‌کنند. افزایش ملانین منجر به تیره‌شدن چشم‌ها می‌شود. بنابراین افرادی که چشم‌های قهوه‌ای دارند، بیش از افرادی که چشم‌های آبی یا سبز دارند ملانین تولید می‌کنند.
رنگ چشم زن و شوهر تعیین‌کننده رنگ چشم فرزندانشان است. والدینی که هر دو چشم‌های آبی دارند، معمولا رنگ چشم فرزندشان هم آبی خواهد بود. اگر یکی از والدین چشمان آبی و دیگری چشمان قهوه‌ای‌رنگ داشته باشد، نمی‌شود رنگ چشم فرزندشان را پیش‌بینی کرد.
کلام آخر
تغییر رنگ چشم‌ها در بزرگ‌سالی اتفاق رایجی نیست و ممکن است حتی ناشی از مشکلی خاص باشد. اگر دوست دارید با عمل جراحی رنگ چشم‌هایتان را تغییر دهید، احتمال بروز عوارض ناشی از عمل را در نظر بگیرید و به‌خاطر زیبایی بیشتر، به سلامت چشم‌هایتان آسیب نزنید. از جمله روش‌های تغییر رنگ چشم در خانه استفاده از لنزهای رنگی و قطره تغییر رنگ چشم است. می‌توانید این لنزها را در هر رنگی که بخواهید بخرید و موقتا استفاده کنید.
خودتان یا نزدیکانتان عمل تغییر رنگ چشم انجام داده‌اید؟ اطلاعاتی درباره هزینه عمل تغییر رنگ چشم دارید؟ نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
