تونی موریسون؛ معرفی ۱۰ اثر از بهترین کتاب‌های او

اگر آثار ادبیات آمریکا را مطالعه کرده باشید، حتما نام آثار تونی موریسون را شنیده‌اید. موریسون یکی از بهترین نویسندگان زن جهان و از چهره‌های شاخص ادبیات سیاه‌پوستان آمریکاست. تبعیض نژادی و جنسیتی موضوع محوری داستان‌های او هستند. اگر به ادبیات آمریکا علاقه دارید و رمان‌هایی با موضوع نژادپرستی، تبعیض جنسیتی و حقوق انسانی برای شما جالب است، در این مقاله بهترین آثار یکی از نویسنده‌های این حوزه‌ها را به شما معرفی کرده‌ایم.

زندگی‌نامه

تونی موریسون، با اسم اصلی کلوئی آنتونی ووفورد، متولد ۱۸ فوریه ۱۹۳۱ در اوهایو آمریکاست. او از شاخص‌ترین نویسنده‌های سیاه‌پوست آمریکا و برنده نوبل ادبیات ۱۹۹۳ است. آثار او بازتابی از تجربه زیسته‌اش به‌عنوان زن سیاه‌پوست در جامعه آمریکاست. موریسون تحصیلات دانشگاهی را در دانشگاه‌های هاروارد و کورنل گذراند. فعالیت‌های شغلی او تنها محدود به نویسندگی نبود و به‌عنوان استاد در دانشگاه پرینستون و تگزاس نیز تدریس می‌کرد. تونی موریسون پس‌ از سال‌ها فعالیت ادبی وافتخارآفرینی در این حوزه، سرانجام ۵ اوت ۲۰۱۹ در ۸۸سالگی درگذشت.

۱. دلبند

دلبند تونی موریسون روایتی از رنج زنان برده در آمریکاست و هم‌زمان مروری بر تاریخ برده‌داری این کشور نیز هست. قلم بانفوذ تونی موریسون در کنار داستان اجتماعی، «دلبند» را به یکی از پرکشش‌ترین و جذاب‌ترین رمان‌های تونی موریسون تبدیل کرده است.

اگر قراولی از آنجا می‌گذشت با دیدن آن دو زن بدون آتش و بی‌جا و مکان و همراهی خلاف قانون یک زن برده و زن سفیدی با پاهای برهنه و موهای آشفته که نوزادی ۱۰دقیقه‌ای را لای لباس هایشان پیچیده بودند، آنها را ریشخند می‌کرد.

۲. عشق

اختلاف طبقاتی و تبعیض نژادی همواره از دغدغه‌های تونی موریسون به‌عنوان نویسنده‌ای سیاه‌پوست بوده است. در کتاب عشق تونی موریسون راوی زندگی ۵ زن از ۳ نسل از زنان سیاه پوست است که زندگی همه‌ آنها با مرد ثروتمندی به‌نام بیل کازی گره خورده است. شخصیت‌پردازی‌های زیرکانه و نفوذ به لایه‌های زیرین شخصیت‌ها از نقاط قوت این کتاب است که تونی موریسون به‌خوبی از پس آن برآمده است.

نفرت چه کارها که نمی‌کند! همه‌چیز جز خود را می‌سوزاند، و مصیبت آدم هرچه می‌خواهد باشد، چهره‌اش دقیقا مثل چهره دشمنش می‌شود.

۳. نژاد

«نژاد» مجموعه‌ای از داستان‌های تونی موریسون با موضوع تبعیض نژادی است. در هر داستان شاهد سرگذشت شخصیت‌هایی هستیم که رنگ پوستشان بسیار بر زندگی‌شان اثر گذاشته است.

بابابزرگ که نوجوون بوده رفته ثبت‌نام کنه ولی کارمند پشت میز مست بوده. اون از بابابزرگ پرسیده کجا به‌ دنیا اومده، بابابزرگ هم گفته میکِن؛ اون پرسیده پدرش کیه و بابابزرگ گفته مُرده. بعد کارمند می‌گه صاحبش کیه و بابابزرگ جواب می‌ده که «من آزادم!». خُب اون یانکی همهٔ اینا رو می‌نویسه، ولی تو جای نادرست. اون کارمند نوشته بوده که بابابزرگ در دانفری به‌ دنیا اومده که یه جهنم واقعیه؛ اون نادون به‌جای اسم بابابزرگ نوشته «مُرده» ویرگول «مِیکن».

۴. آبی‌ترین چشم

«آبی‌ترین چشم» اولین رمان تونی موریسون است که در سال ۱۹۷۰ چاپ شد. داستان کتاب در زادگاه موریسون، یعنی لورین اوهایو، در جریان است و شخصیت اصلی آن دختر سیاه‌پوستی به‌نام پکولاست که از همان‌ کودکی با چاش‌های تبعیض‌نژادی دست‌وپنجه نرم می‌کند. او در جوانی به اوج بحران هویتی می‌رسد و بیش ‌از پیش آرزو می‌کند که سفیدپوست و صاحب چشمانی آبی باشد. تونی موریسون در این اثر، مسائل نژادی و جنسیتی و هویتی جامعه آمریکا را کوبنده نقد می‌کند.

او همان‌طور که مردم اتاق هتلی را ترک می‌کنند، مرا ترک کرد . اتاق هتل جایی است که هرگاه مشغول کار دیگری هستی، آنجا خواهی ماند و خودش به‌تنهایی اهمیتی در شکل زندگی کسی ندارد. اتاق هتل راحت و مناسب است اما راحتی آن محدود به زمانی است که نیاز داری به‌خاطر آن کار مشخص در آن شهر بخصوص حضور داشته باشی.

۵. سرود سلیمان

این اثر ترکیبی از سبک‌های مختلف ادبی و در واقع اوج هنرنمایی تونی موریسون است که در آن به‌خوبی تسلط و مهارت خود در رمان‌نویسی را به رخ می‌کشد. شخصیت اصلی داستان مردی سیاه‌پوست است که با خشونت و تبعیضی دست‌وپنجه نرم می‌کند که از گذشتگانش برایش به‌ ارث مانده است. «سرود سلیمان» جزو کتاب‌هایی است که باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، تحسینشان کرده است.

سفیدپوست بی‌گناه پیدا نمی‌شود. چون که سفیدپوست‌ها همه‌شان ممکن است یک کاکاسیاکش بالقوه باشند، البته اگه در عمل نباشند. فکر می‌کنی کارهای هیتلر برایشان تعجبی داشته؟ فکر می‌کنی فقط همین که به جنگ هیتلر رفتند دلیل این است که او را آدمی غیرعادی می‌دانستند؟ هیتلر عادی‌ترین سفیدپوست روی کره زمین است. او یهودی‌ها و کولی‌ها را می‌کشته چون که ما دم دستش نبودیم. شنیده‌ای که کاری به کار نژادپرست‌ها داشته باشد؟ نه، عمراً.

۶. بهشت

داستان «بهشت» در روستایی در آلاباما جریان دارد و روایتگر نوعی خشونت در جامعه‌ای کوچک است. با خواندن داستان به‌مرور متوجه می‌شویم این خشونت در دل باورهای قدیمی و پافشاری بر سنت‌های پوسیده ریشه دارد. تونی موریسون این اثر را در سال ۱۹۹۹ منتشر کرد و مخاطبان استقبال خوبی از آن کردند.

هیچ‌کس بدون تحمل درد و رنج ناشی از عشق، لیاقت عاشق شدن را ندارد. تو نمی‌خواهی عاشق بشوی چون کسی رفتار اشتباهی با تو داشته است. نمی‌خواهی عاشق بشوی چون این تصمیم را گرفته‌ای. عشق را تنها از طریق تمرین و تفکر دقیق می‌توان درک کرد و به دست آورد و کسی حق اظهار نظر درباره آن را دارد که بتواند این احساس را به‌خوبی درک کند و روش پذیرفتن آن را بداند.

۷. یک بخشش

صنعت برده‌داری و اتفاقاتی که در لایه‌های زیرین آن در جریان است موضوع اصلی کتاب «یک بخشش» است. تونی موریسون به‌صراحت پرده از این صنعت کثیف برمی‌دارد و با روایت داستان یک مادر و دختر برده ما را با دنیای پر از رنج برده‌ها آشنا می‌کند.

من کمی از آزادی می‌ترسم. آیا واقعا این احساس یک فرد آزاد است؟ اگر این چنین است من آن را دوست ندارم. من نمی‌خواهم آزاد از تو باشم، چرا که فقط با تو زنده‌ام.

۸. خاستگاه دیگران

این اثر در سال‌های پایانی زندگی تونی موریسون نوشته شده است. او در این کتاب سؤال‌هایی اساسی درباره هویت، نژاد، تبعیض‌نژادی و جنبش‌های نژادی مطرح می‌کند. در این اثر، بیشتر با تفکرات و جهان‌بینی این نویسنده بزرگ آشنا می‌شویم.

خطر همدلی با «غریبه»، امکان تبدیل شدن به یک «غریبه» است. از دست دادن جایگاه مبتنی بر نژاد، از دست دادن تفاوت‌های ارزش‌گذاری‌شده و تقدیس‌شده، تلقی می‌شود.

۹. خانه

«خانه» روایتی از زندگی شخصی به‌نام فرانک است که به‌تازگی از جنگ بازگشته است و با بحران‌های پس از بازگشت دست‌وپنجه نرم می‌کند و یادآوری خاطرات گذشته لحظه‌ای او را رها نمی‌کند. فرانک در تلاش است تا زندگی عادی‌اش را از سر بگیرد، اما آیا کسی که از جنگ برگشته است می‌تواند چنین کند؟

جایی درون تو انسان آزادی هست که دارم درباره‌اش حرف می‌زنم. او را بشناس و بگذار کار درستی در این جهان انجام دهد.

۱۰. این کتاب را بسوزان

این اثر غیرداستانی از تونی موریسون شامل محموعه مقالاتی درباره نوشتن و پر از نقل‌قول‌ها و بحث‌های دلنشین و تخصصی درباره نوشتن است. این پیشنهاد ویژه کتابی برای علاقه‌مندان به نویسندگی است.

انسان‌ها به داستان نیاز دارند. نیاز آنها به داستان تقریبا به شدت نیازشان به غذاست و به هر صورتی که داستان‌ها ارائه شوند چه چاپ‌شده بر روی کاغذ و چه بر روی صفحه تلویزیون تصور زندگی بدون آنها غیرممکن است.

شما بگویید

کدام‌یک از کتاب‌های تونی موریسون را خوانده‌اید؟ کدام ویژگی آثار او را دوست دارید؟ چه وجهی از داستان‌های موریسون شما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد؟ اگر از علاقه‌مندان این نویسنده سیاه‌پوست هستید، لطفا نظر خود را درباره آثار او با ما به اشتراک بگذارید.