عفونت انگلی واژن؛ هر آنچه باید بدانید
عفونت انگلی نوعی بیماری است و توسط موجوداتی ایجاد میشود که در بدن موجودات دیگر زندگی میکنند. عفونت انگلی ممکن است در تماس با غذا، آب یا سطوح آلوده، نیش حشرات یا مصرف گوشت نیمپز ایجاد شود و علائمی مثل تب، خستگی، علائم گوارشی، جوش پوستی یا علائم عصبی را به همراه داشته باشد. پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با عفونت انگلی و روشهای تشخیص و درمان آن تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
عفونت انگلی چیست؟
عفونت انگلی هر بیماری یا شرایطی است که توسط انگلهایی که در بدن شما زندگی و تولیدمثل میکنند ایجاد میشود. انگلها موجوداتی هستند که برای تغذیه و زندهماندن به موجود دیگر یا میزبان نیاز دارند. عفونت انگلی معمولا موجب بیماری گوارشی با علائمی مثل اسهال و استفراغ میشود. علاوهبراین، میتواند باعث ایجاد جوشهای پوستی خارشدار یا عفونت سایر بخشهای بدن مثل مغز یا ریهها شود.
انواع عفونت انگلی
عفونتهای انگلی میتوانند باعث بیماریهای مختلفی در انسان شوند. این عفونتها از سادهترین تا پیچیدهترین فرمها را در بر میگیرند. از تکیاختهایها که تنها یک سلول دارند و میتوانند در خون، مجرای گوارشی، مغز، پوست، چشمها و سایر بخشهای بدن عفونت ایجاد کنند، تا هلمینتها یا کرمهای انگلی که میتوانند در مجرای گوارشی و سایر بافتهای بدن عفونت ایجاد کنند.
در نهایت سه نوع اصلی انگل باعث ایجاد عفونت در انسان میشود، از جمله:
- تک یاختهایها یا پرتوزوآ (Protozoa): پرتوزوآ انگلهای تک سلولی هستند. این انگلها میتوانند موجب عفونت خون، مجرای گوارشی، مغز، پوست، چشمها یا سایر بخشهای بدن شوند.
- هلمینتها (Helminth): واژهای کلی برای کرمهای انگلی است که بعد به دستههای مختلف کرمها فلوک (ترماتور)، کرم نواری (سیستود)، کرم گرد (نماتود) و کرم سرخاردار (اکانتوسفالان) تقسیم شدند. هر دو نوع بالغ و نابالغ (لارو) هلمینتها میتواند موجب عفونت شما شود. هلمینتها معمولا موجب عفونت مجرای گوارشی میشوند، اما میتوانند موجب عفونت پوست، مغز و سایر بافتهای بدن هم شوند.
- اکتوپارازیتها (Ectoparasites): شامل حشرات و عنکبوتیان (حشرات شبیه عنکبوت) هستند که وارد پوست شما میشوند و در در آن زندگی میکنند. کنه، شپش و کک از این گروهاند و معمولا در بخشهای دیگر بدن عفونت ایجاد نمیکنند.
شایعترین عفونتهای انگلی
- تریکوموناس (عفونت انگلی واژن)؛
- مالاریا؛
- توکسوپلاسموز؛
- شپش سر؛
- ژیاریازیس؛
- کرم سوزنی.
عفونتهای انگلی دیگری هم وجود دارد، از جمله:
- کریپتوسپوریدیوزیس؛
- سیکلوسپوریازیس؛
- سیستی سرکوز؛
- استرونژیلوئیدازیس؛
- عفونت کرم نواری؛
- بیماری شاگاس؛
- لیشمانیوز؛
- شیستوزومیازیس.
علائم عفونت انگلی
علائم عفونت انگلی به ناحیه درگیر عفونت بستگی دارد. بعضی علائم رایج است، از جمله:
- تب؛
- درد عضلانی؛
- خستگی؛
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- اسهال.
با توجه به ناحیه درگیر ممکن است علائم دیگری هم داشته باشید، از جمله:
- علائم عصبی مثل تشنج، سردرد شدید یا عدم جهتیابی؛
- علائم پوستی مثل قرمزی، خارش، جوش یا زخم.
نحوه ابتلا به عفونت انگلی
ممکن است به دلایل مختلفی دچار عفونت انگلی شوید، از جمله:
- نوشیدن آب آلوده یا واردشدن به دهان شما؛
- مصرف گوشت نیمپز؛
- مصرف غذای آلوده (مثل شستن غذا با آب آلوده)؛
- نیش حشره یا کنه یا سایر حشرات حامل انگل؛
- سطوح آلوده؛
- رابطه جنسی محافظتنشده؛
- گرد و خاک آلوده.
عوامل خطر عفونتهای انگلی
بعضی عفونتهای انگلی مثل کرمهای سوزنی در سراسر جهان شایع هستند. بعضی عفونتهای انگلی، به دلیل فقدان سیستم بهداشتی، در نواحی خاصی از جهان شایع هستند. همچنین بعضی افراد بیشتر در معرض عفونت انگلی هستند، از جمله:
- کودکان و والدین یا مراقبین آنها؛
- افرادی با مشکل سیستم ایمنی مثل افراد مبتلا به ایدز، سرطان یا افرادی که از داروهای سرکوبکننده ایمنی استفاده میکنند.
تشخیص عفونت انگلی
علائم عفونت انگلی میتواند شبیه سایر بیماریهای عفونی باشد. به همین دلیل برای تشخیص بیماری باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی عفونت در مایعات و بافتهای بدن، عفونت انگلی را تشخیص میدهد. برای این کار ممکن است از بخشهای مختلف بدن نمونهبرداری شود، از جمله:
- مدفوع؛
- خون؛
- پوست یا سایر بافتهای درگیر؛
- خلط؛
- مایعات مغز و نخاع.
همچنین با توجه به علائم شما، ممکن است برای تشخیص عفونت انگلی از آزمایشهای دیگری مثل پرتوی ایکس، ام.آر.آی (MR) یا سی.تی اسکن استفاده شود.
درمان عفونت انگلی
پزشک برای درمان عفونتهای انگلی مختلف، داروهای متفاوتی تجویز میکند، از جمله:
- داروهای ضدانگل (ضد کرم یا ضد پروتوزوآ)؛
- آنتی بیوتیک؛
- ضد قارچ.
گاهیاوقات، ممکن است برای درمان عفونت به ترکیبی از داروهای مختلف نیاز داشته باشید. پزشک با توجه به عفونت خاص شما، بهترین درمان را تجویز میکند. بعضی از عفونتهای انگلی تنها با مصرف دارو یا ترکیبی از داروها از بین میروند. بعضی از عفونتهای پوستی، کنه و شپش با لوسین و شامپو درمان میشود.
پیشگیری از عفونت انگلی
برای کاهش احتمال ابتلا به عفونتهای انگلی میتوانید چند کار انجام دهید، از جمله:
- مرتب دستهایتان را بشویید: شستن دستها در زمان آمادهکردن غذا، قبل از خوردن غذا، بعد از رفتن به دستشویی و تعویض پوشک اهمیت مهم است.
- در زمان اسهال شنا نکنید: قبل از شناکردن در استخرهای عمومی، اجازه دهید حداقل دو هفته از درمان اسهالتان بگذرد.
- عادات غذایی سالم را تمرین کنید: نگهداری مناسب غذا را انجام دهید، گوشت را حرارت دهید و قبل از خوردن میوه و سبزیجات آنها را بشویید و پوست بگیرید.
- قبل از انجام رابطه جنسی از کاندوم یا سایر روشهای محافظتی استفاده کنید.
- از خودتان در برابر نیش حشرات محافظت کنید: لباس مناسب بپوشید، اسپری ضد حشره بزنید و در صورت نیاز زیر پشه بند بخوابید.
- مسافری آگاه باشید: در مورد بیماریهای عفونی مقصد آگاه باشید و موارد ایمنی را رعایت کنید. در بعضی مواقع نیاز است قبل از سفر به منطقه مورد نظر داروهای پیشگیریکننده بخورید یا واکسن بزنید.
زمان مراجعه به پزشک
اگر علائم عفونت انگلی دارید به پزشک مراجعه کنید و اطلاعات مورد نیاز را در اختیار پزشک قرار دهید، از جمله:
- سفر اخیر؛
- گزش توسط کنه، حشره؛
- شنا در آبی که ممکن است آلوده باشد؛
- خوردن یا نوشیدن غذایی که ممکن است آلوده باشد.
همچنین اگر علائم بیماری شدید را دارید به اورژانس مراجعه کنید، از جمله:
- تب بالای ۴۰ درجه سانتیگراد؛
- تشنج؛
- گیجی یا عدم جهتیابی؛
- یرقان؛
- علائم کم آبی مثل تشنگی شدید، ادرار خیلی کم، ضعف یا ضربان قلب بالا.
عفونت انگلی واژن
تریکوموناس شایع ترین عفونت مقاربتی غیرویروسی جهان است. از آنجایی که تریکوموناس بیشتر زنان را درگیر میکند، به نام عفونت انگلی واژن هم شناخته میشود. هر فردی که رابطه جنسی دارد میتواند به تریکوموناس مبتلا شود. عفونت تریکوموناس با انگل ایجاد میشود و بیشتر افراد مبتلا به آن علائمی ندارند.
نکاتی در مورد تریکوموناس
- تریکوموناس به بهداشت ضعیف ارتباطی ندارد، ولی از طریق روابط جنسی منتقل میشود.
- عفونت مجرای ادراری موجب تریکوموناس نمیشود.
- به محض آلودهشدن ناحیه تناسلی به تریکوموناس، مقعد، دهان و دستهای شما هم آلوده میشود.
- تریکوموناس مسری است. افراد مبتلایی که به بیماری خود آگاه نیستند، میتوانند این بیماری را منتقل کنند.
علائم تریکوموناس
یکی از دلایل گسترش بالای تریکوموناس این است که معمولا علائمی ندارد. به همین دلیل، ممکن است قبل از اینکه متوجه بیماری شوید آن را به فرد دیگری منتقل کنید. علائم بیماری معمولا ۵ تا ۲۸ روز بعد از تماس با انگل ظاهر میشود.
علائم تریکوناس در مردان
- ترشحات کفمانند از آلت تناسلی؛
- سوزش بعد از انزال یا درد بعد از ادرار کردن؛
- تحریک یا خارش درون آلت تناسلی.
علائم عفونت انگلی واژن در زنان
زنان بیشتر از مردان متوجه علائم میشوند، از جمله:
- ترشحات واژنی نازک (یا کفی) سفید، زرد یا مایل به سبز بدبو؛
- تحریک، درد، قرمزی اطراف واژن؛
- درد و ناراحتی در زمان رابطه جنسی یا در زمان ادرار کردن.
راه انتقال تریکوموناس
به محض ابتلا، عفونت میتواند از چند روش به دیگران منتقل شود، از جمله:
- مقاربت؛
- رابطه مقعدی؛
- رابطه دهانی؛
- لمس ناحیه تناسلی (تماس پوستی).
عوارض جانبی تریکوموناس
تریکوموناس درماننشده میتواند احتمال ابتلا به اچ.آی.وی (HIV) را بالا ببرد. اچ.آی.وی درماننشده میتواند به ایدز منجر شود. زنان مبتلا به تریکوموناس و ایدز میتوانند آن را به شریک جنسی خود منتقل کنند.
تشخیص عفونت انگلی واژن
پزشک از روشهای مختلفی برای تشخیص بیماری استفاده میکند، از جمله:
- معاینه بالینی: پزشک ناحیه تناسلی و علائم شما را بررسی میکند. این آزمایش برای زنان شامل معاینه لگن و برداشتن نمونه از مایعات واژنی است. ممکن است گردن رحم شما شبیه توتفرنگی شده باشد که نشانه تریکوموناس است.
- تست آزمایشگاهی: پزشک برای بررسی علائم عفونت، ترشحات واژنی یا آلت تناسلی مردان را در زیر میکروسکوپ مشاهده میکند. همچنین ممکن است برای بررسی دقیقتر نمونه را به آزمایشگاه ارسال کند.
اگر تریکوموناس داشته باشید، ممکن است پزشک عفونت مقاربتی را هم بررسی کند. در بعضی موارد، ممکن است پزشک بدون معاینه آنتیبیوتیک تجویز کند. این موضوع معمولا در مواردی است که شریک شما مبتلا به عفونت است و شما هم در معرض عفونت هستید.
درمان تریکوموناس
تریکوموناس صددرصد قابل درمان است. درمان تریکوموناس با آنتیبیوتیک انجام میشود تا انگل عامل عفونت کشته شود. بدون درمان، ممکن است تریکوموناس تا ماهها و سالها باقی بماند و خودبهخود از بین نمیرود. تا زمانی که به عفونت مبتلا هستید، میتوانید آن را به شریک جنسیتان منتقل کنید. به همین دلیل، لازم است برای جلوگیری از برگشت عفونت هر دو فرد درمان شوند.
داروی مربوط به تریکوموناس
آنتی بیوتیک خوراکی تریکوموناس را میکشد. ممکن است پزشک برای شما مترونیدازول یا تینیدازول تجویز کند. در طول درمان باید چند نکته را در ذهن داشته باشید، از جمله:
- مترونیدازول برای زنان باید به مدت ۷ روز تجویز شود، درحالی که تک دوز همان دارو حدود ۹۵ درصد از مردان را درمان میکند؛
- برای جلوگیری از برگشت عفونت، شما و شریک جنسیتان باید هر دو درمان شوید؛
- باید تا یک هفته بعد از اتمام دارو از رابطه جنسی جلوگیری کنید تا انگل کاملا کشته شود و علائم بیماری برطرف شود. رابطه جنسی زودهنگام میتواند موجب برگشت عفونت شود؛
- باید سه ماه بعد به پزشک مراجعه کنید تا از نبود عفونت مطمئن شوید.
عوارض جانبی درمان
از مصرف الکل همراه با تینیدازول و مترونیدازول خودداری کنید. ترکیب این موارد میتواند موجب حالت تهوع و استفراغ شدید و افزایش ضربان قلب شود. همچنین ممکن است مصرف دارو موجب سوزش سردل یا ایجاد طعم فلز در دهان شود.
پیشگیری از تریکوموناس
اگر رابطه جنسی دارید برای پیشگیری از ابتلا به عفونت انگلی واژن بعضی نکات را رعایت کنید، از جمله:
- از کاندوم استفاده کنید؛
- به طور مرتب آزمایش عفونت مقاربتی و تریکوموناس را انجام دهید؛
- اگر تریکوموناس یا عفونت مقاربتی دارید آن را درمان کنید؛
- اگر تریکوموناس دارید از شریک جنسیتان بخواهید آزمایش دهد؛
- یک شریک جنسی داشته باشید.
بازگشت تریکوموناس
اگر به تریکوموناس مبتلا شده باشید، ممکن است در سه ماه آینده هم به آن مبتلا شوید. برای جلوگیری از بازگشت عفونت، باید شما و شریک جنسیتان هر دو درمان شوید. بعد از اتمام دوره درمان تا یک هفته رابطه جنسی را به تأخیر بیندازید تا علائم کاملا از بین برود.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت داشتن بعضی علائم به پزشک مراجعه کنید، از جمله:
- ترشحات واژنی یا ترشحات پنیس (آلت تناسلی مردان) غیرمعمول؛
- ترشحات بدبو؛
- تحریک یا خارش ناحیه تناسلی؛
- قرمزی، سوزش یا ورم واژن؛
- رابطه جنسی دردناک.
تریکوموناس و بارداری
اگر در دوران بارداری یا شیردهی هستید و ترکوموناس دارید، میتوانید برای درمان از مترونیدازول استفاده کنید. تریکوموناس درمان نشده میتواند خطراتی به همراه داشته باشد، از جمله:
- زایمان زودرس (زیر۳۷هفته)؛
- وزن کم هنگام تولد.
تفاوت تریکوموناس و کلامیدیا
تریکوموناس و کلامیدیا دو نوع مختلف از عوامل بیماریزا هستند که عفونتهای مقاربتی ایجاد میکنند.
تریکوموناس یا Trichomonas vaginalis یک انگل تک سلولی و عامل ایجاد تریکومونیازیس است. این شایع ترین عفونت بیماری زای تک یاخته انسان در کشورهای صنعتی است. تریکومونیازیس (trichomoniasis) یک بیماری شایع، اما قابل درمان و مقاربتی (STD) است. اکثر افرادی که دارای تریکومونیازیس هستند علائم ندارند و نمیدانند که مبتلا شدهاند.
کلامیدیا از طرف دیگر، یک باکتری است که عفونتهای مقاربتی را ایجاد میکند. کلامیدیا میتواند باعث بروز علائمی مانند ترشحات غیرطبیعی و درد هنگام ادرار کردن شود. در برخی از موارد، کلامیدیا میتواند باعث بروز عفونتهای جدیتر شود، از جمله التهاب لگن و ناباروری. مانند تریکوموناس، بسیاری از افرادی که به کلامیدیا مبتلا هستند، هیچ علامتی ندارند.
هر دوی این عفونتها میتوانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند و هر دو قابل درمان هستند. اگر شما یا شریکتان علائمی از این عفونتها دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. درمان این عفونتها معمولاً با داروهای ضدمیکروبی انجام میشود.
شما بگویید
شما چقدر با عفونت انگلی آشنایی دارید؟ آیا تا به حال به انواع این بیماری مبتلا شدهاید؟ در صورت تمایل، میتوانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این مطلب را از طریق شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارید.
لینک منابع: msdmanuals و my.clevelandclinic و my.clevelandclinic