حتما شما هم درباره هیپنوتیزم و خواب مصنوعی شنیده‌اید. اما آیا می‌دانید هیپنوتراپی چیست و چه تفاوتی با هیپنوتیزم دارد؟ هیپنوتراپی روشی درمانی است که با استفاده از هیپنوتیزم سعی در درمان بعضی اختلالات روانی یا تغییر عادات دارد. در این مقاله می‌خواهیم ببینیم هیپنوتراپی چیست و آیا میتواند برای کاهش وزن مفید باشد یا خیر. با ما همراه باشید.
هیپنوتراپی چیست؟
هیپنوتیزم روشی است که بعضی روان‌درمانگرها (روان درمانی) برای کمک به افراد در رسیدن به آرامش کامل از آن استفاده می‌کنند. کارشناسان اعتقاد دارند در طول جلسه هیپنوتراپی، ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه می‌توانند بر تکرار کلامی و تصویر ذهنی تمرکز کنند. در نتیجه، ذهن پذیرای پیشنهادها می‌شود و میتواند رفتارها، احساسات و عادت‌ها را به‌راحتی تغییر دهد.
از قرن هجدهم، شکل‌های مختلفی از این روش درمانی برای کمک به مردم در درمان مشکلات گوناگون استفاده می‌شده است، مشکلاتی از شب ادراری گرفته تا ناخن جویدن و سیگار کشیدن. بعضی از پژوهش‌ها ادعا می‌کنند می‌توان از هیپنوتراپی برای درمان اضافه وزن هم استفاده کرد. در ادامه، این موضوع را بیشتر بررسی می‌کنیم.
آیا هیپنوتراپی برای کاهش وزن مفید است؟
شاید هیپنوتراپی برای افرادی که می‌خواهند وزن کم کنند، از رژیم های لاغری و ورزش به‌تنهایی بهتر باشد. کاری که هیپنوتراپی انجام می‌دهد این است که با اثرگذاشتن بر ذهن میتواند عادت‌هایی مانند پرخوری را تغییر دهد. با‌این‌حال، اینکه این روش تا چه اندازه مفید است هنوز جای بحث دارد.
آزمایشی کنترل‌شده استفاده از هیپنوتراپی برای کاهش وزن را در افرادی که آپنه خواب انسدادی داشتند، بررسی کرد. این پژوهش دو شکل خاص هیپنوتراپی را در مقایسه با توصیه‌های سادۀ رژیمی برای کاهش وزن و آپنه خواب بررسی کرد. همهٔ ۶۰ نفری که در این پژوهش شرکت کرده بودند، در ۳ ماه، ۲ تا ۳ درصد کاهش وزن داشتند. در ۱۸ ماه بعدی، گروهی که تحت هیپنوتراپی قرار گرفته بودند به‌طور متوسط ۳٫۵ کیلوگرمِ دیگر نیز کم کردند. پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که گرچه این مقدار کاهش وزن خیلی قابل‌توجه نیست، نشان می‌دهد برای اثبات مفیدبودن هیپنوتراپی در درمان چاقی و اضافه‌وزن به پژوهش‌های بیشتری نیاز است.
پژوهش دیگری از هیپنوتراپی و به‌طور خاص از رفتار درمانی شناختی برای کاهش وزن استفاده کرد. این پژوهش نشان داد وزن شرکت‌کنندگان در مقایسه با گروه دیگری که از این نوع درمان استفاده نکرده بودند به‌مقدار کمی کاهش پیدا کرده است. پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که با اینکه احتمال دارد هیپنوتراپی بر کاهش وزن اثر بگذارد، هنوز پژوهش‌های کافی برای تقویت این ادعا وجود ندارد.
باید به این نکته توجه کنیم که پژوهش‌های کافی در حمایت از اثر هیپنوتیزم به‌تنهایی در کاهش وزن وجود ندارد. بیشتر پژوهش‌هایی که وجود دارند، بر استفاده از هیپنوتراپی در کنار رژیم غذایی یا ورزش تمرکز کرده‌اند.
چه انتظاری باید از هیپنوتراپی داشته باشیم؟
در جلسه هیپنوتراپی، درمانگر با توضیح اینکه هیپنوتراپی چیست و چطور عمل می‌کند کارش را آغاز می‌کند؛ سپس اهداف فردی شما را مرور می‌کند؛ بعد از آن، احتمالا درمانگر با صدایی آرام شروع به صحبت می‌کند تا به شما کمک کند به آرامش برسید و احساس امنیت کنید.
بعد از اینکه ذهن در حالت آرام و پذیرا قرار گرفت، درمانگر روش‌هایی برای تغییر عادت‌‌های غذایی و ورزشی شما یا راه‌هایی برای رسیدن به اهداف کاهش وزن پیشنهاد می‌دهد.
در این مرحله، بعضی کلمه‌ها یا عبارت‌ها مفید هستند. احتمال دارد درمانگر با به‌‌اشتراک‌گذاری تصویر ذهنی زنده به شما کمک کند خودتان را در حالتی تجسم کنید که به اهداف‌تان رسیده‌اید.
در پایان جلسه هیپنوتراپی، درمانگر به شما کمک می‌کند تا از هیپنوتیزم بیرون بیایید و به حالت ابتدای جلسه بازگردید. طول جلسه هیپنوتراپی و تعداد جلسه‌ها به اهداف فردی شما بستگی دارد. بعضی از افراد حتی در ۱ تا ۳ جلسه هم به نتیجه می‌رسند.
انواع هیپنوتراپی
گونه‌های مختلفی از هیپنوتراپی وجود دارد. درمان با تلقین معمولا برای ترک عادت هایی مانند ترک سیگار، ناخن‌جویدن و اختلال در غذاخوردن استفاده می‌شود. درمانگر ممکن است هیپنوتراپی را با درمان‌های دیگری مانند توصیه‌های تغذیه و رفتار درمانی شناختی ترکیب کند.
فواید هیپنوتراپی چیست
فایده اصلی هیپنوتیزم این است که افراد را وارد حالت آرامی از ذهن می‌کند؛ در این حالت ممکن است آنها در مقابل تلقین‌ها پذیرا باشند و درنتیجه بتوانند بعضی از عادت‌هایشان را تغییر دهند. این درمان شاید برای بعضی‌ها نتایج سریع و ارزشمندی به همراه داشته باشد، اما نه برای همه.
پژوهش‌ها نشان داده‌اند احتمال دارد بعضی افراد راحت‌تر اثرات هیپنوتیزم را بپذیرند و درنتیجه، بیشتر از آن فایده ببرند؛ مثلا بعضی از خصوصیات رفتاری مانند از‌خود‌گذشتگی و پذیرابودن، افراد را در مقابل هیپنوتیزم مستعدتر می‌کند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند مستعدبودن برای هیپنوتیزم بعد از ۴۰سالگی افزایش می‌یابد و زنان، بدون توجه به سن، بیشتر از مردان پذیرای هیپنوتیزم هستند.
هیپنوتیزم اگر تحت نظارت درمانگر آموزش‌دیده انجام شود، برای بیشتر افراد ایمن است. هیپنوتراپی ابزاری برای شست‌و‌شوی مغزی یا کنترل ذهن دیگران نیست. درمانگر نمی‌تواند افراد را به‌گونه‌ای کنترل کند و از آنها بخواهد کاری نامناسب یا برخلاف میلشان انجام دهند.
خطرات هیپنوتراپی چیست
همان طور که قبلا گفتیم، هیپنوتراپی برای بیشتر افراد بی‌خطر است. واکنش‌های نامطلوب نادر هستند.
خطرات احتمالی هیپنوتراپی عبارت‌اند از:
- سردرد؛
- سرگیجه؛
- خواب آلودگی؛
- اضطراب؛
- استرس؛
- ایجاد حافظه کاذب.
افرادی که دچار اختلال توهم یا هذیان هستند باید قبل از جلسهٔ هیپنوتراپی، این موضوع را با درمانگرشان در میان بگذارند. همچنین، افرادی که تحت‌تأثیر مواد مخدر یا محرک و یا الکل هستند نباید تحت هیپنوتراپی قرار بگیرند.
راهنمایی‌های بیشتر برای کاهش وزن
برای کمک به کاهش وزن می‌توانید این کارها را انجام دهید:
بیشتر روزهای هفته بدنتان را حرکت دهید: سعی کنید یا ۱۵۰ دقیقه فعالیت‌های متوسط مانند پیاده روی، ایروبیک در آب یا باغبانی انجام دهید یا ۷۵ دقیقه ورزش‌های سخت‌تر مانند دویدن، شنا و کوهنوردی.
دفتر مخصوص غذاخوردن داشته باشید: مقدار غذا، زمان غذاخوردن و اینکه آیا در زمان سیری هم غذا می‌خورید یا خیر را تحت نظر بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند عادت‌هایی را بشناسید که باید تغییرشان دهید، عادت‌هایی مانند اسنک‌خوردن برای سرگرمی.
سبزی و میوه بخورید: حتما روزی ۵ وعده از انواع میوه ها و سبزیجات بخورید. همچنین، باید فیبر بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید. ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر در روز مقدار مناسبی است و میتواند جلوی اشتهایتان را هم بگیرد.
روزی ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید: نوشیدن آب از غذاخوردن بیش‌از‌حد جلوگیری می‌کند.
وعده‌های غذایی را حذف نکنید: غذاخوردن در ساعت‌های مختلف روز کمک می‌کند که متابولیسم قوی‌تری داشته باشید.
سخن آخر
بااینکه شاید هیپنوتراپی بر دیگر شیوه‌های کاهش وزن برتری داشته باشد اما لزوما راه‌حلی برای لاغری سریع نیست. پژوهش‌ها پیشنهاد می‌دهند احتمالا استفاده از هیپنوتراپی در کنار رژیم غذایی، ورزش و روش‌های درمانی دیگر مفید است. برای اثبات فایده هیپنوتیزم برای کاهش وزن نیاز به پژوهش‌های بیشتری است. برای اطمینان، بهتر است با متخصص تغذیه یا دیگر کارشناسانی مشورت کنید که به کاهش وزنتان کمک می‌کنند.
