سلامت دندان نقش بسیار مهمی در تغذیه، زیبایی و سلامت کلی شما دارد و رفع مشکلات دندان ممکن است درد و هزینه زیادی داشته باشد. بیشتر ما می‌دانیم که باید برای مراقبت از دندان‌هایمان مسواک بزنیم، از نخ دندان استفاده کنیم و مرتب به دندان‌پزشکی برویم. در واقع مراقبت از دندان باید بخشی ثابت از برنامه روزانه شما باشد. علاوه بر این مراقبت‌ها، باید عادت‌های آسیب‌زننده به دندان را نیز ترک کنید. در ادامه، ۱۳ عادت را شرح می‌دهیم که سلامت دندان‌ها را تهدید می‌کنند. با ما همراه باشید.
۱. استفاده از دندان به‌جای ابزار
خیلی از افراد برای کارهای عجیبی از دندان‌های خود استفاده می‌کنند، مثلا برای بازکردن بسته خوراکی‌ها، بازکردن در لاک ناخن، تنظیم ساعت مچی یا حتی کندن مارک لباس. این کار فشار زیادی به دندان‌هایتان وارد می‌کند و می‌تواند باعث آسیب به دندان شود یا حتی لبه ضعیف آن را بشکند.
بهتر است برای انجام این کارها به‌جای دندان خود، از قیچی یا انبردست استفاده کنید. همچنین نباید وقتی دست‌هایتان پرند از دندان مثل یک دست اضافی استفاده کنید. اگر اجسام را با دندان خود نگه دارید، ممکن است اتفاقی آنها را قورت دهید یا میکروب‌ها به دهان شما منتقل شوند. به خاطر داشته باشید که دندان‌ها فقط برای جویدن غذا هستند!
۲. جویدن ناخن
اگر هنگامی که اضطراب دارید ناخن‌های خود را می‌جوید، تنها نیستید. تقریبا ۳۰درصد از افراد با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کنند و برای ترک عادت جویدن ناخن مشکل دارند. البته خوب است بدانید که این عادت اثرات منفی زیادی بر سلامت دهان و دندان شما دارد. هنگامی که ناخن خود را می‌جوید، ممکن است به‌دلیل سفتی ناخن و فشار جویدن، موقعیت فک خود را تغییر دهید یا دندانتان را بشکنید.
جویدن ناخن مزمن می‌تواند باعث بیماری‌های دهانی و مشکلات فک شود، از جمله درد یا بیرون‌زدگی فک. برای ترک این عادت، می‌توانید از لاک‌های ناخن تلخ استفاده کنید. اگر این مشکل با اضطراب یا بیش‌فعالی (ADHD) همراه است، بهتر است از مشاور روان‌شناس کمک بگیرید.
۳. جویدن یخ
در روزهای گرم تابستان، جویدن یخ روشی عالی برای خنک شدن به نظر می‌رسد، اما در نظر داشته باشید که یخ سفت است و امکان دارد جویدنش باعث آسیب‌دیدن مینای دندان شود و دندان را خراب کند. اگر برای خنک‌شدن به جویدن یخ تکیه می‌کنید، بهتر است راه بهتری پیدا کنید. مثلا می‌توانید با آب‌پاش آب خنک به خود بپاشید. همچنین بهتر است در نوشیدنی‌های خود از یخ استفاده نکنید تا برای جویدن آن وسوسه نشوید.
گاهی اوقات افرادی که فقر آهن دارند ممکن است دچار میل خوردن به اقلام غیرخوراکی مانند یخ شوند. اگر میل شدیدی به جویدن یخ داشتید، خوب است آزمایشی برای بررسی میزان آهن خونتان بدهید.
۴. استفاده‌نکردن از محافظ دندان ورزشی
مهم نیست که فقط آخر هفته ورزش می‌کنید یا برای المپیک آماده می‌شوید. برای انجام بعضی ورزش‌ها باید همیشه از محافظ دهان استفاده کنید. ورزشکارانی که از محافظ دندان استفاده نمی‌کنند، ۶۰ برابر بیشتر در معرض آسیب‌های دندان، شکستن دندان و فک یا افتادن دندان قرار دارند.
آسیب‌های دندان در ورزش‌هایی که شامل تماس و برخورد هستند، مثل هاکی و فوتبال، شایع‌تر است. البته ورزش‌هایی مانند ژیمناستیک، شنا و رقص نیز می‌توانند برای سلامت دندان شما خطرناک باشند. پیداکردن محافظ دندان دشوار نیست و بعضی از آنها به اندازه دهان تنظیم می‌شوند.
۵. پیرسینگ یا حلقه تزئینی در حفره دهانی
بعضی افراد زبان یا لب خود را سوراخ می‌کنند و به آنها پیرسینگ و حلقه‌های مختلف می‌آویزند. شاید این حلقه‌ها زیبا باشند، اما خطرات زیادی نیز به همراه دارند، از جمله:
- شکستن مینای دندان اگر به‌طور اتفاقی آن را گاز بگیرید؛
- آسیب به دندان و افزایش خطر شکستگی و آسیب؛
- آسیب به لثه با خراشیدن آن؛
- افزایش خطر عفونت که در بعضی موارد می‌تواند شدید باشد.
اگر می‌خواهید پیرسینگ داشته باشید، بهتر است مکانی خارج از دهان خود را انتخاب کنید. پیرسینگ‌ها به مراقبت زیادی نیاز دارند و باید مکانشان را همیشه تمیز نگه دارید تا دچار عفونت نشوید. اگر در حال حاضر پیرسینگی روی زبان یا لب خود دارید، بهتر است از دندان‌پزشک خود درباره روش‌های نگهداری آن سؤال کنید.
۶. ساییدن دندان‌ها به هم
ساییدن دندان‌ها به هم دلایل زیادی دارد، از استرس گرفته تا انحراف دندان‌ها. بسیاری از افراد در خواب و ناخودآگاه دندان‌های خود را به هم می‌سایند. ساییدن دندان یا دندان‌قروچه آسیب زیادی به دندان می‌زند. این کار به‌مرور زمان مینای دندان را تحلیل می‌برد و می‌تواند باعث شکستن یا لب‌پرشدن دندان شود. همچنین می‌تواند باعث سردرد و درد فک شود.
اگر فکر می‌کنید که شب‌ها دندان‌های خود را به هم می‌سایید یا از آن مطمئن هستید، می‌توانید به دندان‌پزشک مراجعه کنید و یک محافظ دندان برای خواب، به اندازه دهان خود بگیرید. این محافظ لایه‌ای نرم بین دندان‌های بالا و پایین فراهم می‌کند و فشار وارده به دندان را کاهش می‌دهد.
همچنین روش‌های آرامش‌بخشی باعث کاهش تنش بدن شما می‌شوند و احتمال ساییدن یا فشاردادن دندان را کاهش می‌دهند. روش‌های کنترل تنفس، مدیتیشن و ورزش می‌توانند استرس را کاهش دهند. دندان‌پزشک شما می‌تواند برای شل‌کردن عضله فک آرام‌بخش عضله تجویز کند.
۷. خوردن غذاهای پرشکر و پرنشاسته
رژیم غذایی نقش بسیاری مهمی در سلامت دندان، لثه و دهان دارد. خوردن غذاهایی که شکر و نشاسته زیادی دارند، مثلا آب‌نبات و چیپس، می‌تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد. همچنین نوشیدن نوشیدنی‌های شیرین خطر ابتلا به ورم و التهاب لثه را بیشتر می‌کند.
هنگامی که نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای پرنشاسته می‌خورید، باکتری‌هایی که در دهان و روی دندان‌های شما زندگی می‌کنند باقی‌مانده این غذاها و نوشیدنی‌ها را می‌خورند. با خوردن این مواد، این باکتری‌ها اسیدهایی تولید می‌کنند که به مینای دندان آسیب می‌رسانند. غذاهایی که می‌خورید و تکرر آنها بر وضعیت دندان شما تأثیر دارند. اگر تمام طول روز مشغول خوردن غذاهای ناسالم هستید، باکتری‌ها فرصت بیشتری برای تولید اسید و آسیب به مینای دندان شما دارند.
برای محافظت از دندان‌های خود در برابر پوسیدگی، سعی کنید مقدار غذاهای پرشکر و پرنشاسته را محدود کنید. همیشه پس از غذا مسواک بزنید تا باقی‌مانده‌های غذا را از دندان خود پاک کنید. اگر نمی‌توانید در آن لحظه مسواک بزنید، دهان خود را با آب تمیز کنید. همچنین بهتر است فقط هنگام وعده‌های اصلی بخورید و بنوشید تا باکتری‌ها فرصت زیادی برای آسیب‌رساندن به دندان شما نداشته باشند.
۸. جویدن مداد
اگر عادت دارید هنگام اضطراب یا فکرکردن ته مداد یا خودکار خود را بجویید، باید برای سلامت دهان و دندانتان این کار را ترک کنید. جویدن مداد نیز مانند جویدن یخ فشار زیادی به دندان شما وارد می‌کند و می‌تواند باعث ترک‌خوردن یا شکستن دندان شود. همچنین هنگامی که مداد یا خودکار خود را می‌جوید، باکتری‌ها و آلودگی‌های دیگر را به دهانتان منتقل می‌کنید.
می‌توانید برای ترک این عادت، به‌جای مداد، آدامس‌های بدون شکر را بجوید. همچنین می‌توانید یادداشتی برای خود بنویسید و به خود یادآوری کنید که نباید مدادتان را بجوید.
۹. محکم مسواک‌زدن
باید حداقل ۲ بار در روز به‌مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید. مسواک‌زدن بیش از حد می‌تواند ضرر داشته باشد، زیرا بعضی افراد با زور زیادی مسواک می‌زنند. این کار می‌تواند باعث تحلیل‌رفتن مینای دندان و عقب‌رفتن لثه شود و دندان‌های شما را حساس کند. هنگام مسواک‌زدن، دست خود را سبک بگیرید و با ملایمت این کار را انجام دهید. اگر فکر می‌کنید بیش از حد زور می‌زنید، هنگام معاینه بعدی از دندان‌پزشک خود سؤال کنید. دندان‌پزشک بهترین روش برای مسواک‌زدن را به شما پیشنهاد می‌کند.
۱۰. سیگارکشیدن
یکی از دلایل ترک سیگار و دخانیات، تأثیر بسیار مخرب آنها بر سلامت دندان و لثه است. هنگامی که سیگار می‌کشید، بدنتان باید بیشتر برای مبارزه با عفونت‌ها مبارزه کند و خطر ابتلا به بیماری لثه بیشتر می‌شود. همچنین سیگارکشیدن روند التیام را کند می‌کند، یعنی اگر به بیماری لثه یا بیماری‌های دهانی دیگر مبتلا شوید، دیرتر بهبود می‌یابید. سیگار دندان‌های شما را لکه می‌کند و ظاهری زرد به آنها می‌دهد. دود سیگار نیز دهان را بدبو می‌کند.
۱۱. فشاردادن زبان روی دندان
بعضی افراد عادت دارند به‌جای فشاردادن زبان به لثه پشت دندان‌های بالایی هنگام قورت‌دادن غذا، زبان خود را بین دندان‌های بالا و پایین فشار دهند. بنا بر نظر متخصصان دندان‌پزشکی، این کار می‌تواند آسیب زیادی به دندان وارد کند. همچنین این عادت می‌تواند باعث سردرد، خروپف، آپنه حین خواب (قطع‌شدن موقت تنفس)، بیماری دندان و لثه و نیاز به ارتودنسی شود. خوب است از این به‌بعد به قورت‌دادن غذای خود توجه کنید و در صورت انجام این کار، برای ترک آن تلاش کنید.
۱۲. نادیده‌گرفتن بهداشت دهان
نباید هیچ‌یک از اقدامات لازم برای بهداشت دهان خود را نادیده بگیرید. این یعنی باید نخ‌دندان استفاده کنید، مسواک بزنید، زبان خود را تمیز کنید و دهانشویه به کار ببرید. البته بعضی دندان‌پزشک‌ها پیشنهاد می‌کنند که از دهانشویه‌های ضدباکتری استفاده نکنید، زیرا همه باکتری‌های دهان را نابود می‌کنند و در طولانی‌مدت می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند.
۱۳. استفاده از مسواکی با پرزهای سفت
بعضی‌ها فکر می‌کنند که هرچقدر مسواک محکم‌تر باشد، بهتر است. اما واقعا این‌طور نیست، مخصوصا برای افراد مسن‌تر. هرچه فرد سن بیشتری داشته باشد، لثه‌های او بیشتر عقب می‌روند و ریشه دندان را آشکار می‌کنند که حساسیت را افزایش می‌دهد. ریشه دندان با سمنتوم (cementum) پوشیده شده است که آسان‌تر از مینای دندان تخریب می‌شود. مسواکی که پرزهای محکم دارد، به‌راحتی لثه‌ها را تحریک می‌کند و باعث حساسیت دندان می‌شود.
سخن پایانی
مهم است که بخشی از روز خود را به حفظ سلامت دهان و دندان‌هایتان اختصاص دهید، زیرا آسیب‌دیدن دندان عواقب زیادی دارد. بعضی عادت‌های روزانه که بدون فکر انجام می‌دهیم، مانند نوشیدن نوشابه‌های شیرین با غذا یا جویدن سر مدادها، می‌توانند باعث آسیب شدید دندان شوند. آگاهی به این عادت‌ها به شما کمک می‌کند بیشتر به آنها توجه کنید و بهتر از دندان‌های خود مراقبت کنید.
۱۰،۰۰۰ تومان
دلیل بسیاری از خیانت‌های زناشویی یا طلاق‌ها این است که نمی‌دانیم با شریک زندگی یا همسر خود چگونه ارتباط برقرار کنیم.
این مجموعه صوتی را گوش دهید و تأثیرش بر زندگی مشترکتان را حس کنید.
۷،۰۰۰ تومان
