اگر به‌دنبال یک گیاه زینتی گلدار و زیبا برای طراحی حیاط و باغچه می‌گردید که قلمه آن برای فضای داخل آپارتمان، روی بالکن و ایوان هم مناسب باشد، بوته‌های ادریسی با گل‌های رنگارنگ از جمله گل‌های خانگی مقاوم برای باغچه به شمار می‌روند: گیاهی با کمترین زحمت نگهداری و زیباترین نتیجه ممکن که در اولین نگاه چشم‌ها را خیره می‌کند. در ادامه این راهنما مفصل درباره مراقبت‌های این گیاه، روش تکثیر و آفات رایج آن حرف می‌زنیم.
معرفی گل ادریسی
گل ادریسی، هفت رنگ یا هورتانسیا (Hydrangea) یک گیاه آپارتمانی گلدار و یک گل باغچه‌ای بی‌نهایت زیبا با برگ‌های سبز تخم‌مرغی است. شکوفه‌های زیبای این گیاه چندساله به رنگ‌های سفید، صورتی، بنفش و آبی، گاهی همه روی یک بوته شکوفا می‌شوند و منظره‌ای چشم‌نواز خلق می‌کنند. این گل گلدار و پرآب، با بیش از ۸۰ گونه مختلف، بومی مناطق جنوب و شرق قاره آسیاست و تقریبا همه نوع خاک را تحمل می‌کند. حتی برای نگهداری از آن نیازی به حیاط بزرگ نیست. به‌راحتی می‌توان گلدانش را روی ایوان، بالکن، پیاده‌رو و هرکجای دیگری گذاشت، به‌شرطی‌که هر روز دست‌کم ۴ ساعت در معرض نور مستقیم خورشید باشد.
قیمت گل ادریسی مانند همه گل‌های دیگر به ابعاد گل، گونه و رنگ انتخابی و با گلدان یا بی‌گلدان بودن آن بستگی دارد.
گل ادریسی نماد چیست؟
ادریسی یک گل زینتی خوش‌آب‌و‌رنگ نماد رحمت و زیبایی است اما هر رنگ آن معنا و مفهوم متفاوتی دارد. مثلا ادریسی بنفش نماد ثروت و فراوانی، ادریسی سفید نشانه لطف و خلوص یا حتی غرور و خودستایی، ادریسی صورتی نماد احساسات صمیمانه و عشق، ادریسی آبی معرف پشیمانی و طلب بخشش و ادریسی سبز نماد تولد دوباره، خوش‌شانسی، جوانی و شکوفایی است.
شرایط کاشت گل ادریسی
خاک حاصل‌خیز با زهکشی مناسب بهترین محیط برای کشت گل ادریسی است: جایی که هر روز آفتاب صبحگاهی به آن بتابد و از تابش مستقیم بعدازظهر در امان باشد چراکه بعضی از گونه‌های این گل زینتی زیر تابش مستقیم نور خورشید به‌سرعت پژمرده می‌شوند. موقع کاشت بذر گل ادریسی، ابعاد بوته بالغ را مدنظر قرار دهید و بذرها را در فاصله ۱ تا ۳متری بکارید.
بهترین زمان برای کاشت گل ادریسی دو فصل پاییز و بهار است. هدف این است که ریشه گیاه قبل از گرمای طاقت‌فرسای تابستان یا سرمای استخوان‌سوز زمستان، فرصت رشد و جان‌گرفتن داشته باشد. همچنین بهتر است بوته‌ها را اوایل صبح یا اواخر بعدازظهر کاشت که هوا خنک‌تر و نور خورشید کمتر است.
روش‌های تکثیر گل ادریسی
۱. تکثیر با کاشت بذر
کاشت بذر گل ادریسی آماده‌سازی خاصی نیاز ندارد. کافی است بذر را در بستر کشت خاک غنی بکارید و نور مناسب (مکان آفتاب‌گیر)، آب کافی (خاک همیشه مرطوب) و دمای موردنیاز (حدودا ۴۷ درجه سانتی‌گراد) را فراهم کنید. ۱۰ تا ۱۴ روز بعد بذرها جوانه خواهند زد.
۲. تکثیر به روش خوابانیدن
برای تکثیر ادریسی به این روش، بخشی از ساقه را بی‌آنکه از گیاه مادر ببرید، پوست کنده و با خاک بپوشانید. بعد از آنکه ساقه زیر خاک ریشه زد، آن را از گیاه مادر جدا کنید و در یک گلدان بکارید.
۳. تکثیر با قلمه
گل ادریسی به‌راحتی با قلمه تکثیر می‌شود و ریشه می‌گیرد. کافی است مراحل زیر را با حوصله دنبال کنید:
- روی گیاه بالغ دنبال یک شاخه تازه با رنگ روشن‌تر و ساقه نرم‌تر بگردید که دست‌کم ۳ تا ۴ جفت برگ داشته و هنوز گل نداده باشد.
- به فاصله ۴ تا ۵ سانتی‌متر از نوک شاخه، یک برش افقی بزنید.
- پایین‌ترین جفت برگ‌ها را از قلمه جدا کنید و انتهای هرکدام را تا ساقه ببرید. حداقل ۲ جفت برگ انتهای قلمه نگه دارید.
- روی قسمت بدون برگ ساقه کمی هورمون ریشه‌زایی و پودر ضد قارچ مخصوص گیاهان بریزید. با این کار هم‌زمان قدرت ریشه‌زایی گیاه را تقویت می‌کنید و جلوی پوسیدگی را می‌گیرید.
- یک قابلمه کوچک را با مخلوط گلدان مرطوب پر کنید. قلمه را در خاک بکارید و آن را تا اولین جفت برگ‌های باقی‌مانده فرو ببرید. کمی آبیاری کنید تا شکاف هوای باز اطراف ساقه باقی نماند.
- کل گلدان را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید، به‌طوری که کیسه با برگ‌های قلمه تماس نداشته باشد.
- گلدان را یک جای گرم و به‌دور از وزش باد و تابش مستقیم نور خورشید قرار دهید.
- هر چند روز یک بار وضعیت قلمه را بررسی و در صورت نیاز آبیاری کنید.
۴. تکثیر با تقسیم بوته
در این روش کافی است در زمان خواب یا رکود گیاه، بوته‌های شکل‌گرفته و بالغ را از گیاه مادر جدا کرده و به یک گلدان جدید منتقل کنید.
مراقبت از گل ادریسی
خاک مناسب
برای رشد بهتر گیاه ادریسی، یک مخلوط گلدان سبک و باکیفیت انتخاب کنید. سپس ۴ قسمت مخلوط گلدان را با ۱ قسمت کمپوست ترکیب کرده و در گلدان بریزید. اگر شناخت کافی نسبت به PH واقعی خاک داشته باشید، برای برخی از گونه‌ها می‌توانید با تغییر میزان اسیدیته خاک، رنگ شکوفه‌های گل را تغییر دهید.
آبیاری
گل ادریسی خاک مرطوب را دوست دارد و در طول فصل رشد (یک تا دو سال بعد از کاشت) به آب فراوان نیاز دارد. هفته‌ای ۳ بار آبیاری عمیق برای رشد بهتر ریشه و جلوی خشکیدگی برگ‌ها کافی است. بهتر است آبیاری گیاه را به صبح زود موکول کنید تا گیاه برای گرمای روز آماده شود.
کوددهی
در صورت استفاده از خاک مغذی، نیازی به تهیه کود گل‌های آپارتمانی نیست. چراکه کود بیش از حد شکوفه‌های گیاه را کمتر و برگ‌های آن را بیشتر می‌کند. نوع کود و زمان کوددهی برای هر گونه متفاوت است، برای مثال:
- گل ادریسی برگ درشت یا ماکروفیلا (bigleaf) در ماه‌های اسفند، اردیبهشت و خرداد؛
- گل ادریسی برگ بلوطی (oakleaf) در ماه‌های فروردین و خرداد؛
- گل ادریسی لطیف (Smooth) فقط یک بار در اواخر زمستان.
نور لازم
گل ادریسی در بهترین حالت نور کامل و سایه جزئی می‌خواهد. البته همه گونه‌های این گل تحمل یکسانی در برابر نور خورشید ندارند و بعضی‌ها ضعیف‌ترند. برای گونه‌های کوهی، لطیف، خوشه‌ای و برگ‌درشت ۴ تا ۶ ساعت نور طبیعی کافی است، در حالی که پانیکل بیش از ۶ ساعت تابش مستقیم نور خورشید نیاز دارد.
رطوبت و دما
بهترین شرایط آب‌و‌هوایی برای نگهداری از گل ادریسی، دمای معتدل و تاحدودی ثابت است. همان طور که گفتیم، این گل زینتی تحمل سرمای سخت زمستانه و گرمای سوزان تابستانه را ندارد. میانه‌اش با نم و رطوبت هم بهتر از خشکی است.
مراقبت زمستانه
در فصل سرد، حداقل ۴۵ سانتی‌متر از بوته را با برگ، کاه یا خاک‌پوش (مالچ) بپوشانید. می‌توانید با حصار برف‌گیر دورتادور گیاه محفظه‌ای بسازید و در آن به‌اندازه ارتفاع گل برگ بریزید.
هرس‌کردن
برای هرس‌کردن گونه‌های مختلف ادریسی باید به زمان گلدهی و محل رویش شکوفه‌ها توجه کنیم. برخی از گونه‌ها روی ساقه‌های قدیمی و برخی روی ساقه‌های تازه شکوفه می‌زنند:
- ادریسی لطیف و پانیکل روی ساقه‌های جدید شکوفه می‌زنند و بهترین زمان هرس آنها اواخر زمستان یا اوایل بهار است.
- ادریسی برگ درشت از چوب‌های قدیمی جوانه می‌زند و بعد از پایان دوره گلدهی هرس می‌شود.
- ادریسی کوهی روی چوب‌های قدیمی گل می‌دهد و نیازی به هرس ندارد.
- ادریسی همیشه‌گل‌ده را نباید هرس کرد، مگر برای حذف شکوفه‌های پژمرده و شاخه‌های مرده و بیمار.
درمورد هرس‌کردن گل ادریسی این چند نکته را به خاطر بسپارید:
- نیازی به هرس کامل نیست. فقط یک یا دو تا از قدیمی‌ترین ساقه‌ها را تا قاعده ببرید تا جا برای رشد شاخه‌های تازه باز شود.
- قسمت‌هایی آسیب‌دیده گیاه را تا پایه هرس کنید. شاید تا سال بعد خبری از جوانه نباشد اما در سال‌های آینده شادابی و طراوت را به‌دست می‌آورد.
- سرگل‌های بزرگ و کره‌ای ادریسی را نبرید. بگذارید بمانند و اوایل بهار تا محل رویش اولین جوانه‌ها هرس کنید.
تعویض گلدان
به‌طور متوسط ۳ تا ۵ سال بعد از کاشت که ریشه‌های گیاه به جداره‌های گلدان می‌رسد و رشد گیاه متوقف می‌شود، زمان تعویض گلدان و انتقال گیاه به یک گلدان بزرگ‌تر است. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید.
- یک گلدان بزرگ غیرسفالی با قطر ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر و حفره‌های زهکشی بزرگ انتخاب کنید؛
- کف گلدان را با یک تکه توری صفحه ریز بپوشانید؛
- مخلوط گلدان و کمپوست را روی توری بریزید و به‌قدری پر کنید که ریشه گل کمی پایین‌تر از لبه گلدان قرار گیرد؛
- ادریسی را از گلدان قبلی درآورید، در گلدان جدید بگذارید و دورتادورش را با خاک پرکنید؛
- گیاه را آبیاری کرده و برای حفظ بهتر رطوبت سطح خاک را با مالچ بپوشانید.
کمک به شکوفه‌زدن گل ادریسی
شکوفه‌نزدن گل ادریسی اغلب به‌خاطر کمبود نور است. اگر می‌خواهید جوانه‌های خوش‌رنگ این گیاه را ببینید، گلدان را از سایه درآورید و آن را به مکانی پرنور منتقل کنید. اگر گیاه برگ‌های سبز و شاداب دارد و همچنان خبری از شکوفه‌های رنگارنگ نیست، ترکیبات کود را بررسی کنید که نیتروژن کم و فسفر زیاد داشته باشد.
آفات و بیماری‌های گل ادریسی
ادریسی به‌ندرت بیمار و آفت‌زده می‌شود. اما همیشه، صرف‌نظر از اینکه در خاک گلدان یا باغچه کاشته شده، در معرض آسیب شته‌ها، آفت سرخرطومی، سوسک ژاپنی و کنه تار عنکبوتی قرار دارد. گاهی اوقات مسئله جدی‌تر است و ردپای بیماری‌های قارچی خطرناک مثل سوختگی بوتریتیسی، سفیدک پودری و لکه برگی سرکوسپورا روی برگ‌های ادریسی به چشم می‌خورد.
آلودگی‌های جزئی را می‌توان با صابون حشره‌کش درمان کرد. اما بیماری‌های قارچی بیشتر ناشی از آبیاری بیش از حد یا گردش هوای ناکافی در فضای بسته و شلوغ اطراف گیاه هستند. سعی کنید ادریسی را دورتر از گیاهان دیگر بکارید و فقط به ریشه آن آب بدهید. چراکه شاخ‌و‌برگ مرطوب فضای مناسبی برای رشد و گسترش بیماری‌های قارچی فراهم می‌کند. همچنین بد نیست روش‌های خانگی برای از بین بردن حشرات و پشه های گلدان را بشناسید.
حالا شما بگویید!
اگر شما اطلاعات بیشتری درباره شرایط نگهداری از ادریسی دارید یا چیزهای دیگری درباره آن می‌دانید، لطفا دانسته‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.
به مدت محدود با تخفیف ۵۰٪
