گل اطلسی؛ روش تکثیر و نگهداری این گیاه معطر و رنگارنگ

گل اطلسی یکی از محبوب‌ترین گیاهان بوته‌ای یک‌ساله یا دائمی است، همان شکوفه‌های شیپوری‌شکل رنگارنگ که تقریبا در تمام بلوارها و پارک‌های کشورمان می‌بینیم. این گل مقاوم در تمام فصل‌ها شکوفه دارد و علاوه‌ بر جلوه زیبایی که به محیط می‌بخشد، عطر دل‌پذیر نوع بومی آن هوش از سر می‌برد به‌خصوص شب‌ها. در این مقاله با انواع اطلسی، شرایط نگهداری و روش‌های تکثیرش آشنا می‌شویم.

معرفی گل اطلسی

گیاه پرگل و خوش‌بوی اطلسی (Petunia) یکی از زیباترین گل‌های درختی و باغچه‌ای بومی آمریکای جنوبی با ساقه‌های علفی و گل‌های درشت است. این گیاه مقاوم با دوره گل‌دهی طولانی یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای طراحی فضای سبز است و شکوفه‌های زیبای آن به‌رنگ‌های سفید، قرمز، بنفش، صورتی، زرد و گونه‌های ابلق از خنکای بهار تا اوایل یخبندان زمستان باز و زیبا می‌مانند. این گل زیبا با گلبرگ‌های انبوه مخملی و شیپوری‌شکل را می‌توانید در گلدان بکارید و در ایوان خانه نگه دارید یا از آن برای زیباسازی فضای باغچه استفاده کنید.

در جدول زیر، خلاصه‌ای از مشخصات این گیاه را مشاهده می‌کنید.

انواع گل اطلسی

برخی از معروف‌ترین انواع اطلسی عبارت‌اند از:

• گل اطلسی ایرانی: گیاه اطلسی بومی ایران در مقایسه با سایر انواع اطلسی، گلبرگ‌های کمتر و عطر بیشتری دارد.
• گل اطلسی هلندی: عطر دل‌انگیز و جوانه‌زنی آهسته اطلسی هلندی را از سایر انواع اطلسی متمایز می‌کند.
• گل اطلسی ژاپنی: اطلسی ژاپنی شاخ‌و‌برگ و گلبرگ‌های فراوان و ۲ نوع پاکوتاه و پابلند دارد.
• گل اطلسی مکزیکی: این نوع اطلسی شبیه سرنیزه است. شکوفه‌های آن روی نوک ساقه‌ها و برگ‌های سبز تیره آن رو به بالا می‌رویند.
• گل اطلسی میلی فلورا: شکوفه‌های میلی فلورا کوچک‌تر از سایر انواع اطلسی موجود در بازار است و حتی بدون سربرداری فصلی هم ماندگاری خوبی دارد.
• گل اطلسی مولتی فلورا: مولتی فلورا بادوام‌ترین و پربارترین نوع گل اطلسی است. این گیاه گلبرگ‌های کوچک اما فراوان دارد.
• گل اطلسی گراندی فلورا: گراندی فلورا گلبرگ‌های درشت دارد و برای نگهداری در سبدهای آویز مناسب‌تر است. این نوع اطلسی در تابستان‌های گرم و مرطوب به‌شدت مستعد پوسیدگی است.
• گل اطلسی فلوری بانداس: ویژگی‌های این گیاه بین دو نوع گراندی فلورا و مولتی فلور قرار می‌گیرد. شکوفه‌های این نوع اطلسی آزادانه در تمام قسمت شاخ‌و‌برگ‌ها می‌رویند و اندازه متوسط دارند.
• گل اطلسی دنباله‌دار (آونگی): این گل‌ها رشد آهسته‌تر و کمتری دارند و نهایتا تا عرض ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند. در عوض گلبرگ‌های زیبا و رنگارنگ آنها تمام طول ساقه را می‌پوشاند.

شرایط نگهداری از گل اطلسی

گل اطلسی در باغچه باشد یا گلدان فرقی نمی‌کند، باید دست‌کم ۶ تا ۸ ساعت نور روزانه دریافت کند، خاک مناسب با زهکشی عالی و فضای کافی برای رویش شاخ‌و‌برگ داشته باشد. در ادامه، شرایط نگهداری از گل اطلسی و بایدها و نبایدهای مربوط به آن را بیان کرده‌ایم.

۱. نور

اطلسی نوردوست است و روزانه ۶ تا ۸ ساعت نور کامل خورشید احتیاج دارد. اگر جای گلدان‌های اطلسی در ساعات گرم بعدازظهر کمی سایه باشد مشکلی نیست، اما سایه همیشگی جلوی رویش شکوفه‌های رنگارنگ این گیاه را می‌گیرد. به‌علاوه باعث می‌شود خاک پس از بارندگی طولانی‌تر مرطوب بماند و گیاه در معرض خطر پوسیدگی قرار گیرد.

۲. خاک

تمام آنچه که گل اطلسی از خاک می‌خواهد زهکشی خوب است. خاکی که آب اضافه را در خود نگه دارد، به‌مرور منجر به پوسیدگی و مشکلات قارچی گیاه می‌شود.

۳. آبیاری

گل اطلسی به‌رغم مقاومت خوبش به خشکی، رطوبت را دوست دارد و خاک آن باید همیشه مقداری رطوبت داشته باشد. در فصل‌هایی که خبری از باران نیست، آبیاری یک روز در میان و در فصل پاییز و زمستان هفته‌ای ۲ مرتبه آبیاری برای این گیاه کافی است.

۴. دما و رطوبت

اطلسی هیچ مشکلی با آب‌و‌هوای گرم ندارد، اما طرف‌دار رطوبت زیاد هم نیست. بنابراین برای مناطقی با تابستان‌های گرم و مرطوب مثل نوار ساحلی دریای خزر گزینه چندان مناسبی نخواهد بود.

۵. کوددهی

دسته‌های انبوه و پُربار اطلسی برای حفظ قدرت شکوفایی به مواد مغذی احتیاج دارند. آنها را در خاک‌های سرشار از مواد آلی بکارید و در طول فصل رشد کوددهی منظم را فراموش نکنید. می‌توانید از کودهای خانگی طبیعی استفاده کنید.

۶. هرس

اطلسی به‌ندرت به سربرداری و هرس نیاز دارد. گونه‌های جدید به‌مرور برگ‌ها و شکوفه‌های جدید را از بین می‌برند تا جا برای رویش گلبرگ‌های تازه باز شود. اگر دسته‌های گل بیش‌ از حد انبوه شده‌اند، هرازگاهی دستی به روی آنها بکشید و شاخه‌های اضافه را بچینید.

۷. تعویض گلدان

این گیاه را در گلدانی پر از خاک مخلوط بکارید و مطمئن شوید ته گلدان چند حفره بزرگ برای تخلیه آب داشته باشد. اطلسی معمولا به تعویض گلدان نیاز ندارد چراکه گیاه یک‌ساله است و حیات آن با اولین یخبندان پاییزه به پایان می‌رسد.

روش تکثیر گل اطلسی

۱. تکثیر با بذر گل اطلسی

نحوه کاشت گل اطلسی در گلدان یا باغچه تفاوتی ندارد. فروردین‌ماه بهترین زمان تکثیر اطلسی با بذر است، چراکه دمای خاک باید حداقل به ۱۵ درجه سانتی‌گراد رسیده و خطر سرمازدگی بهاره وجود نداشته باشد. بعد از آماده‌سازی باغچه برای بهار، مراحل زیر را دنبال کنید:

• بذرها را در خاک به فاصله ۳سانتی‌متری بکارید و روی آنها را با خاک بپوشانید (البته نه آن‌قدر زیاد که بذرها خفه شوند)؛
• سطح خاک را با آب‌پاش خیس کنید و آن را مرطوب نگه دارید؛
• یک نایلون شفاف روی خاک بکشید تا اولین شکوفه‌های اطلسی ۷ تا ۱۴ روز بعد سبز شوند؛
• بعد از رویش ۵ تا ۶ برگ، نهال را از خاک جدا کنید و در گلدان بکارید.

البته اگر قصد کاشت در گلدان را ندارید، باید فاصله میان بذرها را بر اساس نوع اطلسی تعیین کنید. مثلا بذر اطلسی مولتی فلورا به فاصله ۳۰سانتی‌متری، اطلسی آونگی به فاصله ۴۵سانتی‌متری و اطلسی میلی فلورا به فاصله دست‌کم ۱۰ تا ۱۵سانتی‌متری نیاز دارد.

۲. تکثیر با قلمه ساقه

برای تکثیر گل اطلسی با قلمه، این مراحل را دنبال کنید:

• یک قلمه به‌طول تقریبی ۱۵ سانتی‌متر از گیاه اصلی جدا کنید؛
• به‌جز جفت برگ‌های بالایی تمام گل‌ها و برگ‌های روی قلمه را بچینید؛
• آن را در یک گلدان با خاک مخلوط نم‌دار بریزید و اطراف آن را محکم کنید؛
• زیر نور روشن و غیرمستقیم قرارش دهید و محیط گلدان را مرطوب نگه دارید؛
• ۲ تا ۳ هفته بعد، اولین نشانه‌های رویش قلمه را مشاهده می‌کنید.

آفات و بیماری‌های رایج گل اطلسی

گل اطلسی در گرمای تابستان برخی از انواع حشرات را جذب می‌کند، اما نه به‌قدری که آزاردهنده و نگران‌کننده باشد. مگس‌های سفید (سفید بالک) و شته‌ها علاقه خاصی به این گیاه دارند. از سوی دیگر اگر خاک آن همیشه مرطوب با زهکشی ضعیف باشد، احتمال ابتلا به بیماری‌های قارچی وجود دارد.

پکیج ۹ ایدهٔ کسب‌وکار ثروت‌آفرینی با سرمایه کم

کسب‌وکار خود را با سرمایه کم شروع کنید

به مدت محدود با تخفیف ۵۰٪

مشاهده کتاب الکترونیکی