هیستروسکوپی؛ روشی برای تشخیص بیماریهای رحمی
هیستروسکوپی روشی برای تشخیص بیماریهای داخل و دهانه رحم و علل خونریزی غیرطبیعی رحم است. این روش تشخیصی با استفاده از هیستروسکوپ انجام میشود، لوله نازکی که برای بررسی دهانه و داخل رحم وارد واژن میشود. هرآنچه لازم است درباره هیستروسکوپی رحم بدانید، در این مقاله خواهید خواند.
هیستروسکوپی چیست؟
هیستروسکوپی معاینه داخل و دهانه رحم با استفاده از لوله نازک، روشن و انعطافپذیری بهنام هیستروسکوپ است. پزشک ممکن است از این روش تشخیصی برای موارد زیر استفاده کند:
- نمونهبرداری از بافت (بیوپسی)؛
- برداشتن پولیپ رحم یا تومورهای فیبروئید؛
- جلوگیری از خونریزی با ازبینبردن بافت اسکار (با استفاده از جریان الکتریکی، انجماد، گرما یا مواد شیمیایی).
انواع هیستروسکوپی
۱. تشخیصی
هیستروسکوپی تشخیصی ابزاری برای شناسایی بینظمیهای ساختاری رحم است. همچنین ممکن است از این نوع روش تشخیصی برای تأیید نتایج سایر آزمایشها مانند سونوگرافی یا هیستروسالپنگوگرافی (HSG) استفاده شود. هیستروسالپنگوگرافی نوعی عکسبرداری رنگی است که برای بررسی انسداد لولههای فالوپ استفاده میشود. لولههای فالوپ مسدودشده ممکن است باعث بروز مشکلات باروری شوند.
۲. جراحی
میدانید جراحی هیستروسکوپی چیست؟ پزشک با استفاده از این روش ناهنجاری تشخیصدادهشده در طول هیستروسکوپی تشخیصی را درمان میکند. ممکن است پزشک هیستروسکوپی تشخیصی و جراحی را همزمان انجام دهد. حین هیستروسکوپی جراحی، جراح برای برداشتن ناهنجاریهایی که ممکن است باعث خونریزی غیرطبیعی رحم شوند، از دستگاه مخصوصی استفاده میکند. ابلیشن آندومتر (تخریب لایه داخلی رحم) روشی است که خونریزی غیرطبیعی رحم را درمان میکند. جراح قبل از تخریب دیواره رحم، از هیستروسکوپ برای بررسی داخل رحم استفاده میکند.
کاربردهای هیستروسکوپی
این روش تشخیصی معمولا برای شناسایی و درمان مشکلاتی استفاده میشود که باعث خونریزی غیرطبیعی رحم، خونریزی شدید قاعدگی، لکهبینی نامنظم بین قاعدگی و خونریزی پس از یائسگی میشوند. پزشک ممکن است هیستروسکوپی را برای تشخیص و اصلاح این عارضههای رحمی انجام دهد:
- پولیپ و فیبروم: هیستروسکوپی پولیپ رحم برای یافتن و رفع ناهنجاریهای ساختاری رحم استفاده میشود. برداشتن پولیپ با جراحی، هیستروسکوپی پولیپکتومی (Polypectomy) و برداشتن فیبروم با جراحی هیستروسکوپی میومکتومی نامیده میشود.
- چسبندگی: در چسبندگی رحم که سندرم آشرمن نیز نامیده میشود، بافت اسکار (چسبندگی) ممکن است در رحم ایجاد شود و منجر به تغییر در جریان قاعدگی و ناباروری شود. پزشک بهکمک این روش تشخیصی میتواند چسبندگیها را پیدا کند و از بین ببرد.
- سپتوم: سپتوم نوعی ناهنجاری (نقص) در رحم است که از بدو تولد وجود دارد. هیستروسکوپی روش خوبی برای تأیید یا رد وجود این عارضه است.
هیستروسکوپی ممکن است برای موارد زیر نیز استفاده شود:
- خونریزی غیرطبیعی رحم؛
- خونریزی بعد از یائسگی؛
- پیداکردن آییودی جابهجاشده؛
- بررسی نتایج غیرطبیعی تست پاپاسمیر؛
- تشخیص و برداشتن بافت جفت پس از زایمان؛
- شناسایی علت سقطهای مکرر یا مشکلات ناباروری.
هیستروسکوپی به چه افرادی توصیه میشود؟
جراح سابقه پزشکی و وضعیت سلامت فعلی فرد را بررسی میکند تا تشخیص دهد انجام هیستروسکوپی برای او مناسب است یا خیر. اگرچه انجام این روش تشخیصی مزایای زیادی دارد، برای همه مناسب نیست؛ مثلا اگر فرد باردار باشد یا عفونت لگنی داشته باشد، انجام این روش تشخیصی به او توصیه نمیشود.
زمان مناسب انجام هیستروسکوپی
اگر قاعدگیهای فرد منظم باشد، پزشک احتمالا انجام هیستروسکوپی را برای هفته اول پس از پایان قاعدگی توصیه میکند. این زمان بهترین زمان برای بررسی جزئیات کامل داخل رحم است. در صورتی که فرد پریود نامنظم داشته باشد، ممکن است لازم باشد پزشک چندین دوره از قاعدگی او را زیر نظر بگیرد و زمان مناسب را برای انجام این روش تشخیصی مشخص کند. اگر هم فرد یائسه باشد، میتوان هر زمانی این کار را انجام داد.
اقدامات قبل از هیستروسکوپی
پزشک با بررسی سابقه پزشکی و وضعیت سلامت فرد اطمینان حاصل میکند که انجام هیستروسکوپی برایش مناسب است. بعضی از اقدامات لازم قبل از انجام این روش تشخیصی عبارتاند از:
- بررسی سابقه پزشکی و سؤال درباره داروهایی از جمله ویتامینها و مکملها. ممکن است لازم باشد فرد قبل از عمل، مصرف داروهای ضدانعقاد از جمله آسپرین را قطع کند.
- معاینه فیزیکی، معاینه لگن و تست بارداری. ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون یا تکمیل سایر آزمایشهای تشخیصی باشد.
- ارائه توضیحاتی درباره انجام هیستروسکوپی و مراقبتهای بعد از آن.
روند انجام هیستروسکوپی
روز انجام هیستروسکوپی، از فرد خواسته میشود مثانه خود را خالی کند و لباس بیمارستان بپوشد. ممکن است برای آرامش بیشتر فرد، بیهوشی یا مسکن تجویز شود. نوع بیهوشی بستگی به این دارد که هیستروسکوپی در بیمارستان انجام میشود یا در مطب جراح.
مراحل انجام عبارتاند از:
- انجام معاینه لگن؛
- بازکردن دهانه رحم؛
- واردکردن هیستروسکوپ به رحم؛
- ریختن محلول مایع از طریق هیستروسکوپ به داخل رحم برای پاککردن هر نوع خون و مخاط؛
- بررسی حفره رحم و منافذ لولههای فالوپ (نور هیستروسکوپ باعث میشود جراح دید واضحی داشته باشد)؛
- رفع هرگونه ناهنجاری موجود در دهانه رحم یا داخل آن.
این روش تشخیصی ممکن است از ۵ دقیقه تا بیش از ۱ ساعت طول بکشد. مدتزمان این روش بستگی به تشخیصی یا جراحیبودن آن دارد. هیستروسکوپی تشخیصی معمولا کمتر از عمل جراحی طول میکشد.
مراقبتهای بعد از هیستروسکوپی
اگر فرد برای انجام هیستروسکوپی بیهوش شده باشد، ممکن است چندین ساعت در اتاق ریکاوری تحتنظر باشد. گرفتگی، خونریزی خفیف و احساس ضعف یا بیماری پس از انجام این روش تشخیصی طبیعی است.
هیستروسکوپی جراحی جزئی در نظر گرفته میشود و معمولا نیازی به بستریشدن یکشبه در بیمارستان ندارد. اگر پزشک بابت واکنش فرد به بیهوشی نگران باشد، ممکن است توصیه کند یک شب در بیمارستان بماند.
سؤالات رایج
– آیا هیستروسکوپی دردناک است؟
میزان درد ناشی از انجام این روش تشخیصی در افراد متفاوت است. طبق پژوهشها، عواملی مانند مدتزمان انجام عمل، اینکه فرد قبلا زایمان کرده است یا نه و میزان اضطراب او در میزان درد ناشی از این روش تشخیصی نقش دارند.
– آیا امکان حاملگی بعد از هیستروسکوپی وجود دارد؟
بله. پس از انجام هیستروسکوپی برای رفع ناهنجاریها رحم، فرد میتواند طبیعی یا با روشهای تخصصی باروری بهراحتی باردار شود.
– مدتزمان بهبودی پس از هیستروسکوپی چقدر است؟
زمان بهبودی فرد به نوع هیستروسکوپی انجامشده بستگی دارد. معمولا به افراد توصیه میشود تا ۲ هفته پس از عمل هیستروسکوپی از دوش واژینال، رابطه جنسی یا قراردادن هر چیزی در واژن خود (مانند تامپون) خودداری کنند. حتی ممکن است به فرد توصیه شود که از حمامکردن و شنا در دوران نقاهت اجتناب کند.
سخن پایانی
جراح بهکمک هیستروسکوپی میتواند ناهنجاریهای رحم را تشخیص دهد و بدون آسیبرساندن به بافت اطراف، آنها را رفع کند. اگر قرار است این روش تشخیصی را انجام دهید، از پزشکتان درباره جزئیات عمل (از جمله مدتزمان انجام آن و دوره نقاهت) سؤال کنید. درباره اقداماتی که قرار است همزمان با هیستروسکوپی انجام شوند هم بپرسید. اطلاع از روند انجام این روش تشخیصی و مراقبتهای بعد از آن باعث آمادگی و آرامش بیشتر قبل از انجام آن میشود.
تابهحال هیستروسکوپی انجام دادهاید؟ نظرات و تجربیات ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.