مرور مسائل حقوقی
مسائل حقوقی
فرجام خواهی؛ آرای قابل فرجام و تفاوت فرجام خواهی با تجدیدنظر خواهی
بهاحتمال زیاد، اصطلاح فرجام خواهی را در علم حقوق بارها شنیدهاید؛ اما شاید شما هم نمیدانید فرجام خواهی دقیقا به چه معناست و چه زمانی میتوان از دادگاه تقاضای فرجام کرد. حتی شاید تصور کنید فرجام خواهی همان تجدیدنظرخواهی است؛ ولی حقیقت آن…
نحوه مجازات اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی
گاهی شرکتها به عنوان اشخاص حقوقی مرتکب جرم میشوند. اما مجازات اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی چگونه است؟ در این مقاله شما را با قانون جرائم رایانه ای، مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی و نحوه مجازات اشخاص حقوقی در قانون مجازات اسلامی آشنا…
انواع مالیات در ایران را بیشتر بشناسیم
مالیات مبلغی است که بهموجب قانون و برای تأمین مخارج عمومی بهطور بلاعوض از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی به دولت پرداخت میشود؛ در واقع دولت مالیات را از دارایی و درآمد اشخاص برداشت میکند و هیچ تعهدی نسبت به پرداختکننده نخواهد داشت. مالیات…
انواع تخلفات انتظامی قضات و مجازات مربوط به آنها
دادگستری بهعنوان مرجعی که وظیفهی برقراری عدالت را برعهده دارد، آخرین نهادی است که افراد برای دادخواهی و گرفتن حقوق خود به آن مراجعه میکنند. اجرای عدالت موجب تأمین امنیت روانی شهروندان است، چراکه شهروندان باید بدانند که اگر حقی از آنها…
رشته حقوق تجارت بین الملل چیست و چه جایگاهی در حقوق خصوصی دارد؟
علم حقوق را چنین تعریف کردهاند: «دانشی که به تحلیل قواعد حقوقی و سیر تحول و زندگی این قواعد میپردازد». براساس این تعریف، میتوان قواعدی را که به ضابطهمند کردن روابط افراد با یکدیگر میپردازد، در قالب حقوق خصوصی، از قواعدی که مختص روابط…
ضمانت نامه بانکی چیست؛ انواع و شرایط صدور آن
در لغتنامهی دهخدا ذیل واژهی «ضمانت» آمده است: پذیرفتاری یا تاوانداری؛ بهعبارت دیگر فرد میپذیرد تا دیون دیگری را بپردازد یا خسارات ناشی از عمل او را جبران کند. بااینحال، در نظرات حقوقدانان بزرگی چون دکتر کاتوزیان، ضمانت تنها پذیرفتن…
قسامه چیست و شرایط اجرای آن چگونه است؟
قضات دادگاهها هنگام رسیدگی به پروندههای جرم و جنایت، نیاز به ادله و مدارکی دارند که بتوانند گناهکاری یا بیگناهی متهم را اثبات کنند. ازنظر قانون هر چیزی نمیتواند دلیل و مدرک محکمهپسند محسوب شود، بلکه دلایل مورد اعتبار و ویژگیهای آنها…
نفقه فرزند چیست و تا چه زمانی باید پرداخت شود؟
نفقه در لغت بهمعنای هزینه، خرج و چیزی است که برای گذران زندگی لازم و موردنیاز است. همچنین، طبق تعریفی که در کتب حقوقی آمده است: انفاق بهمعنی «صرف کردن» است و نفقه در اصطلاح حقوق مدنی عبارت است از صرف هزینهی خوراک و پوشاک و اثاث خانه و…
حق حبس چیست و در چه شرایطی تحقق مییابد؟
حق حبس حقی است که بهموجب آن در عقود معوض، هر یک از طرفین میتواند از پرداخت مالی که باید بپردازد یا انجام تعهدی که برعهده دارد امتناع ورزد؛ تا طرف مقابل، مالی را که باید بپردازد، پرداخت کند یا تعهدی را که برعهده دارد، بهانجام رساند. برای…
دیوان محاسبات کشور چه مرجعی است و چه وظایفی بر عهده دارد؟
احتمالا نام دیوان محاسبات کشور را بیشتر از همه جا یا در مشروح اخبار مجلس در زمان تصویب بودجه یا آگهیهای استخدامی سالیانه شنیدهاید. دیوان محاسبات کشور سازمانی دولتی است که نظارت بر تمام فرآیندهای مالی کشور بر عهدهی اوست. در این مقاله شما…
نفقه اقارب چیست؛ شرایط پرداخت و تفاوت آن با نفقه زوجه
نفقه در فرهنگ لغت بهمعنای خرجی و هزینههای ضروری برای تأمین مایحتاج زندگی است و در اصطلاح حقوقی نیز مفهومی مشابه به معنای لغوی خود دارد. به این صورت که در ادبیات حقوقی نیز نفقه بهمعنای هزینههای ضروری و درواقع چیزی است که برای گذراندن…
اماره فراش چيست و در چه شرایطی تحقق مییابد؟
«اماره فراش»، یكی از قواعد فقهی مشهور است. این قاعده از حدیث نبوی معروف «الولد للفراش و للعاهر الحجر» گرفته شده است. بهموجب قاعده اماره فراش، چنانچه انتساب کودکی به پدر مورد تردید باشد، با شرایطی نسبتِ آن کودک به پدر اثبات میشود. این…
سازمان تجارت جهانی چیست و چه اهدافی را دنبال میکند؟
سازمان تجارت جهانی (World Trade Organization) سازمانی است که چندین موافقت نامه از جمله موافقت نامه تعرفه و تجارت (گات) را دربرمیگیرد. این سازمان قوانین جهانی تجارت را تنظیم میکند. در این مقاله ما را دنبال کنید تا شما را با تاریخچه سازمان…
قرارداد BOT چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
عقد قرارداد BOT یکی از روشهایی است که در سالهای اخیر بهشدت موردتوجه کشورهای درحالتوسعه قرار گرفته است. از این روش میتوان بهمنظور آزادسازی اقتصادی، جذب سرمایههای خارجی و دسترسی به فناوری پیشرفته بهره گرفت. BOT روشی پذیرفتهشده برای…
تعارض قوانین چیست و چه جایگاهی در حقوق بین الملل خصوصی دارد؟
اگر مردی فرانسوی و همسر ژاپنیاش که در ایران اقامت دارند، از دادگاه ایران درخواست طلاق کنند، دادگاه برپایهی چه قوانینی باید به درخواست آنها رسیدگی کند؟ از میان مجموعه قوانینی که بهتبعِ تابعیت یا محل اقامت آنان ممکن است مطرح شود، کدامیک…
لعان چیست؛ شرایط انجام و آثار آن
«لِعان» مراسمی در فقه و حقوق اسلامی است که در آن زن و شوهر با رعایت تشریفاتی خاص یکدیگر را لعنت میکنند؛ به این شکل که شوهر با سوگندهایی ویژه، به زن خود نسبت زنا میدهد و همسرش نیز با سوگندهایی مشابه، اتهام شوهرش را رد میکند. با تحقق…
ارتداد چیست؛ انواع و شرایط احراز آن
«ارتداد» در حقوق و حتی در فرهنگ عامه، از جمله واژگانی است که اغلب مردم آن را شنیدهاند. بسیاری از ما واژهی «مرتد» را بارها شنیدهایم؛ ولی اغلب بهدرستی نمیدانیم مرتد چه کسی است و بر چه بنیان یا ادلهای میتوان فردی را مرتد بهشمار آورد.…
اعتراض ثالث چیست و چه کسانی حق اعتراض ثالث دارند؟
قضات هم مانند همهی انسانها در معرض اشتباه و لغزش هستند. علاوهبراین هیچکس عالم غیب نیست و نمیتواند از واقعیت همهچیز خبر داشته باشد. قاضی با اطلاعاتی که به او ارائه میشود و براساس موازین قانونی اقدام به صدور رأی میکند. این رأی ممکن…
قرار ابطال دادخواست و موارد صدور آن
در تعریف قرار در مادهی ۲۹۹ قانون آیین دادرسی مدنی مقرر میدارد: «چنانچه رأی دادگاه راجع به ماهیت دعوا و قاطع آن بهطور جزئی یا کلی باشد حکم و در غیر اینصورت قرار نامیده میشود.» بنابراین میتوان گفت قرار تصمیمی است که رأی شمرده میشود و…
منع اشتغال زن توسط شوهر در قانون چگونه است؟
فکر میکنید قانون دربارهی منع اشتغال زن توسط شوهر چه نظری دارد؟ آزادی انتخاب شغل و عدم اجبار افراد به انتخاب یا دست کشیدن از شغلی خاص، ازجمله مواردی است که قانون اساسی کشور به آن تأکید کرده است. اصل بیست و هشتم این قانون صراحتا میگوید:…
رویه قضایی و تفاوت آن با رای وحدت رویه
در علم حقوق، منابعی که میتوان از آنها قواعد و اصول حقوقی را استخراج کرد تا منشأ و مستند صدور آرای محاکم قرار بگیرند، عبارتاند از قانون، عرف و رویه قضایی. بهطور کلی زمانی که برای امری در عرف و قانون حکمی ذکر نشده باشد در این مواقع قضات…
عقد جعاله و اقسام آن در قانون مدنی
فرض کنیم که «الف» حیوان خانگی خود را گم کرده است. اکنون او میخواهد برای اینکه حیوان خودش را زودتر پیدا کند، برای یابندهی حیوانش پاداشی درنظر بگیرد. بهاینترتیب، نوشتهای به درودیوار محل میزند و اعلام میکند به هر کس که این حیوان را…
سوگند برای اثبات دعوا و انواع آن
سوگند که یکی از ادله و راههای اثبات دعوی است، در لغت بهمعنای قسم، اقرار و اعترافی است که شخص به شرف و ناموس خود میکند و خدا یا بزرگی را شاهد میگیرد. سوگند همواره با فعل خوردن به کار میرود. در این مقاله قصد داریم تا با مفهوم حقوقی…
ولی قهری کیست و چه اختیاراتی دارد؟
شاید برای افرادی که اطلاعات دقیقی از واژهها و اصطلاحات حقوقی ندارند، تفاوت میان ولایت و حضانت فرزند مشخص نباشد. حتی ممکن است تابهحال واژهی ولایت را در حوزهی حقوق خانواده نشنیده باشیم؛ با اینحال در قانون مدنی ایران دو نهاد ولایت و حضانت…
قرار رد دعوی چیست و چه کاربردی دارد؟
قرار در لغت بهمعنای ثبات و استوار کردن است و با توجه به تعریفی که در ترمینولوژی حقوق آمده است به تصمیم دادگاه در امور ترافعی (اختلافی) که کلا یا بعضا قاطع خصومت نباشد، اطلاق میگردد و از سوی مقام قضایی در حین انجام تحقیقات و در موارد خاص…
تشویش اذهان عمومی چیست و در چه جرایمی وجود دارد؟
با وقوع انقلاب اسلامی، حکومت جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت با توجه به جریانها و وقایع پیشآمده عناوین مجرمانهی جدیدی را وارد قانون تعزیرات کند. این قانون در سال 1370 تصویب شد. درحالحاضر این قانون با 29 فصل انواع جرایمی را مطرح کرده است…
توهین به چه معناست و چه مجازاتی در قانون دارد؟
واژهی توهین از ریشه وهن است که در فرهنگ عمید، سست کردن، ضعیف کردن و خوار و خفیف شمردن معنا شده است. در حقوق جزا یعنی کوچک کردن کسی از طریق کلمات یا اعمالی که موجب سوء ادب شخص تلقی شود و هنگامی که شخص توانایی مقابله بهنحو صحیح را با…
قرار عدم صلاحیت چیست و صلاحیت دادگاه چگونه تعیین میشود؟
در موارد متعددی، در دادگاهها، با افرادی مواجه میشویم که در خصوص پروندهی آنها قرار عدم صلاحیت صادر شده است و بدون آنکه از مفهوم این قرار آگاهی داشته باشند، از صدور چنین قراری نگران هستند و بهدنبال راهحلی میگردند. بهطور کلی هنگامی که…
شرایط سردفتری اسناد رسمی چگونه است؟
پیش از آنکه به ذکر شرایط سردفتری بپردازیم، در همین اول باید بگوییم که هر چند با دیدن و شنیدن نام سردفتری فقط سردفتر اسناد رسمی به ذهن متبادر میشود، ولی سه نوع سردفتر داریم: سردفتر اسناد رسمی، سردفتر ازدواج و سردفتر طلاق. در ابتدا باید…
عناصر جرم یا ارکان تشکیل دهنده جرم کداماند؟
روشن است که تعریف جرم و شناخت مصادیق آن کار آسانی نیست. ماهيت يا چيستی جرم در علوم انسانی ازطريق تعريف مفهومی آن شناخته میشود؛ اما در حقوق کيفری که اساس آن قانون کيفری است، فرايند شناخت ماهيت جرم به همان تعريف قانون از جرم ختم میشود. فرض…