پری منوپوز یا دوره گذار به یائسگی، از چند سال قبل از یائسگی شروع می‌شود. پری منوپوز تا یائسگی، یعنی زمانی که تخمدان‌ها آزادسازی تخمک را متوقف می‌کنند، ادامه دارد. ۱ یا ۲ سال پایانی پری منوپوز کاهش استروژن سرعت می‌گیرد. در این مرحله بسیاری از خانم‌ها علائم یائسگی را تجربه می‌کنند. در این مقاله علائم، روش‌های تشخیص و درمان پری منوپوز را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
دوره پری منوپوز چیست
این دوره زمانی است که تخمدان‌ها به‌تدریج استروژن کمتری تولید می‌کنند و معمولا از ۴۰ تا ۵۰سالگی شروع می‌شود، اما ممکن است قبل از آن و در دهه سوم زندگی یا حتی زودتر هم شروع شود. میانگین طول پری منوپوز ۴ سال است، اما در بعضی از زنان می‌تواند فقط ۵ ماه طول بکشد یا تا ۱۰ سال ادامه داشته باشد. زمانی که خانمی ۱۲ ماه قاعدگی نداشته باشد، پری منوپوز تمام می‌شود. همان‌طور که از دوران پری منوپوز عبور می‌کنید، تولید هومون‌های استروژن و پروژسترون بدن شما افزایش و کاهش می‌یابند. بسیاری از علائم پری منوپوز به‌علت کاهش استروژن است.
علائم پری منوپوز
زنان در این دوران حداقل دچار بعضی از علائم شروع منوپوز می‌شوند که ممکن است محسوس یا نامحسوس باشند. این علائم عبارت‌اند از:
- خستگی؛
- گرگرفتگی؛
- کاهش میل جنسی؛
- قاعدگی‌های نامنظم؛
- حساس‌شدن سینه؛
- قاعدگی بدون تخمک‌گذاری؛
- بدترشدن سندروم پیش از قاعدگی؛
- زیاد یا کم‌شدن فاصله بین پریودها؛
- افزایش احتمال عفونت واژنی و ادراری؛
- افزایش احتمال پوکی استخوان؛
- تغییر میزان کلسترول؛
- ایجاد وقفه بین پریودها؛
- مشکل خواب؛
- نوسانات خلقی؛
- ترشح ادرار در زمان سرفه یا عطسه؛
- خشکی واژن؛
- ناراحتی هنگام رابطه جنسی؛
- نیاز فوری و مکرر به ادرارکردن.
عوارض جانبی پری منوپوز
قاعدگی نامنظم در دوران پری منوپوز شایع و طبیعی است. اما با مشاهده علائمی که می‌توانند موجب تغییر در خونریزی قاعدگی شوند، باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارت‌اند از:
- قاعدگی سنگین یا لخته خون در قاعدگی؛
- قاعدگی‌های طولانی‌تر از حد معمول؛
- لکه‌بینی بین پریودها؛
- لکه‌بینی بعد از رابطه جنسی؛
- نزدیک‌شدن دوره پریودها به هم.
عوامل افزاینده خطر ابتلا به پری منوپوز
پری منوپوز مرحله‌ای طبیعی در زندگی است. اما ممکن است در بعضی زنان زودتر از دیگران اتفاق بیفتد. این موضوع قطعی نیست، اما گفته می‌شود که ممکن است بعضی عوامل موجب شروع پری منوپوز در سنین پایین‌تر شوند، از جمله:
- سیگار کشیدن: شروع پری منوپوز در زنان سیگاری ۱ تا ۲ سال زودتر از زنان غیرسیگاری است.
- سابقه خانوادگی: افرادی که سابقه خانوادگی یائسگی زودرس را دارند ممکن است خودشان هم زود یائسه شوند.
- درمان سرطان: شیمی درمانی یا پرتودرمانی لگن با یائسگی زودرس مرتبط است.
- هیسترکتومی: هیسترکتومیِ برداشتن رحم بدون برداشتن تخمدان معمولا موجب یائسگی نمی‌شود. در واقع برای مدت طولانی قاعدگی ندارید، اما تخمدان‌ها همچنان استروژن تولید می‌کنند. اما بعضی جراحی‌ها ممکن است موجب یائسگی زودتر از موعد شوند. همچنین اگر یک تخمدان را بردارید، ممکن است عملکرد تخمدان دیگر زودتر از انتظار متوقف شود.
تشخیص پری منوپوز
معمولا پزشک بر اساس علائم پری منوپوز را تشخیص می‌دهد. آزمایش خون برای بررسی میزان هورمون هم می‌تواند کمک‌کننده باشد، میزان هورمون‌ها در دوران پری منوپوز تغییر می‌کند، پس انجام آزمایش خون دوره‌ای و مقایسه آنها مفید است.
بارداری در دوران پری منوپوز
هرچند احتمال بارداری در این دوران کاهش می‌یابد، همچنان می‌توانید باردار شوید. اگر تمایلی به بارداری ندارید، باید تا زمان یائسگی (۱۲ ماه بدون پریود) از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده کنید. باردارشدن برای بعضی از خانم‌ها سخت است، زیرا در اواخر ۳۰سالگی یا اوایل ۴۰سالگی هستند و احتمال بارداری کاهش یافته است. اگر هدف شما بارداری است، روش‌هایی برای کمک به باردارشدن وجود دارد.
چه زمانی باید به پرشک مراجعه کرد؟
بعضی زنان برای مهار علائم پری منوپوز به توصیه‌های پزشکی نیاز دارند، اما بعضی دیگر دچار علائم خاصی نمی‌شوند. شاید علائم نامحسوس باشند و به‌تدریج شروع شوند، پس ممکن است متوجه ارتباط آنها با گذار به یائسگی نشوید.
درمان علائم پری منوپوز
بعضی زنان با مصرف دوز کم و کوتاه‌مدت قرص‌های ضدبارداری از شر گرگرفتگی خلاص می‌شوند. سایر مواردی که می‌توانند گرگرفتگی را مهار کنند عبارت‌اند از:
- پچ‌های پوستی کنترل بارداری؛
- حلقه واژینال؛
- پروژسترون تزریقی؛
- گاباپنتین (نورونتین) برای افرادی که نمی‌توانند از درمان استروژنی استفاده کنند یا میگرن دارند.
همچنین فعالیت‌هایی که وضع عمومی شما را بهبود می‌بخشند، می‌توانند به شما احساس بهتری بدهند که عبارت‌اند از:
- ورزش کردن؛
- سیگارنکشیدن؛
- مصرف غذای سالم؛
- داشتن وزن مناسب؛
- دریافت کلسیم کافی در رژیم غذایی؛
- استفاده از روش‌های کاهش استرس؛
- مصرف مولتی‌ویتامین در صورت نیاز؛
- خواب بیشتر و تنظیم زمان خواب و بیداری.
اگر میل جنسی‌تان مشکلی دارد، با پزشک صحبت کنید. ممکن است پزشک شما را به مشاور یا درمانگر معرفی کند. همچنین اگر مشکل خشکی واژن دارید، ممکن است به شما روان‌کننده واژن پیشنهاد دهد. از طرفی ممکن است برای درمان نوسات خلقی داروهای ضدافسردگی تجویز شوند. درباره علائم خاص و هدف از درمان با پزشک صحبت کنید. این کار به پزشک کمک می‌کند تصمیم بهتری برای شما بگیرد.
درمان‌های جایگزین علائم پری منوپوز
به‌رغم درمان‌های مرسوم، بعضی زنان دنبال روش‌های جایگزین برای درمان علائم پری منوپوز هستند. محققان هم دنبال درمان‌های ایمن و مؤثر هستند، با این حال مدارک کمی برای دفاع از بعضی روش‌های درمانی وجود دارد. بعضی از گزینه‌های در دست بررسی عبارت‌اند از:
- کوهوش سیاه: بعضی خانم‌ها از عصاره این گیاه برای درمان گرگرفتگی و سایر علائم پری منوپوز استفاده می‌کنند. شواهد کافی برای تأیید خاصیت این گیاه وجود ندارد و مضرات احتمالی آن مشخص نیست. بعضی از مطالعات نشان می‌دهند که کوهوش سیاه برای کبد مضر است، اما مطالعات دیگر نمی‌توانند صحت این ادعا را ثابت کنند. از طرفی عوارض مصرف عصاره کوهوش سیاه توسط زنان مبتلا به سرطان سینه مشخص نیست.
- فیتواستروژن: استروژن به‌طور طبیعی در بعضی غذاها وجود دارد. ایزوفلاون‌ها و لیگنان‌ها ۲ نوع اصلی فیتواستروژن هستند. ایزوفلاون‌ها در سویا، سایر حبوبات و شبدر قرمز وجود دارند و لیگنان‌ها در تخم کتان، غلات کامل و سایر میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شوند. همچنین ترکیبات مشتق‌شده از گیاه با ویژگی‌های شبه‌استروژنی هم وجود دارند. البته مطالعات درباره اثر فیتواستروژن‌های غذایی و مکمل برای کاهش علائم یائسگی در تعارض هستند.
- هورمون‌های بایوایندنتیکال (Bioidentical): این هورمون‌ها از نظر ویژگی‌های شیمیایی مثل هورومون‌های بدن هستند. البته سازمان غذا و داروی آمریکا این هورمون‌ها را تأیید نکره است، پس شاید کیفیت و خطرات متفاوتی داشته باشند. همچنین هیچ مدرکی برای تأیید این موضوع وجود ندارد که این هورمون‌ها ایمن‌تر یا مؤثرتر از درمان‌های مرسوم هستند.
- دهیدرواپی‌آندروسترون یا دی.اچ.ای.اِی (DHEA): نوعی استروئید است که غده فوق‌کلیه طبیعی تولیدش می‌کند و به صورت مکمل غذایی هم وجود دارد. این دارو برای کاهش درد مقاربتی ناشی از ضعف واژن استفاده می‌شود، اما شواهد درباره اثرات آن متفاوت است و ممکن است مضراتی هم داشته باشد.
درمان‌های کم‌خطری که می‌توانند به کاهش استرس و بهبود حال عمومی شما کمک کنند عبارت‌اند از:
- طب سوزنی: تحقیقات درباره اثر طب سوزنی بر کاهش گرگرفتگی ناکافی اما امیدبخش است.
- روش‌های آرام‌سازی: یوگا و مدیتیشن می‌توانند استرس را کاهش دهند و به کاهش علائم یائسگی کمک کنند.
شما بگویید
شما هم با علائم پری منوپوز مواجه شده‌اید؟ از چه روش‌هایی برای مهار علائم پری منوپوز استفاده می‌کنید؟ آیا این مسئله در سنین پایین برایتان اتفاق افتاده است؟ در صورت تمایل، می‌توانید تجربه و نظرتان را در قسمت ارسال دیدگاه برایمان بنوسید و این مطلب را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
با سلام و ادب
چونکه در دوران گذر یایسگی و بحران میانسالی هستم مشتاقم که ایده و نظرات شمارو مطالعه کنم. با سپاس
سلام دوست عزیز؛
از همراهی شما ممنونم